Milliyetçi Çalışma Partisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Milliyetçi Çalışma Partisi
KısaltmaMÇP
KurucuAli Koç
Kuruluş tarihi30 Kasım 1985
Kapanış tarihi24 Ocak 1993
BölünmeBüyük Birlik Partisi
ÖnceliMuhafazakâr Parti
ArdılıMilliyetçi Hareket Partisi
İdeoloji
Siyasi pozisyonAşırı sağ
Resmî renkler     Kırmızı
 Türkiye

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye'de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti'nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993'te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Eylül müdahalesi sonrası ülkedeki tüm siyasi faaliyetler yasaklandı. Büyük gözaltılar, siyasi davalar yaşandı. Bu arada yeni anayasanın hazırlıkları da sürüyordu. Nihayet 7 Kasım 1982'de anayasa halkoyuna sunuldu ve %91,3 oyla anayasa kabul edildi. Aynı oylamayla MGK ve Devlet Başkanı Kenan Evren de cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimlerin 6 Kasım 1983'te yapılacağı açıklandı ve 1983 ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı. Ancak Millî Güvenlik Konseyi'ne, siyasi partiler kurulurken kurucularını veto etme yetkisi verildi.

Bu yüzden kapatılan MHP'nin tabanına hitap eden, Mehmet Pamak'ın kurduğu Muhafazakâr Parti seçimlere katılamadı. Öte yandan Adalet Partisi'nin ardılı olarak kurulan Büyük Türkiye Partisi ve Doğru Yol Partisi de vetolardan nasibini aldı. Seçimlere Turgut Özal'ın başında bulunduğu ANAP, Necdet Calp'in başında bulunduğu Halkçı Parti ve Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katıldı. 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda ANAP yüzde 45 oy alarak tek başına iktidara geldi ve Turgut Özal yeni hükûmeti kurdu.

Pamak'tan sonra, sırayla Ahmet Özsoy, İsmail Hakkı Yılanlıoğlu ve Ali Koç MP genel başkanlığı görevinde bulundular. 30 Kasım 1985'te Muhafazakâr Parti'nin adı "Milliyetçi Çalışma Partisi" olarak değiştirildi.

6 Eylül 1987'de siyasi yasakların kalkması yönünde yapılan halkoylaması sonucunda eski siyasetçilerin önündeki siyaset yasağı kalktı. Bunun üzerine MÇP'nin başına Alparslan Türkeş geçti. Alparslan Türkeş'in liderliğinde girilen 29 Kasım 1987 seçimlerinde parti 701,538 kişinin oyuyla %2,93'lük bir sonuç aldı ve TBMM dışında kaldı. Bu dönemin ardından 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde %4,14 oy aldı. Elazığ, Erzincan ve Yozgat belediye başkanlıklarını kazandı.

20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile "Kutsal İttifak" adında bir ittifak yaptı.[1] Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM'ye 62 vekili seçildi.[2] Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991'de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP'ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu.

MÇP'den MHP'ye geçiş ise, ancak 1992 yılı sonunda başlayan gelişmelerle birlikte mümkün hale geldi. 27 Aralık 1992 günü toplanan MHP'nin son (1980 öncesi) kurultay delegeleri, partinin feshine, isminin ve ambleminin de MÇP tarafından kullanılabileceğine karar verdi.

Bu gelişme üzerine, 24 Ocak 1993 MÇP-MHP ortak kurultayında partinin feshine ve MHP'ye değiştirmesiyle karar verildi.

Seçimler tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Meclis Sıra Kurulan Hükümetler
# % ± # ±
1987 Alparslan Türkeş 701.538
%2,93
 Yeni parti
0 / 450
 - -
1991 20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile "Kutsal İttifak" adında bir ittifak kurdu. Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM'ye 62 vekili seçildi. Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991'de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP'ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu.
Seçim Genel Başkan İl Genel Meclisi Belediye Harita
Oy % ±
1989 Alparslan Türkeş 916.405
%4,14
 Yeni parti
24 / 1.984

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Ruşen Çakır (15 Şubat 2015). "30 YILDAN HATIRLADIKLARIM/7 20 Ekim 1991 Genel Seçimleri: Baraja karşı Erbakan-Türkeş ittifakı". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2023. 
  2. ^ Birol Akgun (Mart 2002). "Twins or Enemies: Comparing Nationalist and Islamist Traditions in Turkish Politics" (PDF). Middle East Review of International Affairs. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Milliyetçi_Çalışma_Partisi&oldid=32337212" sayfasından alınmıştır