Ketaib Partisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ketaib Partisi
Genel başkanSamy Cemayel
KurucuPierre Cemayel
Kuruluş tarihi1936
MerkezLübnan Beyrut, Lübnan
İdeolojiLübnan milliyetçiliği
Hristiyan demokrasi
Falanjizm (tarihsel/itibari)
Siyasi pozisyonSağ
Ulusal üyelik14 Mart İttifakı
Uluslararası üyelikMerkezci Demokratlar Enternasyonali
Lübnan Meclisi
5 / 128
İnternet sitesi
Lübnan

Ketaib Partisi veya Lübnan Falanjistleri (Arapça: حزب الكتائب اللبنانية, Hezb al-Kata’eb al-Loubnaniyya), sağcı Lübnan politik partisi. Resmi olarak laik bir parti olsa da, genel olarak Maruniler tarafından desteklenmektedir. 1980'lerin sonu ve 1990'larda düşüş yaşayan parti, 2000'lerin başında tekrar yükselişe geçmiştir.

İsim[değiştir | kaynağı değiştir]

Lübnan Sosyal Demokrat Partisi, Fransa'da "Phalanges Libanaises", Lübnan'da ise "Ketaib" (الكتائب اللبنانية| Kata’eb al-Lubnaniyya) ya da "Falanjist Parti" (Hezb al-Kata’eb al-Lubnaniyya) olarak bilinir. Ketaib, Arapçada "ketibe" kelimesinin çoğuludur ve Yunanca bir kelime olan "phalanx" (kıta, tabur) anlamına gelmektedir. Bu kelime İspanyolca bir terim olan "falange"ın da kökenidir.

Kuruluşları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ketaib Partisi, Pierre Cemayel tarafından, Nazi Almanyası zamanı Berlin'de yapılan 1936 Yaz Olimpiyatları'na katılan bir Olimpik atlet olarak gözlemlediği İspanyol ve İtalyan faşist partileri örnek alınarak 1936'da kurulmuştur. Hareket ilk dönemlerinde, Nazi selamı ve kahverengi gömlekleri ile dikkat çekiyordu. Ancak partinin kıyafetlerine, güçlü milliyetçiliğine ve tek bir karizmatik lidere bağlı olmalarına rağmen, hiçbir zaman faşist bir parti olmamıştır.[kaynak belirtilmeli]

Cemayel partiyi dört Lübnanlı genç ile kurdu: daha sonra Lübnan Cumhurbaşkanı olacak Charles Helou, Shafic Nassif, Emile Yared ve Georges Naccache. Partinin ilk yıllarında parti, herhangi bir dış gücün Lübnan'ı yönetmesine karşı çıkmaktaydı. Bunlar arasında Lübnan'ı ele geçirmek isteyen pan-Arabistler, kendilerini ve kültürlerini yaymaya çalışan Fransızlar da vardı. Parti Fransız mandası sırasında, Kasım 1943'te kazanılan bağımsızlığa kadar savaş verdi. Mottosu "Tanrı, Milliyet ve Aile" idi.

Falanjistlerin etkisi Lübnan'ın bağımsızlığında küçük bir rol oynamıştı ancak 1958 krizinde hükûmetin güçlü bir destekçisi olunca dikkat çektiler. Krizin sonunda Pierre Cemayel kabineye girdi ve iki sene sonra da milletvekili seçildi.

1968'de parti Lübnan'daki diğer iki büyük Hristiyan parti olan eski başkan Camille Chamoun'un partisi Milliyetçi Liberal Parti ve Raymond Edde'nin Milliyetçi Blok'u ile koalisyona girdi ve 99 milletvekili koltuğunun 9'unu kazandılar. Böylece Lübnan'ın oldukça dağınık olan politik parti sisteminde büyük bir güç oluşturdular. 60'ların sonunda parti kendi milislerini yarattı ve kısa zamanda Filistinli gerillalarla çatışmalar başladı.

Savaş dönemi ve düşüş[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 1975'te, Falanjist militanlar, Lübnan İç Savaşı'nı başlatan olaylardan biri olan otobüs katliamına karıştı. Sonraki günlerde, 8000 parti militanı, destekçileriyle beraber Filistinli militanlar ve destekçileri karşısında silahlı mücadeleye başladı.

Lübnan İç Savaşı'nda, Kuzey Lübnan'dan destek alan birçok Hristiyan militan ortaya çıktı. Bu militanlar sağcı, milliyetçi, Filistin karşıtıydılar ve ezici çoğunluğu Maruni'ydi. Ketaib Partisi bu dönemde militanlar arasında en güçlüleriydi. Parti daha sonra 1977'de sağcı Lübnan Güçleri milislerinin kuruluşuna yardım etti.

Eylül 1982'de Beşir Cümeyyil meclis tarafından Lübnan Devlet Başkanı olarak seçildi. Ancak bir aydan kısa bir süre sonra Suriye istihbaratı tarafından düzenlenen bir operasyon sonucu öldürüldü ve yerine kardeşi Emin Cümeyyil geçti. Beşir, görüşlerinde daha radikal olarak bilinmekteydi. Lübnan'daki bütün Filistinli mültecileri ülkeden atma operasyonu düzenleyerek İsrail ile imzalanacak bir barış anlaşmasının işaretini vermişti. Kardeşi Emin ise, daha ılımlı bir politika izledi.

