Kai Siegbahn

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kai Siegbahn
DoğumKai Manne Börje Siegbahn
20 Nisan 1918(1918-04-20)
Lund, İsviçre
Ölüm20 Temmuz 2007 (89 yaşında)
Angelholm, İsviçre
Ölüm sebebiKalp krizi
Milliyetİsviçre
Vatandaşlıkİsveç
Mezun olduğu okul(lar)Stockholm Üniversitesi
ÖdüllerNobel Fizik Ödülü (1981)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarUppsala Üniversitesi
Stockholm Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Stig Hagströ [1]
Doktora öğrencileriDavid Nordfor [2]
Babası Manne Siegbahn da 1924 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır

Kai Manne Börje Siegbahn (20 Nisan 1918 – 20 Temmuz 2007) 1981'de "yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı" dolayısıyla Nobel Fizik Ödülü kazanmış İsveç fizikçidir.[3]

Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kai Siegbahn, 20 Nisan 1918' de Lund, İsviçre'de doğmuştur. Babası yine bir fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi Manne Siegbahn, annesi “Karin Högbom” dur. Fas büyük elçiliği yapmış diplomat olan “Bo Lennart Georg Siegbahn” adında bir erkek kardeşi vardır.[4]

23 Mayıs 1944'te evlendiği eşi “Anna Brita Rhedin” ile üç çocuk sahibi olmuşlardır. 1945 doğumlu Per fizikçi, 1947 doğumlu Hans fizikçi olmuştur. En küçük oğulları “Nils” 1953 doğumludur. Ailede çok sayıda fizikçinin olmasını 1984'te Newsweek ile yaptığı röportajda Siegahn, "Eğer kahvaltı sofrasında her gün fizik konuşursan, bu konuda bir yönelim olur." sözleriyle açıklamıştır.

20 Temmuz 2007'de İsviçre, Angelholm'deki yazlığında kalp krizi sebebiyle öldüğü İsveç basınından öğrenilmiştir.[5][6]

Eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1936 yılında Uppsala, “Katedralskolan Gymnasium” lisesinden mezun olan Siegbahn, aynı sene Uppsala Üniversitesinde lisans eğitimine başlar. Aynı üniversitede 1942 yılına kadar fizik, matematik ve kimya eğitimi alır. 1944 yılında Stockholm Üniversitesi'nden fizik dalında doktorasını almıştır.[3][3][7]

Doktora aldığı üniversiteler;

  • Durham Üniversitesi 1972
  • Basel Üniversitesi 1980
  • Liège Üniversitesi 1981
  • Uppsala Üniversitesi, New Jersey, 1982
Eğitim & Öğretim Kronolojisi [3][7]
Lise Katedralskolan Gymnasium, Uppsala (1936)
Üniversitesi  Uppsala Üniversitesi (1936-1942 )
Üniversitesi  Stockholm Üniversitesi, Doktora (1944)
Araş. Görevlsi Nobel Fizik Enstitüsü, Stockholm (1942-1951)
Profesör  Fizik, Kraliyet Enstitüsü Teknoloji (1951-1954)
Profesör  Uppsala Üniversitesi (1954-1984)

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1942-1951 yılları arasında Nobel Fizik Enstitüsünde araştırma görevlisi olmuştur. 1951 - 1954 Stockholm Kraliyet Teknoloji Enstitüsünde fizik profesörlüğü yapmıştır. 1954 yılından 1984 yılında emekli olana kadar Uppsala Üniversitesi Fizik Bölümü başkanlığı ve profesörlük yapmıştır. Emekli olduktan sonra da çalışmalarını devam ettirmiştir.[8]

Ödül ve Başarıları[7][değiştir | kaynağı değiştir]

