John Duns Scotus

Vikipedi, özgür ansiklopedi

John Duns Scotus
Doğumu1265 dolaylarında
Duns, Berwickshire, İskoçya
Ölümü8 Kasım 1308 (43 yaşında)
Köln, Almanya
ÇağıOrta Çağ felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluSkolastik felsefe, Skotizm
İlgi alanlarıMetafizik, teoloji, mantık, epistemoloji, etik

Johannes Duns Scotus, 1266-1308 yılları arasında yaşamış olan İskoç asıllı Fransisken Skolastik Felsefeci[1] ve Tanrıbilimci. 1993'te Papa II. Yuhanna Pavlus tarafından kutsanmıştır.

Asıl fikri[2][değiştir | kaynağı değiştir]

Aristoteles'in mantık ve metafiziğini benimsemekle birlikte, daha çok Augustinusçu gelenek içinde yer alan filozof, İbn Rüşd'e de, Thomasçılığa da karşı çıkmıştır.[3] O, metafizikle teoloji arasında bir ayrım yapmış ve tüm varolanlar arasında bir ayrım yapmış ve tüm varolanlar için ortak olan ilkeleri araştıran metafiziğin Tanrı'yı kavrayamayacağını öne sürmüştür. Ona göre, Tanrı, teolojinin konusuna girer. Scotus'a göre, evrendeki hareket ve değişmenin bir başlatıcısı, evrendeki varlıkların bir ilk hareket ettiricisi olmalıdır ki bu da Tanrı'dır. Tanrı zorunlu varlıktır, birdir, özü itibarıyla basittir, özgür bir iradeye sahiptir. Tümeller konusunda, onların öncelikle Tanrı'nın zihnindeki formlar olarak varolduğunu söyleyen Scotus, onların ikinci olarak nenelerde nesnelerin özleri ya da genel doğaları olarak ortaya çıktığını iddia etmiştir. Tümeller, ona göre, nihayet, zihnimizdeki soyut kavramlar olarak varolur. İradeciliği benimseyen Scottus'a göre, Tanrı'yla birleşme hedefine ulaşmada en önemli rolü akıl veya zeka değil irade oynamaktadır.

Geliştirdiği "eşzamanlı olumsallık" kavramı Hristiyan anlayışını etkilemiştir.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Hıristiyanlık Tarihi. Colin Brown. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 288-89. ISBN 975 8318 86 1. 
  2. ^ Felsefe Sözlüğü. Sarp Erk Ulaş. Bilim ve Sanat Yayınları. 2002. ss. 425-429 ISBN 975-7298-45-X. 
  3. ^ a b Özkan, Fatih (2019). "Duns Scotus'ta Tanrı ve Ahlâk Yasası" (PDF). Beytulhikme Int J Phil. 9 (1). ss. 182-208. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.