Leta Stetter Hollingworth
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Leta Stetter Hollingworth | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 25 Mayıs 1886 Nebraska, ABD |
| Ölüm | 27 Kasım 1939 (53 yaşında) New York |
| Meslek | Psikolog |
| Milliyet | ABD |
| Tür | Psikoloji |
| Konu | Üstün yetenekli çocuklar, kadın psikolojisi |
Leta Stetter Hollingworth (25 Mayıs 1886, Chadron, Nebraska - 27 Kasım 1939, New York), Amerikalı psikologdur.
Özellikle zeka testleri ve üstün yetenekli çocuklar üzerine çalışmaları ile tanınmış öncü bir psikologdur. Üstün yetenekli çocukların yanı sıra, klinik psikoloji, eğitim psikolojisi, kadınların psikolojisi üzerine çalışmaları vardır. Kadınlar hakkındaki kalıp yargıların yıkılmasında önemli katkıları olmuştur.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1886'da Nebraska'da doğdu. Annesinin erken yaşta ölümü ve babasının evi terk etmesi nedeniyle zor bir çocukluk geçirdi. 15 yaşında iken yerel gazetede yazılar yayımlamaya başladı. 1902'de lise öğrenimini tamamladı ve evden ayrıldı. Nebraska Üniversitesi'nde edebiyat alanında yükseköğrenim gördü.
Bu sırada psikoloji yüksek lisans öğrencisi olan Harry Levi Hollingworth ile nişanlandı. Nişanlısı, doktora yapmak üzere Columbia Üniversitesi'ne giderek James McKeen Cattell'ın öğrencisi oldu. Kendisi ise Nebraska'da kalarak eğitimini 1906'da üstün başarı ile tamamladı ve öğretmenlik yapmaya başladı.
1908'de nişanlısının doktorasını tamamlaması üzerine New York'a gitti ve evlendiler. Ancak burada evli kadınların öğretmenlik yapmasına müsaade edilmediğini öğrendi. Yaşamını bir ev kadını olarak sürdüren Leta Setter yüksek lisans yapmak istedi ama cinsiyet ayrımı nedeniyle kabul edilmedi. Kadınların toplumdaki yerini ve maruz kaldıkları eşitsizlikleri sorgulamaya başladı. Bu arada eşi Harry Levi Hollingworth, kafeinin insanlar üzerindeki psikolojik etkisini incelemek üzere Coca Cola'dan gelen araştırma teklifini kabul edince bu işten sağladıkları gelir sayesinde 1911'de Columbia Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimine başlayabildi. Eğitim ve sosyoloji dersleri aldı.
1913'te yüksek lisans eğitimini tamamlayıp Binet zeka testleri uygulamak üzere çalışmaya başladı. Kısa sürede alanında ilerledi; Bellevue Hastanesi'nde psikoloji laboratuvarı şefi oldu. Akademik hayatına eğitim psikolojisi konusunda tanınmış psikolog Edward Thorndike'nin öğrencisi olarak devam etti. Bir yandan doktorasını yaparken bir yandan New York polis teşkilatına danışmanlık yaptı.
Doktora döneminde çalışmaları kadınlar üzerine yoğunlaşmıştı. Thorndike, erkeklerin kadınlara nazaran daha geniş ve farklı fiziksel ve zihinsel gelişim gösterdiği, kadınların yeteneklerinin daha vasat olduğu fikrini savunan değişkenlik hipotezini desteklemekteydi. Hollingworth ise farklıların doğuştan gelen özelliklerden değil sosyal rollerden kaynaklandığını savundu. Bu konuyu araştırmak için eşit sayıda kız ve erkek bebekten topladığı verileri karşılaştırarak anatomik özellikleri bakımından erkeklerde daha fazla değişkenlik olmadığını ortaya koydu.[1][2] Hollingworth doktora tezini ise adet gören kadınlardaki performans değişikllikleri üzerinde yaptı. Kadınların zihinsel ve fiziksel performans değişikliklerinin âdet döngüsü evreleriyle ilgili olmadığını ortaya koydu. Hollingworth'a göre, kadınların daha az başarılı olmalarının sebebini anlamak için sosyal sınırlar ve kültürel engeller incelenmelidir.[3]
1916'da doktorasını tamamladıktan sonra Columbia Üniversitesi'nde ders vermeye başladı ve hayatı boyunca bu kurumda çalışmayı sürdürdü. Ders vermenin yanı sıra Bellevue Hastanesi'nde klinik çalışmalar yürüttü. Klinik psikoloji etik rehberinin oluşturulması ve klinik psikoloji eğitimi için evrensel standartarın belirlenmesinde rol aldı.
1920'lerde üstün yetenekli çocuklarla ilgilenmeye başladı. İnsanların bilişsel açıdan eşit yaratılmadığını ve bu nedenle bütün çocukların aynı yolla eğitim almaması gerektiğini savundu. Okulların, homojen olarak gruplanmış bir sınıf içinde zenginleştirilmiş veya farklılaştırılmış müfredat uygulanan, hızlandırılmış öğrenme fırsatları sağlanan bir yer olması gerektiğini ifade etti.[4] Üstün yetenekli çocuklara ayrı bir müfredat uygulanması görüşü nedeniyle demokratik olmamakla eleştirildi.
Son olarak IQ seviyesi 180'in üzerinde çocuklar üzerinde çalışmaya başladı ve bu çocuklarla çalışan ilk araştırmacılardan biri oldu. 27 Kasım 1939'da kanser nedeniyle öldü. Son çalışması, 1942'de eşi tarafından yayımlanmıştır.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Held, Lisa. "Profie: Leta Hollingworth". sychology's Feminist Voices Multimedia Internet Archive, 2010. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
- ^ Cherry, Kendra. "Leta Stetter Hollingworth Biography". verywellmind.com sitesi, 3 Haziran 2018. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
- ^ Modern psikoloji tarihi, Duane p. Schultz, Sydney Ellen Schultz
- ^ Levent, Faruk. "Üstün Yetenekli Çocukların Hakları" (PDF). Çocuk Vakfı Yayınları, Şubat 2011. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
