Lamassu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lamassu (Çivi yazısı: 𒀭𒆗, an.kal; Sümerce: dlammař; Akadca: lamassu; bazen lamassus olarak bilinir[1][2]), genellikle insan kafalı, boğa ya da aslan gövdeli ve kuş kanatlarına sahip Asur koruyucu tanrısıdır.[3] Bazı yazılarda kadın bir ilahı temsil ettiği tasvir edilmiştir.[4] Lamassu'nun eril karşılığı anlamına gelen şedu (Çivi yazısı: 𒀭𒆘, an.kal×bad; Sümerce: dalad; Akadca, šēdu; İbranice: שד) daha az kullanılan bir isimdir.[5] Lamassu; burçları, ana yıldızları ve takımyıldızlarını temsil eder.[6][7]
Kötü ruhlara ve ifritlere karşı korunmak için kullanıldı.[8] Lamassu aynı zamanda vahşiliğiyle de biliniyordu. İnsan bebeklerinin kanıyla beslendiğine inanılıyordu ve düşüklerin ve bebek ölümlerinin nedeni olarak geniş çapta suçlanıyordu. Yeraltı nehri üzerinde teknesine bindiğine inanılıyordu ve eşeklerle ilişkilendirildi. An'ın kızı olduğuna inanılıyordu.[9]
İkonografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Lamassu sanatta insan kafasına sahip kanatlı boğa ya da aslan şeklinde karışık olarak betimlenmiştir. İnsan kafalı kanatlı bir hayvan motifi Yakın Doğu'da yaygındır ve ilk olarak MÖ 3000 civarında Ebla'da bulunmuştur. İlk belirgin lamassu motifi, II. Tiglath-Pileser döneminde iktidarın sembolü olarak Asur'da görülmüştür.[10][11]
Asur heykelciliği tipik olarak saraylardaki girişlere belirgin lamassu çiftleri yerleştirmiştir ve bu heykeller, sokağa ve ayrıca iç avluya bakmaktadır. Köşelerde yüksek kabartma olarak "çift görünüşlü" figürler olarak temsil edilmişlerdir. Önden bakıldığında ayaktalarmış gibi durmaktalar, yandan bakıldığında yürür gibiler ve ilk versiyonlarda dolaylı bir şekilde bakıldığında beş ayağı varmış gibi gözükmektedir.
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Şanlıurfa Müzesi'nde Lamassu heykeli parçası
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Kriwaczek, Paul. Babylon: Mesopotamia and the Birth of Civilization, p. 37.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ "Livius.org". 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ Beaulieu, Paul-Alain (2003). The Pantheon of Uruk During the Neo-Babylonian Period. Brill. ISBN 90-04-13024-1. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ Black, Jeremy; Green, Anthony (2003). An Illustrated dictionary, Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia. The British Museum Press. ISBN 0-7141-1705-6.
- ^ Hewitt, J.F. History and Chronology of the Myth-Making Age. s. 85.
- ^ W. King, Leonard. Enuma Elish Vol 1 & 2: The Seven Tablets of Creation; The Babylonian and Assyrian Legends Concerning the Creation of the World and of Mankind. s. 78.
- ^ Leick, Dr Gwendolyn (2002). A Dictionary of Ancient Near Eastern Mythology (İngilizce). Routledge. ss. 109-110. ISBN 978-1-134-64102-4.
- ^ Black & Green 1992, s. 180.
- ^ "History – Mesopotamia". BBC. 26 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ "Lamassu". ancientneaeast.net. 28 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
