Jovianus

Jovian
64. Roma İmparatoru
Hüküm süresi	Haziran 363 - 17 Şubat 364
Önce gelen	Julian
Sonra gelen	I. Valentinianus
Doğum	332 Singidunum (Bugünkü Belgrad)
Ölüm	17 Şubat 364
Tam adı Flavius Claudius Iovianus

Flavius Claudius Iovianus (332 - 17 Şubat 364) imparator Julian'ın Sasani seferi sırasında ölümü üzerine ordu tarafından 26 Haziran 363'te Roma imparatoru seçilmiş bir askerdi.

İktidara gelişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Jovian 330'larda Singidunum'da (bugünkü Belgrad) II. Constantius'un korumalarının komutanının oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisi de koruma oldu ve 363 yılında bir zamanlar babasının geldiği mevkiye o da geldi. Sasani kralı II. Şapur'a karşı yapılan başarısız Mezopotamya seferinde imparator Julian'a eşlik etti. Ufak ama belirleyici bir çatışmadan sonra sayıca üstün olan Pers güçlerinin karşısında Roma ordusu geri çekilmek zorunda kaldı. Çekilme sırasında Julian ölümcül şekilde yaralandı. Julian'ın ölümünün ertesi günü Doğu ordularının komutanı yaşlı Sallustius Secundus tahtı reddedince ordunun tercihi Jovian oldu. Seçilmesi epey bir şaşkınlık yarattı. Ammianus Marcellinus kendisinin aday olarak adı öne sürülen bir başka Jovian, baş noterle karıştırıldığını ya da alkışlamalar sırasında askerlerin Jovianus ismini Julianus diye anlayıp Julianus'un sağlığına kavuştuğunu zannettiklerini belirtmiştir.

Yönetimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Jovian orduyla geri çekilmeye devam etti bu sürede sürekli Perslerin tacizine maruz kaldı. Sonunda küçük düşürücü derecede kötü şartlarda bir barış antlaşması imzalamak zorunda kaldı. Güvenlik karşılığında Galerius'un 298 yılında işgal ettiği ve Diokletian'ın ilhak ettiği Dicle'nin doğusundaki beş eyaletten çekildi ve Perslerin Nusaybin, Castra Maurorum ve Singara kaleleri de olmak üzere on sekiz kaleyi almalarına izin verdi. Romalılar ayrıca Ermeni krallığındaki haklarını da Perslere bıraktılar. Hristiyan Ermeni kralı II. Arşak ileride iki imparatorluk arasında çıkacak çatışmalarda tarafsız kalacak, ayrıca krallığının bir bölümünü Şapur'un krallığına verecekti. Antlaşma utanç verici kabul edildi ve Jovian hızla popülaritesini yitirdi.

Antakya'ya vardıktan sonra Hristiyanlara tüm hak ve ayrıcalıkları iade eden bir ferman yayınladı. Jovian konumunu güçlendirmek için Ekim ayı ortalarında Konstantinopolis'e gitmeye karar verdi.

Jovian, paganizmi diriltmeye çalışan selefi Julian'ın aksine Hristiyandı. Jovian döneminde Hristiyanlık resmî din oldu ve Konstantin bayrağı tekrar ordunun sancağı haline geldi. Jovian, Ariusçulardan ziyade Ortodoks inancına yakınlık duydu. Jovian büyük saygı duyduğu Athanasios'u tekrar başpiskoposluğa getirdi. Süryani edebiyatında Jovian, Hristiyan romantizminin kahramanı haline gelmiştir.

Jovian, yalnızca sekiz ay hükümdarlık yaptıktan sonra 17 Şubat 364'te öldü. Konstantinopolis'e dönerken Ankara ile İznik arasında Dadastana'da çadırındaki yatakta ölü bulundu. Ölüm sebebi olarak aşırı miktarda yediği mantar veya odunkömüründen çıkan zehirli karbonmonoksit dumanı gösterilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Temmuz 2007 tarihli İngilizce Vikipedi maddesi 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Jovianus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Julian	Roma İmparatoru 363–364	Sonra gelen: I. Valentinianus ve Valens