16 Eylül 1982'de Elie Hobeika, 328 ve 3500 arasında Filistinli mültecinin İsrail askerlerinin koruması altındaki Sabra ve Şatilla mülteci kamplarında öldürülmesi olayına karıştı. 1984'te Pierre Cümeyyil'in ölümü sonrası, selefleri Elie Karame ve Emin Cümeyyil, Lübnan ordusundaki etkilerini sürdüremediler ve yeni Müslüman askerler çoğu Hristiyan olan yüksek seviyeli askerlere isyan etti. Ketaib Partisi gücünü gitgide kaybederek savaştaki etkisini büyük ölçüde yitirdi.

Suriye dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Belirli bir politikası olmayan parti, birkaç farklı gruba bölündü. Georges Saadeh partinin kontrolünü 1986'dan 1998'deki ölümüne dek devam ettirdi. Suriye etkisine ılımlı bakıyordu. 1999'da Münir Hajj parti başkanı oldu ve 2002'de yerine Karim Pakradouni geçti. Emin Cümeyyil 1988'de parti yönetimindeki rolü bitince, Samir Geagea'nın Lübnan Güçleri ile çatışıp, daha fazla Hristiyanlar arasında sorun yaratmamak için Lübnan'ı terk etmişti. 2000'de Suriye'nin Lübnan üstündeki etkisine karşı çıkmak ve oğlu Pierre'in seçim kampanyasına destek olmak için ülkeye geri döndü. Oğulları Pierre ve Samy, 1997'de dönüp partinin tabanını yeniden oluşturmak için çalışıyordu. Ancak Cümeyyil'in dönüşü parti yönetimi tarafından olumlu karşılanmadı. Cümeyyil'in destekçileri, kendilerini var olan parti liderlerinden ayrılmak için kendilerini "Ketaib Tabanı" ya da "Ketaib Reform Hareketi" olarak adlandırdı. Lübnanlılar arasında Cümeyyil, sahip olduğu büyük destek nedeniyle partinin asıl lideri olarak görülmekteydi.

Sedir devrimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mart 2005'te yaşanan Refik Hariri cinayetinden sonra Ketaib Partisi, Sedir devrimi denilen Suriye karşıtı protestolarda yer aldı. Ayrıca 14 Mart Koalisyonu'nda Gelecek Hareketi, Progresif Sosyalist Parti, Lübnan Güçleri ve diğer ufak partilerle yer aldı. Haziran 2005 seçimlerinde 4 sandalye kazandılar. 3 sandayle Cemayel'lere, biri ise liderin resmi liderliğine verildi. 2005'te yapılan bir mutabakat ile bir parlamenter blok oluşturdular. Bu uzlaşma Pierre Amine Cemayel'in parti içindeki hiziplere son verip yeni bir sayfa açma isteğini gösteriyordu. Mutabakat sonucu Amine Cemayel partinin onursal başkanı olurken, Pakradouni başkanlığa devam etti. Amine'in ikinci oğlu olan ve kendi politik görüşlerini amcası Beşir Cemayel doğrultusunda geliştiren Samy Cemayel, Pakradouni'ye ve Suriye bağlantısına oldukça karşıydı ve mutabakata karşıydı. Bu nedenle Samy partiden ayrılıp bir düşünce grubu olan Loubnanouna'yı (Benim Lübnan) kurdu.

Siniora Hükümeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2005'te parti Fuad Sinyora hükûmetinde yer aldı ve Pierre Emin Cümeyyil, endüstri bakanlığı yaptı. Pierre partinin yeniden organize edilmesi ve gelişmesinde önemli rol oynadı. Kasım 2006'da öldürülmesi parti için büyük bir şoke oldu. Cinayetten Suriye istihbaratı ve "Fateh Al Islam" örgütü suçlandı. Diğer 14 Mayıs Hareketi partileri ile birlikte Ketaib Partisi, Hizbullah karşısında Lübnan hükûmetini savundu.

Eylül 2007'de bir başka Ketaib milletvekili Antoine Ghanem arabasına konulan bir bomba ile öldürüldü. Pierre Cümeyyil'in öldürülmesinden sonra düzenlenen özel seçimde parti sandalyeyi Özgür Vatansever Hareketi'nden Michel Aoun'a kaptırdıkları için Ghanem cinayetinden sonra Solange Cemayel partinin tek milletvekili oldu.

2007'de Samy Gemayel ve Loubnanouma hareketi üyeleri Ketaib'e tekrar katıldı ve partide bir yenilik yarattı. Pierre'in ölümü ve Samy'nin politik düşünceleri partiyi yine halkın önüne çıkardı.

2009 seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 seçimlerinde Ketaib Partisi 5 sandalye kazanmayı başardı. O yıl Samy Cümeyyil, Nadim Cümeyyil (Beşir Cümeyyill'in oğlu), Elie Marouni, Fady el-Haber ve Samer Saade parlamentoya girdi. Başbakan Saad Hariri'nin ilk hükûmetinde Ketaib Partisi, sosyal hizmetler konusunda görevlerde yer aldı.