Kostüm tasarımcısı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| seri |
| Kostüm |
|---|
 |
.jpg)
Kostüm tasarımcısı, bir film, sahne prodüksiyonu veya televizyon şovu için kostüm tasarlayan kişidir. Kostüm tasarımcısının rolü, karakterlerin kıyafetlerini/kostümlerini yaratmak ve sahneleri doku ve renk vb. ile dengelemektir.[1] Kostüm tasarımcısı tiyatro yönetmeni, sahne tasarımcısı, ışık tasarımcısı, ses tasarımcısı ve diğer yaratıcı personelle birlikte çalışır. Kostüm tasarımcısı ayrıca saç stilisti, peruk ustası veya makyaj sanatçısı ile iş birliği yapabilir. Avrupa tiyatrosundaki rolü ise biraz farklıdır. Çünkü tiyatro tasarımcıları genellikle hem kostüm hem de sahne öğeleri tasarlarlar.
Tasarımcı, tasarımlarının oyuncunun rolün gerektirdiği şekilde hareket etmesine izin vermesini sağlamalıdır. Giysiler, özellikle neredeyse gerçekçi zamana sahip filmlerde uzun süreli kullanımlı (çoğu kostümün sahneler arasında değişmeyeceği anlamına gelir), ancak temel çekim aşamaları gibi birkaç haftaya kadar uzayabilen filmler için ise dayanıklı ve yıkanabilir olmalıdır. Tasarımcı, genel prodüksiyon tasarımının tüm öğelerinin birlikte çalışmasını sağlamak için yalnızca yönetmene değil, set ve ışık tasarımcılarına da danışmalıdır. Tasarımcı, güçlü sanatsal yeteneklere ve kalıp geliştirme, döküm, çizim, tekstil ile moda tarihi hakkında da kapsamlı bir bilgilere sahip olmalıdır. Tasarımcı, tarihi kostümleri ve dönem elbisesinin gerektirebileceği hareket tarzı ile duruşunu anlamalıdır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
19. yüzyılın sonlarında, ABD'deki tiyatro yöneticileri bir gösteri için genellikle kostümler seçerdi. Birçoğu kiralık bir evden alınırdı; bu nedenle az sayıda tasarlanıyorlardı. Diğer tiyatro disiplinlerindeki tasarımcılar tanınmasına rağmen, kostüm konusunda uzmanlaşmış çok az kişi vardı. Aralarında Caroline Siedle, William Charles John Pitcher, Percy Anderson ve Mrs. John Alexander gibi isimler vardı. Hatta bazen bir oyun ilanının başlık sayfasında isimleri zikrediliyordu.[2]
20. yüzyılda Edith Head ve Adrian gibi film kostüm tasarımcıları daha fazla tanınmaya başladı. Daha sonrasında ise Nolan Miller (Dynasty), Janie Bryant (Mad Men) ve Patricia Field (Sex and the City) gibi televizyonda çalışanlar daha fazla öne çıktı, bunlardan bazıları yazar oldu ve kendi giyim ile takı stillerini yarattılar.[3]
Köstüm tasarımcılarının türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Profesyonel kostüm tasarımcıları genellikle üç türe ayrılır: serbest, yerleşik ve akademik.
- Serbest tasarımcılar bir film, tiyatro, dans veya opera tarafından belirli bir prodüksiyon için işe alınırlar. Serbest bir çalışana genelde ödemesi üç taksit halinde ödeme yapılır: İşe alındığında, son görsellerin tesliminde ve prodüksiyonun açılış gecesinde. Serbest çalışanlar, üzerinde çalıştıkları projelerde herhangi bir münhasırlık (kullanım hakkı verme) yapmak zorunda değildir ve belirli bir tiyatro, dans ya da opera tarafından uzun bir dizi prodüksiyon için kiralanan çeşitli prodüksiyonlara tasarım yapabilirler. Bu, sadece bir yaz dönemi süren sözleşme kadar kısa olabileceği gibi, uzun yıllar da sürebilir. Bir yerleşik tasarımcısının sözleşmesi, kabul etmesine izin verilen serbest çalışma miktarlarını sınırlayabilir. Serbest çalışandan farklı olarak, yerleşik bir tasarımcı sürekli olarak tiyatroda diğer çalışanlarla birlikte bulunur. Yerleşik tasarımcılar, daha katı kuralları olan serbest çalışanlara göre daha yerleşik olma eğilimindedir, ancak bu durum her zaman böyle olmayabilir.
- Akademik tasarımcı, bir okulda bu konuyla ilgili profesörlük yapan kişidir. Tasarımcı öncelikli olarak bir eğitmendir, ancak değişen derecelerde yerleşik tasarımcı olarak da hareket edebilir. Programları izin verdiği için genellikle serbest çalışmakta özgürdürler. Geçmişte, kostüm tasarımı profesörleri çoğunlukla resmî lisansüstü eğitim almış veya almamış deneyimli profesyonellerdi, ancak günümüzde bir eğitmenin öğretmek için en az bir Güzel Sanatlar Yüksek Lisansına sahip olmasını beklemek giderek daha yaygın hale gelmiştir.
Hem yerleşik hem de akademik tasarımcıların genellikle, prodüksiyon tasarlaması yapmasının yanı sıra, bir kostüm mağazasında Mağaza Ustası veya Müdiresi olarak hareket etmeleri gerekir. Bir tiyatroda, hemen hemen her zaman dikişçilerden,[4] perdecilerden, kesicilerden ve diğer zanaatkârlardan oluşan bir mağaza personeli vardır. Akademik bir ortamda mağaza "personeli" genellikle kostüm tasarımı ve yapımını öğrenen öğrencilerdir. Çoğu üniversite, kostüm tasarımı öğrencilerinin ders çalışmalarının bir parçası olarak mağazada belirli bir saat çalışmasını şart koşar.
Sendikalar[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD'de kostüm tasarımcılarının ait olabileceği iki birlik vardır:
Kostüm Tasarımcıları Birliği, Local 829, Kostüm Tasarımcıları [5] ve Uluslararası Tiyatro Sahnesi Çalışanları İttifakı ile Birleşik Tiyatro Sanatçılarını [6] temsil eden bir birliktir.
Birçok müşteri, Sinema Filmi Müşterileri Birliği üyesidir ve Local 705 kostüm departmanındaki her pozisyonu temsil eder (kostüm tasarımcısı hariç). Local 705, kostüm denetçilerini, kilit müşterileri, diğer müşterileri, terzileri, yaşlandırmacı/boyacı, kesici/tesisatçıları, kostüm evi çalışanlarını ve ticari müşterileri temsil eder.[7]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kostüm tasarımı
- Kostüm Tasarımcıları Loncası
- Film yapımı
- Sinema filmi formatları listesi
- Filmin ana hatları
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Landis, Deborah Nadoolman (16 Mart 2012). Filmcraft: Costume Design: Costume Design. Elsevier Science. ss. Introduction. ISBN 9780240818672.
- ^ King, Kimball. Western Drama through the Ages: A Student Reference Guide. Westport, CT: Greenwood, 2007. 534. Print.
- ^ Meltzer, Marisa (19 Eylül 2013). "Get Me Wardrobe!". The New York Times. s. E1. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "stitcher", The Free Dictionary, 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Eylül 2020
- ^ "Kostüm Sanatçıları Derneği". costumedesignersguild.com. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ Local 829 21 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. usa829.com
- ^ Local 705 5 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. motionpicturecostumers.org
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Kostüm tasarımcısı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ABD Kostüm Tasarımcıları Birliği 18 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
