Kayapınar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kayapınar
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlDiyarbakır
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamArif Karaman[1]
 • Belediye başkanıBerivan Gülşen Sincar (DEM Parti)[2]
Yüzölçümü
 • Toplam438 km²
Rakım730 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam362,407
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu21070
İl alan kodu412
İl plaka kodu21

Kayapınar, Diyarbakır'ın 17 ilçesinden biridir.

İlçenin kuruluş aşaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu ilçenin ilk yerleşim bölgesi Peyas Köyü'dür. 7 Kasım 1991 tarihinde yaklaşık 3 bin nüfusu bulanan Peyas köyü beldeye dönüştürüldü.[4] Beldenin ikinci önemli yerleşim birimi ise Huzurevleri oldu. 2013 yılında ise ilçeye bağlı durumda bulunan Peyas mahallesi, 142.228 kişilik nüfusuyla Türkiye'nin en kalabalık mahallesi olarak kayıtlara geçerken ilçeye bağlı diğer bir mahalle olan Huzurevleri ise 91.832 kişiyle 2. sırada yer aldı.[5]

Son 14 yılda büyük değişimler yaşayan belde 2004 yılında çıkarılan Yerel Yönetimler Yasası ile çok sayıda köyün de bağlandığı Kayapınar, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin ilk kademe belediyesi oldu. 2004 yılında 9 köyün Kayapınar’a bağlanması ile birlikte 68 bin olan ilçe nüfusu 75.592 oldu.

Belediyenin kurulduğu 1991 yılında belde nüfusu resmi rakamlarla 3 bin iken, 1994 yılında 20 bin, 1997 yılında 42 bin, 2000 yılı nüfus sayımında 68 bin oldu. Son beş yılda yoğun göç alan ilçe nüfusu 300.000 civarındadır. Diyarbakır’da adeta bir şantiye görünümünde olan belediye sınırları içerisinde inşa edilen binalar göz önüne alındığında önümüzdeki 2 yıl içerisinde bir 40 bin civarında nüfusun bu bölgeye yerleşmesi beklenmektedir.1 İnşaat sektöründeki en büyük gelişme Diclekent Bulvarı ve Fırat Bulvarı civarında görülmektedir.

İlçenin konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe, Yenişehir ve Bağlar ilçe sınırlarıyla komşudur. Diyarbakır’ın Şanlıurfa ve Elazığ illerinden gelen yolların kesiştiği üçgende bulunmaktadır. Bunun yanında yeşil alan bakımından ilçede büyük alanlar mevcut olup, şehrin doğal yapısına büyük katkısı bulunmaktadır. Modern şehir anlayışıyla konut çevrelerinde yeşil alan, yapıların arasındaki alanların genişliği ve otopark gibi avantajlarla ilçe geleceğin yerleşim bölgesi olma konumundadır. Ayrıca Diyarbakır Şehirler Arası Otobüs Terminali (DİŞTİ)'de bu ilçede bulunmaktadır.

Eğitim durumu[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede İlköğretim Genel Müdürlüğüne bağlı 49, Ortaöğretim Genel Müdürlüğüne bağlı 5 genel lise, Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı 2 Anadolu Teknik Lisesi Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğüne 2 bağımsız anaokulu, Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı 1 Halk Eğitim Merkezi,4 Özel Lise, 14 Dershane olmak üzere 82 eğitim kurumunda Eğitim-Öğretim sürdürülmektedir.

1763 Devlet okullarında 168 de özel kurumlarda olmak üzere toplam 1931 öğretmen görev yapmaktadır. Özel Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı 5 Özel İlköğretim, Kayapınar İlçesinde 23.313 erkek 20.538 kız olmak üzere toplam 43.851 öğrenci İlk ve orta öğretim okullarında eğitim-öğretimlerini almaktadırlar. Özel İlköğretim kurumlarında eğitim-öğretim gören öğrencilerle bu sayı 50.538 e çıkmaktadır. Ayrıca ilçedeki okullarda toplam 912 adet derslik bulunmaktadır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Toplam Şehir Kır
2008[6] 194.601 185.626 8.975
2009[7] 212.267 203.222 9.045
2010[8] 229.577 220.358 9.219
2011[9] 246.266 236.952 9.314
2012[10] 262.875 253.323 9.552
2013[11] 277.489 277.489 veri yok
2014[12] 292.394 292.394 veri yok
2015[13] 308.994 308.994 veri yok
2016[13] 326.154 326.154 veri yok
2017[13] 342.977 342.977 veri yok
2018[13] 362.407 362.407 veri yok
2019[13] 381.414 381.414 veri yok
2020[13] 400.905 400.905 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2010. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  4. ^ "Belediye Kurulmasına Dair Karar" (PDF). Resmî Gazete. 10 Kasım 1991. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  5. ^ "İstanbul'da en "nüfuzlu" mahalle". bik.gov.tr. 28 Mart 2013. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2013. 
  6. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  11. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  12. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  13. ^ a b c d e f