Kalavun

Kalâvûn; tam adıyla Seyfeddin Kalâvûn el-Elfi el-Mansûr veya bütün lâkaplarıyla El-Melik el-Mansûr Seyf ed-Dīn Kalâvûn el-Elfi es-Sâlihî en-Necmî el-Alâ'î, (kısaca Arapça: المنصور سيف الدين قلاوون الألفي‬ ) (d. yak. 1222 - o. 10 Kasım 1290 Kahire) 1279 ile 1290 döneminde Mısır'da hüküm sürmüş Türk asıllı Bahrî Hanedanı'ndan Memlûk Devleti'nin yedinci hükümdarıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kalavun, Mısır Memlûk Devleti'nin yedinci hükümdarı olup Bahriye Memlûkları'ndandır. Yaklaşık 1222 yılında doğan bir Kıpçak Türküdür. Eyyûbî Sultanı Salih Eyyub’ün kölelerinden olup, 1000 altına satın alındığı için Elifi de denir. Sultan kendisini 1247 yılında, serbest bırakınca askerlik hizmetine girdi. Sultan Baybars'ın emri altında güç ve nüfuz bakımından gittikçe yükseldi. Sultan Baybars'in oğlu Sultan Berke Han'ın hükümdarlığı zamanında Ermenilerle yaptığı savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti.

Sultan Berke Han tahttan indirilip yedi yaşındaki kardeşi Sülemiş'in hükümdar olmasına önayak olan Kalavun, Sülemiş'e atabey tayin edildi. Altı ay süren bu atabeylikten sonra bir darbe ile hükümdarlığı ele aldı. Halifenin de hükümdarlığını tanımasıyla durumu sağlamlaştı.

Kalavun, Suriye'deki Şam Sultanı Sungur, Moğollar ve onlara yardım eden Ermenilerle mücadele ederek yaptığı savaşları kazandı. Bütün Suriye’yi elde etmek için Saint Jean şövalyelerinin Morkab’daki kalelerini 1285’te ele geçirdi. Trablusşam’ı ve yakınındaki Batrun Kalesini ele geçirdikten sonra Akka’yı almak için yola çıktığı sırada, Kahire yakınlarında öldü. Yaptırdığı medresenin bahçesine defnedildi.

Cesur, tedbirli, âdil, ilmi ve terakkiyi seven bir hükümdar olup, Kahire’de iki kasr arasında büyük bir medrese yaptırdı. O zamana kadar bir benzeri yapılmamış olan Kahire Hastanesi, en önemli eseridir. Bu hastanenin çeşitli hastalıklar için laboratuvarları, ilaçlar ve diğer erzaklar için ayrı ayrı depoları, tertipli, güzel hasta koğuşları bulunmaktaydı. Ayrıca bu hastanenin yanına cami ve diğer eserleri de yaptırdı.

Memlûk sultanları arasında, kurduğu hükümranlık sistemi devam eden yalnız Kalavun'dur. Bu sülalenin başına Kalavun’dan sonra beş hükümdar daha geçti. 1382 yılında Çerkes Sultanları ortaya çıkınca sülalenin hükümranlığı sona erdi.

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Memlûk Sultanlığı
• Mısır Memlûk sultanlar listesi

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Clot, André
  • (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
  • (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (Fransızca)
• Türk Ansiklopedisi, Memlukler (Mısır) maddesi.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Sülemiş	Mısır Memlûk Sultanı 1279 – 1290	Sonra gelen: El-Eşref Halil