Liberal enternasyonalizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Enternasyonal Liberalizm ve Pan-Liberalizm olarak da bilinen Liberal Enternasyonalizm, iki ana noktayı savunan bir dış politika doktrinidir; birincisi, uluslararası kuruluşların liberal demokrasiyi destekleyen devletler arasında çok taraflı anlaşmalar yapması ve ikincisi, liberal devletlerin liberal hedeflere ulaşmak için diğer devletlere müdahale etmesi gerektiğidir. Bu müdahale hem askeri işgali hem de insani yardımı içerebilir. Bu görüş, izolasyonist, gerçekçi veya müdahaleci olmayan dış politika doktrinleriyle çelişmesi nedeniyle eleştirmenler onu liberal müdahalecilik olarak nitelendirir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Liberal enternasyonalizm, özellikle İngiliz Dışişleri Bakanı ve Başbakan Lord Palmerston'ın himayesinde on dokuzuncu yüzyılda ortaya çıktı ve 20. yüzyılın ikinci on yılında ABD Başkanı Woodrow Wilson altında geliştirildi. Bu formda Wilsonculuk olarak tanındı.[1] John Ikenberry ve Daniel Deudney de liberal enternasyonalizmi Franklin D. Roosevelt tarafından desteklenen dış politika fikirleriyle ilişkilendirdiler.[2][3]

Felsefe[değiştir | kaynağı değiştir]

Immanuel Kant

Liberal enternasyonalizmin amacı, uluslararası sistem içinde liberal bir dünya düzenini özendirmeye meyilli küresel yapılar elde etmektir. Dünya siyasetinin anarşiden ortak kurumlara ve hukukun üstünlüğüne kademeli bir dönüşümünü öngörür. Bu kapsamda, küresel serbest ticaret, liberal ekonomi ve liberal politik sistemlerin tümü desteklenir. Buna ek olarak, liberal enternasyonalistler kendilerini demokrasinin küresel olarak ortaya çıkmasını desteklemeye adanmışlardır. Hedefin gerçekleşmesi durumunda süreç, liberal devletlerin şiddet içermeyen ilişkilere sahip olması ve demokrasiler arasındaki ilişkilerin demokratik barış teorisi tarafından karakterize edilmesi nedeniyle, bir 'barış payı' ile sonuçlanacaktır.

Liberal enternasyonalizm, Birleşmiş Milletler gibi çok taraflı örgütler aracılığıyla, uluslararasındaki ilişkilerde "güç politikalarının" en kötü aşırılıklarından kaçınmanın mümkün olduğunu belirtir. Ayrıca liberal enternasyonalistler, demokrasiyi yaymanın en iyi yolunun, başlangıçta demokratik olsun ya da olmasın tüm devletlere eşit ve işbirliği içinde davranmak olduğuna inanırlar.

Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Stanley Hoffmann, "The Crisis of Liberal Internationalism, Foreign Policy, No. 98 (Spring, 1995), pp. 159–177.
  2. ^ Ikenberry, Daniel Deudney, G. John. "The Intellectual Foundations of the Biden Revolution". Foreign Policy (İngilizce). 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021. 
  3. ^ Drezner, Daniel (2021). "Perspective | Roosevelt redux?". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 4 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021.