  • Lindblom Ödülü 1945
  • Bjorken Ödülü 1955
  • Celsius Madalyası 1962
  • Sixten Heyman Ödülü, Göteborg Üniversitesi 1971
  • Harrison Howe Ödülü, Rochester 1973
  • Maurice F. Hasler Ödülü, Cleveland 1975
  • Charles Frederick Chandler Madalyası, Columbia Üniversitesi, New York 1976
  • John Bjorken Ödülü 1977
  • SCS Torbern Torbern Bergman Madalyası 1979
  • Pittsburgh Ödülü, Spektroskopi 1982
  • Nobel Fizik Ödülü 1981
  • Amerika Bilim ve Sanat Akademisi - Yabancı Üye
  • Finnish Bilim ve Sanat Akademisi - Üyesi
  • Norveç Kraliyet Bilim Akademisi - Üyesi
  • Papalık Bilimler Akademisi - Üyesi
  • İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi - Üyesi 1981

Nobel Fizik Ödülü[değiştir | kaynağı değiştir]

1905 yılında Albert Einstein Fotoelektrik etki hakkında araştırmalarını sunmuştur. Fotoelektirik olayını açıklamış ve bu başarısından ötürü 1921 yılında Nobel fizik ödülünü kazanmıştır. 1907'de “P.D. Innes” röntgen tüplerini kullanarak ilk XPS spektrum analizini gerçekleştirmiştir. XPS (X-ray photoelectron spectroscopy ), X-ışını fotoelktron spektroskopisi demektir, ESCA olarak da bilinir.[9][10]

1954'te Kai Siegbahn analiz için gerekli olan önemli ekipmanları geliştirdi ve böylece ilk yüksek enerjili XPS spektrumu ile NaCl ayrıştırmasını gerçekleştirmiştir. 1967'de XPS de yaptığı çalışmaları kapsamlı bir şekilde yayınlamıştır.[11][12] 1981 yılında Siegbahn’nın çabaları ile XPS daha da geliştirildi ve Sieghbahn, Nobel fizik ödülünün yarısına layık görülmüştür. İkinci yarısı ise lazer spektroskopisi ile ilgili katkıları için iki Amerikalı bilim insanı; Harvard ve Stanford Üniversiteleri'nden Nicolaas Bloembergen ve Arthur L. Schawlow tarafından paylaşıldı.[13][14]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Beta ve Gama ışını spektroskopisi (Beta- and Gamma-Ray Spectroscopy)(1955, fizik)ASIN: B000HFYMFM[15]
  • Alpha-, Beta ve Gama-ışını spektroskopisi (Alpha-, Beta- and Gamma-Ray Spectroscopy) (1965, fizik; 2 Kitap)(İng.)ISBN 1331151492 ASIN: B0007IWSMI 7 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • ESCA-Atomik, Moleküler ve Katı Hal Yapısı (ESCA: Atomic, Molecular and Solid State Structure Studied by Means of Electron Spectroscopy) ISBN 1331151492(1967, fizik)b
  • ESCA: Moleküller (ESCA Applied to Free Molecules) (1969, fizik)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Stand.Üni. syf.25 (İng.) — | 07 Mart 2012 | PDF 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Stand.Üni. syf.41 (İng.) — | 07 Mart 2012 | PDF 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c d [1] 25 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kia Siegbahn Bio. İng. 07 Mart 2012 erişim
  4. ^ [2] 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Milliyet -"Ailece" Nobelliler (Türkçe) 07 Mart 2012 erişim
  5. ^ [3] NTV -Kia Siegbahn Öldü (Türkçe) 07 Mart 2012 erişim
  6. ^ [4] 5 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NY Times -Kai Sieghban (İng.) 07 Mart 2012 erişim
  7. ^ a b c [5] 4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kia Siegbahn Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
  8. ^ [6] 9 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian İng. 07 Mart 2012 erişim
  9. ^ XPS Nihan Akın Gazi Üni. (Türkçe) — PDF 17 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Kai Siegbahn-Elektron Spek. (ing) — PDF 15 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Tübitak -Nobel (Türkçe) — | 07 Mart 2012 | PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Kai Siegbahn-Elektron Spek. (ing) — | 07 Mart 2012 | PDF 15 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ http://www.bookrags.com/biography/kai-m-siegbahn-wop/ 27 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bio
  14. ^ Kai Siegbahn-Spektroskopisi (ing) — PDF 12 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  15. ^ [7] 5 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NyTimes İng. 07 Mart 2012 erişim

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kai_Siegbahn&oldid=32341310" sayfasından alınmıştır