Joseph Plateau

Vikipedi, özgür ansiklopedi

1843'te gümüşlü levhe üzerine çekilmiş bir fotoğrafı.

Joseph Antoine Ferdinand Plateau (14 Ekim 1801 – 15 Eylül 1883) Belçikalı fizikçidir. İlk defa, hareket eden görüntünün ilüzyonunu ortaya atmıştır. Bunu yapmak için, tekrar eden çizimler ve parça parça ortaya çıkan hareketi kullanmıştır. 1832'de aleti fenakistiskop olarak isimlendirdi.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası Tournai'de doğmuştu ve çiçek resimleri çizmeye yetenekliydi. Van der Mensbrugghe'e göre (1885, p. 390), Plateau daha 6 yaşındayken okumayı öğrenmişti ve bu onu zamanının çocuk dehalarından biri yapmıştı. İlkokula başladığında fizik derslerinden etkilenmişti. Deneylerden büyülenmiş ve er ya da geç bu sırrın içine gireceğine dair kendisine söz vermişti. Tatillerini ailesi ve amcasıyla birlikte Marche Les Dames'de geçiriyordu. Kuzeni ve oyun arkadaşı Auguste Payen daha sonrasında mimar ve Belçika demir yollarının baş tasarımcısıolacaktı. 14 yaşında annesi ve babasını kaybetti. Bu travma onun hastalanmasına sebep oldu. 28 Ağustos 1840'ta Augustine Thérése Aimée Fanny Clavareau ile evlendi. Bir yıl sonra çcukları oldu. Kızı Alice Plateau Gustaaf Van der Mensbrugghe ile 1871 yılında evlendi. Mensbrugghe sonrasında Plateau'nun iş arkadaşı ve ilk biyografisini yazan kişi olacaktı. Retinada,  parlak izlenimlerin sürekliliğinden etkilenmiştir, güneşe 25 saniye boyunca bakarak bir deney gerçekleştirdi ve gözlerini kaybetti. Bunu deneyin kaybı olarak nitelendirdi. Ancak sebep bu olmayabilirdi. Kronik uveitisten dolayı sıkıntı yaşıyordu. Gihent'te öldü. 

Akademik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Brüksel'de doğdu ve fizik ve matematik bilimlerinden doktor olarak mezun olduğu Liège Üniversitesi'nde lisansını yaptı. 1827'de Brüksel'deki Atheneum okulunda matematik öğretmeni oldu. 1835'te Gent Üniversitesi'ndeki fizik deneylerine profesör olarak atandı. 

Araştırmaları [değiştir | kaynağı değiştir]

1829'da akıl hocası olan Adolphe Quetelet'e tavsiye için doktora tezini sundu. Sadece 27 sayfadan oluşmasına rağmen çok sayıda temel sonucu formülize etmişti. Renklerin retina üzerindeki etkileri araştırmasının (süreklilik, yoğunluk ve renk) ilk sonuçları, dönen eğrilerin kesişimi ile ilgili matematik araştırmasını, hareket eden resimdeki bozulmasının gözlemlerini, dönen disk sayaçlarıyla bozulmuş resmin yeniden yapılmasını bu tezinin içine dahil etmişti. 1832'de Plateau stroboskop cihazının ilk örneğini olan phenakistoscope'u icat etti Hareket eden resmin illüzyonunu gösteren ilk aletti. Biri eşit uzaklıktaki küçük radyal pencerelerden, biri sıra sıra resimler içeren 2 diskten oluşuyordu. 2 disk doğru hızda döndüğünde, pencerelerin ve resimlerin senkronizasyonu hareketlendirilme efekti veriyordu. Stroskobik fotoğraf projesi, görüntünün ilüzyonunu yaratma, nihayetinde sinemanın gelişmesini sağladı. Plateau aynı zamanda kılcallık olayının hareketine ve yüzey gerilimine de çalışmıştı. Sınırlı sayıda verilmiş düşük düzeydeki yüzeyin var oluşunun matematiksel problemi sonrasında onu adlandırdı. Birçok sabun katmanı deneyine katıldı ve Plateau'nun formüle edilmiş yapıları betimleyen kanunlarını köpükteki ince şeritlerle oluşturmuştur.