Loizidu Davası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Loizidu Davası, eski evlerine ve mülklerine dönmek isteyen mültecilerin haklarına ilişkin tarihi bir davadır.[1] Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Loizidu ve dolayısıyla diğer tüm mültecilerin eski mülklerine dönme hakları olduğuna karar verdi. AİHM, Türkiye'nin Loizidu'nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin I. Protokolünün I. Maddesi kapsamındaki insan haklarını ihlal ettiğine,[2][3] evine dönmesine izin verilmesi ve Türkiye'nin Loizidu'ya tazminat ödemesi gerektiğine karar verdi. Türkiye başlangıçta bu kararı görmezden geldi.[4]
22 Temmuz 1989'da Kıbrıs uyruklu bir Titina Loizidu adlı bir Kıbrıslı Rum kadın, Kıbrıslı Rum avukat Ahilles Demetrides tarafından temsil edilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Türkiye aleyhine başvuruda bulundu. Loizidu, 1974 Kıbrıs Harekâtı sırasında, yaklaşık 200.000 Kıbrıslı Rum ile birlikte evinden çıkmaya zorlanmıştı. 20 yıldan fazla bir süre boyunca Girne'deki evine dönmek için bir dizi girişimde bulundu, ancak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) girişi yerel otoriteler tarafından reddedildi.
Loizidu'nun başvurusu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'yi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin genel kontrolü altındaki Kuzey Kıbrıs'taki insan hakları ihlallerinden sorumlu tutan üç kararıyla sonuçlandı.
Mahkeme ayrıca, hükmedilen zararların mülkün başlı başına bir tazminat olmadığını, sadece mülkün mülkiyetinin ve kullanımının reddi için olduğunu ve Loizidu'nun mülkünün tam yasal mülkiyetini elinde tuttuğunu açıkça belirtmiştir.
2003 yılında Türkiye, Loizidu'ya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından hükmedilen tazminat miktarını (1 milyon doların üzerinde) ödedi.[5]
Emsaller[değiştir | kaynağı değiştir]
Dava, Kıbrıs sorununa ilişkin uluslararası hukuk mahkemelerinde verilen kararlar için önemli bir emsal teşkil etmektedir.[6][7] AİHM'e taşınan benzer davalar karar bekliyor ve iki dava da benzer şekilde sonuçlandı:
- Mayıs 2007: Mira Ksenides Davası'nda Mira Ksenides'in Mağusa'daki mülkünü kullanma kaybı nedeniyle Türkiye tazminata hükmedildi.
- Nisan 2008: İoannis Demades'in Girne mülkünün kullanım kaybı nedeniyle Türkiye 835.000 € tutarında tazminata hükmedildi.[8]
Loizidu Davası, devletlerarası Kıbrıs-Türkiye Davası'na ilişkin 2001 tarihli kararda da yer almıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Vasilios S. Spyridakis, "Loizidou v. Turkey and the Future of Property Compensation for Refugees in Cyprus and Beyond," Journal of Modern Hellenism no. 25-26 (2008-2009), pp. 129-156.
- ^ Loizidou and Cyprus (intervening) v Turkey, App No 15318/89, §64, ECHR 1996-VI
- ^ First Protocol to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (Council of Europe) 213 UNTS 262, UKTS 46 (1954), ETS No 9, UN Reg No I-2889, Cmd 9221, Art.1
- ^ "H54-1 Loizidou against Turkey, Judgments of 18 December 1996 and 28 July 1998 Application of Article 54 of the ECHR". Council of Europe, Human Rights Meeting. 8-9 Eylül 1999. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ "Turkey compensates Cyprus refugee". BBC News. 2 Aralık 2003. 19 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ "European Court of Human Rights finds Turkey Guilty". 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Markides noted that the decision sets a "precedent" and can be characterised as a "landmark in the history of law".
- ^ "Property Wars in Cyprus" (PDF). 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
The case has served as a precedent for dozens of cases that have been concluded in a similar fashion.
- ^ "Case of Demades vs Turkey". HUDOC. European Court of Human Rights HUDOC Portal. 22 Nisan 2008. 14 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (.doc) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Judgment on preliminary objections (1995) 10 Mayıs 2012[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Judgment on merits (1996) 10 Mayıs 2012[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Judgment on just satisfaction (1998) 10 Mayıs 2012[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.