Manne Siegbahn

Manne Siegbahn
Karl Manne Georg Siegbahn, 1924
Doğum	Karl Manne Georg Siegbahn 3 Aralık 1886(1886-12-03) Örebro, İsviçre
Ölüm	26 Eylül 1978 (91 yaşında) Stockholm, İsviçre
Ölüm sebebi	Belirtilmemiş
Milliyet	İsviçre
Vatandaşlık	İsveç
Mezun olduğu okul(lar)	Lund Üniversitesi
Ödüller	Nobel Fizik Ödülü (1924)
Kariyeri
Dalı	Fizik
Çalıştığı kurumlar	Lund Üniversitesi, Uppsala Üniversitesi, Stockholm Üniversitesi
Doktora danışmanı	Profesör JR Rydberg
Oğlu Kai M. Siegbahn da 1981 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır

Karl Manne Georg Siegbahn FRS (d. 3 Aralık 1886 - ö. 26 Eylül 1978) X-ışını spektroskopisi alanında yaptığı buluşlar ve araştırmalar için 1924 yılında " Nobel Fizik Ödülü " kazanan İsveçli fizikçidir. Aynı ödülü 1981 yılında oğlu "Kai M. Siegbahn" ,"Arthur L. Schawlow" ve "Nicolaas Bloembergen" ile paylaşmıştır. Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı. Diğer baba-oğullar : William Bragg ve Lawrence Bragg (1915); Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975); Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)^[1]

Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Aralık 1886'da Örebro, İsviçrede doğan, Karl Manne Georg Siegbahn'ın babası demiryolu istasyonunda çalışan Nils Reinhold Georg Siegbahn, annesi Emma Sofia Mathilda Zetterbergdir. 1914 yılında evlendiği Karin Högbom ile iki çocuk sahibi olmuşlardır. 25 Şubat 1915'te doğan ilk oğulları diplomat, Fas Büyükelçisi Bo Lennart Georg Siegbahn 7 Ocak 2008'de ölmüştür. Kendisi gibi bir fizikçi olan ikinci oğulları Kai M. Siegbahn 20 Nisan 1918'de doğmuştur. 1981 yılında Nobel Fizik ödülünü kazanan Kai M. Siegbahn 20 Temmuz 2007'de ölmüştür.^[1]

Eğitim & Öğretimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1906 yılında lise eğitimini tamamlayan Siegbahn, İsviçre-Lund Üniversitesi'nde lisans eğitimine başladı. Aynı üniversiteden 1911 yılında 'doktora' derecesi almıştır. 1907 ile 1911 yılları arasında Profesör JR Rydbergın asistanlığını yapmıştır. 1915 yılında Prf. JR Rydberg'ın denetiminde profesör yardımcısı olarak Fizik eğitimleri vermeye başlamıştır. 1920 yılında Prf. JR Rydberg'ın ölümüyle profesör olarak atanmıştır.1923 yılında Uppsala Üniversitesi Fizik Profesörü oldu.^[2]

(1908-1912) yılları arasında elektrik ve manyetizma sorunlarla ilgili araştırmalar yapmıştır. 1912 den 1937'ye kadar araştırma ve çalışmalarını ağırlıklı olarak X-ışını spektroskopisi üzerinde yapmıştır.^[2]

1937 yılında İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi 'ne Deneysel Fizik Araştırma Profesörü olarak atandı.^[1] (1924-1925) döneminde Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri , Rockefeller Vakfı'nın daveti üzerine, Columbia, Yale, Harvard, Cornell, Chicago, Berkeley, Pasadena, Montreal Üniversitelerinde dersler vermiştir. Freiburg Üniversitesi (1931), Bukarest Üniversitesi (1942), Oslo Üniversitesi (1946), Paris Üniversitesi (1952) ve Stockholm Teknik Bilimler Fakultesi (1957)ne fahri doktor seçilmiştir.^[2]

Ödül ve başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Nobel Fizik Ödülü[değiştir | kaynağı değiştir]

Manne Siegbahn 1916 yılında, yeni bir dalga boyu grubu, 'M' serisi x-ışınlarını keşfetti. Ayrıca x-ışınları dalga boylarını belirlemek için yeni cihazlar ve teknikler geliştirdi. X-ışını kırınımı için Bragg denkleminin doğruluğunu geliştirdi. Bu keşfiyle 1924 yılında Nobel Fizik Ödülü kazandı ve 1925 yılında da x-ışınlarının prizmalardan kırılarak geçebildiğini gösterdi.^[1]

Manne Siegbahn "X-ışını spektroskopisi alanındaki buluşları ve araştırmaları için" 1924 yılı Nobel Ödülü'ne layık görülmüştür. 1924 yılında kazandığı ödülü 1925 yılında almıştır.^[2] 1924 yılında seçimler sırasında, Fizik Nobel Komitesi o yılki adayların hiçbirinin Alfred Nobel'in vasiyetnamesinde belirtilen kriterleri taşımadığına karar verdi. Nobel Vakfı'nın kanunlarına göre, Nobel Ödülü böyle bir durumda bir sonraki yıla kadar rezerve edilir ve sonraki yıl verilirdi. Manne Siegbahn bu nedenle 1925 yılında, bir yıl sonra 1924 Nobel Ödülünü aldı.^[2]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Die Elektrische Energieströmung (Supply of Electrical Energy) (1913 )
• Elektricitet, Materia, Energi (Electricity, Matter, Energy) (1921 ) ASIN: B00088Q5CQ^[9]
• Spektroskopie der Röntgenstrahlen (Spectroscopy of X-Rays) (1923 ) ASIN: B002AAQWFA^[10]
• Naturlagarna och de Hela Talen (Laws of Nature and Whole Numbers) (1927 )
• Diğer eserleri^{[ölü/kırık bağlantı]}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Royal Society of Edinburgh Resmi Sitesi5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Royal Society Resmi Sitesi7 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lund Üniversitesi Resmi Sitesi21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Stockholm Üniversitesi Resmi Sitesi9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Fransız Fizik Akademisi Resmi Sitesi6 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• MSI laboratuvarı sitesi 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tam biografisi 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi