Kanun hükmünde kararname

Kanun hükmünde kararname (KHK), yasama organının konu, süre ve amacı belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği yetkiye veya doğrudan doğruya anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, hükûmetin çıkardığı, maddi anlamda kanun gücüne sahip, parlamentonun tasdiki ile şekli ve organik anlamda kanun gücünü kazanacak olan kararnamelerdir. Türkiye'de 1982 Anayasası'nın 87'inci maddesi ile "bakanlar kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek" TBMM'nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

Anayasa'nın 91'inci maddesinde de kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verme hususu düzenlenmiştir. Bu madde şöyledir:

Türkiye Büyük Millet Meclisi, bakanlar kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Ancak sıkıyönetim ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasi haklar ve ödevler kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenemez.

Kanun hükmünde kararnameler, olağan ve olağanüstü olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nde, olağan kanun hükmünde kararnameler, bakanlar kurulu tarafından çıkarılmakta; bu yetki bakanlar kuruluna Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yetki kanunu ile verilmektedir. Temel haklar, kişi hak ve ödevleri ile siyasi hak ve ödevler hakkında düzenleme yapılamaz. Olağanüstü kanun hükmünde kararnameler ise cumhurbaşkanı başkanlığındaki bakanlar kurulu tarafından çıkarılmaktadır. Bunun için TBMM'nin yetki kanunu vermesine gerek yoktur. Uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, her alanda düzenleme yapılabilir. Kanun hükmünde kararnameler hem meclis tarafından siyasi denetime hem de anayasa mahkemesi tarafından yargısal denetime tâbidirler.

2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumundan evet kararının çıkmasının ardından yapılan 2018 Türkiye genel seçimlerinde halk oyuyla seçilen cumhurbaşkanı görevine başladıktan sonra anayasanın 91'inci maddesi yürürlükten kaldırıldı. Kanun hükmünde kararnameler, yerini yeni sistemin yeni düzenleme aracı olan Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine (CBK) bırakmıştır.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• www.ydk.gov.tr
• www.tbmm.gov.tr

Türk hukuk sistemi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

1. ^ "Türkiye'nin İlk Kanun Hükmünde Kararnameleri". Türkiye’nin İlk Kanun Hükmünde Kararnameleri. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi. 12 Şubat 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023.