Kaşkaylar
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 Geleneksel bir Kaşkay pazarı | |
| Toplam nüfus | |
|---|---|
949.000[1] | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Güney İran, Orta İran | |
| Diller | |
| Din | |
Kaşkaylar (Farsça: قشقائی Qashqāī), Güneydoğu İran'ın Fars Eyaleti'nde özellikle Şiraz çevresinde yaşayan ve hâlâ ağırlıklı olarak göçebe bir Türk halkıdır. Azerbaycanlılardan sonra İran'daki en kalabalık Türk grubudur.
Göç rotaları, yazın Şiraz'ın yaylaları (yaylak) ile kışın Basra Körfezi'nin ovaları (kışlak) arasındaki 480-1.000 km'lik bir alandır.
Başlıca Kaşkay tayfaları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Amele (5.397 aile, 450 yerleşik)
- Derre Şuri (Tuzlu Vadi, 5.265 aile)
- Seş Beyli (6 bey) (4.350 aile)
- Farsimadan (1.505 aile)
- Keşkölli (5.512 aile): Büyük ve Küçük Keşkölli olarak ikiye ayrılır:
- Büyük Keşkölli (Keşkuli Bozorg) (4.862 aile, çoğu yerleşik)
- Küçük Keşkölli (Keşkuli Kuchik) (650 aile)
Daha az sayıdaki kabileler:
- Qaracha (430 aile)
- Rahimli (370 aile)
- Safi Khanli (335 aile)
Din[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaşkaylar, Şiilerin 12 İmam inancını benimsemiştir .
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]
Konuştukları dil Kaşkaycadır. Konargöçer yaşadıkları için dilleri İran'daki diğer Türkler kadar Farsçadan etkilenmemiştir. Kendi aralarında Kaşkayca konuşurlar fakat Farsça eğitim dili olduğu için hemen hemen herkes Farsça da konuşur.
Yerleşim Bölgeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Zagros Dağları'nın etekleri boyunca uzanan bölgede yaşarlar. Yerleşik olanlar; Şiraz, Firuzabad, Feraşbend, Kazerun, Abade ve Semirom gibi şehirlerdedir.
Hayat Tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaşkay erkekleri, ata binme ve çobanlık yetenekleriyle bilinirler. Tipik bir şapkaları vardır. Kaşkay kadınları kat kat renkli etekler (üç etek) parlak tunikler ve eşarplar giyerler. Halı dokumadaki ustalıklarıyla bilinirler. Göç yolları üzerindeki doğal bitkilerden ve böceklerden elde ettikleri doğal boyaları ve koyunlarının yününü kullanarak çok renkli ve özgün halılar dokurlar. İran'daki diğer kadınların aksine konakladıkları yerlerde geleneksel çador giymezler. 1979 Devrimi'nden bu yana şehirlere geldiklerinde çador giymek durumundadırlar.
Tanınmış Kaşkay Türkleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- İsmail HGan Kaşkay - Kaşkay elinin elhanı
- Emanallah kara Beygi - Farsimdan tayfasından olan şair
- Efsane Cahangiri - Hanende
- Teymür Gördani - Büyük Keşkölli tayfasından olan şair
- Habiballah Gerginpur
- Hüsrev Han Kaşkay
- Davud Hüseyin Ağayi Keşkölli - Büyük Keşkölli tayfasından olan şair
- Furud Gərginpur
- Mezun Kaşkayi - Şair
- Mirza Cahangir Han Kaşkay
- Nasir Kaşkayi
- Yusif Kaşkayi - Kaşkayların tanınmış el şairi
- Mirali Kaşkay Akademik
Kültürel etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Nissan Motors, 2006'da çıkardığı modeline Kaşkay kabilesine atfen Qashqai adını verdi.[3] Tasarımcılar, alıcıların da göçebe ruhlu olacağına inanıyorlar.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kashkay". 10 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Bethany World Prayer Center". 22 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2008.
- ^ [1] 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[2] 7 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [3] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Qashqais of Iran, Çalışma Notları, Prof. Iraj Bashiri, 2002
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- www.qashqai.net 20 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kaşkaylarla ilgili detaylı bilgilerin olduğu İngilizce site
- "Qashqai" on the Encyclopedia Iranica15 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İran Ansiklopedisi'nin Kaşkay maddesi
- Guide to Qashqai rugs 25 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kaşkay kilimleri ve dokumalar için kaynak site
- İran'daki Türkler - Video14 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Etnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
