Mel Gibson
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mel Gibson | |
|---|---|
 Mel Gibson, 2016 Cannes Film Festivali'nde | |
| Doğum | Mel Colm-Cille Gerard Gibson 3 Ocak 1956 Peekskill, New York, ABD |
| Meslek | Oyuncu, yönetmen, yapımcı |
| İmza | |
 | |
Mel Columcille Gerard Gibson[1] (d. 3 Ocak 1956[2]), Avustralya asıllı Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve yapımcıdır. Aksiyon kahramanı rolleriyle, özellikle de kıyamet sonrası aksiyon serisi Mad Max'in ilk üç filmindeki Max Rockatansky ve dost polis aksiyon-komedi film serisi Lethal Weapon'daki Martin Riggs rolleriyle tanınır.
Peekskill, New York'ta doğan Gibson, 12 yaşındayken ailesiyle birlikte Avustralya'nın Sidney kentine taşındı. Ulusal Drama Sanatları Enstitüsü'nde oyunculuk eğitimi aldı ve burada Judy Davis ile birlikte Romeo ve Juliet'in bir yapımında rol aldı. 1980'lerde, bağımsız film yönetmeni Atom Egoyan'ın "stüdyo sistemine alternatif" olarak nitelendirdiği Icon Entertainment adlı yapım şirketini kurdu.[3] Yönetmen Peter Weir, Gibson'a Avustralya Film Enstitüsü'nden En İyi Erkek Oyuncu Ödülü kazandıran I. Dünya Savaşı draması Gelibolu'nun (1981) başrollerinden birini ona verdi. Gibson, 1985 yılında People dergisinin ilk Yaşayan En Seksi Erkeği seçildi.[4]
1995 yılında Gibson, En İyi Yönetmen dalında Altın Küre Ödülü, En İyi Yönetmen ve En İyi Film dalında Akademi Ödülü kazandığı tarihi bir destan olan Cesur Yürek'in yapımcılığını, yönetmenliğini ve başrol oyunculuğunu üstlendi. Daha sonra hem finansal açıdan başarılı hem de oldukça tartışmalı bir İncil draması olan Tutku - İsa Mesih'in Çilesi'nin yönetmenliğini ve yapımcılığını üstlendi. Yönetmenliğini yaptığı, 16. yüzyılın başlarında Mezoamerika'da geçen aksiyon-macera filmi Apocalypto (2006) ile eleştirmenlerin dikkatini çekti.
Birkaç yasal sorun ve kamuoyuna sızan tartışmalı açıklamalardan sonra Gibson'ın Hollywood'daki popülaritesi azaldı ve oyunculuk ve yönetmenlik kariyerlerini etkiledi.[5] İntikam Peşinde (2010) ve Jodie Foster'ın Kukla (2011) filmlerindeki performansıyla kariyeri yeniden canlanmaya başladı. Yönetmen olarak 10 yıl aradan sonra geri dönüş yaptığı Savaş Vadisi (2016) iki Akademi Ödülü kazandı[6][7] ve Gibson'ın bu kategorideki ikinci adaylığı olan En İyi Film ve En İyi Yönetmen de dahil olmak üzere dört dalda daha aday gösterildi.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Gibson, Peekskill, New York'ta İrlanda kökenli bir ailenin 11 çocuğundan altıncısı ve yazar Hutton Gibson ile İrlanda doğumlu Anne Patricia'nın (kızlık soyadı Reilly, 1990'da öldü) ikinci oğlu olarak dünyaya geldi.[8][9] Gibson'ın baba tarafından büyükannesi, Avustralya'da İrlandalı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen opera kontraltosu Eva Mylott (1875-1920),[10] baba tarafından büyükbabası John Hutton Gibson ise Güney Amerika'da yaşayan milyoner bir tütün işadamıydı.[11][12] Gibson'ın küçük kardeşlerinden biri olan Donal da aktördür. Gibson'ın ilk adı, annesinin memleketi Longford'da bulunan St Mel's Katedrali'nden gelmektedir.[13] İkinci adı Colmcille de İrlandalı bir azizle aynı adı paylaşmaktadır.[14][15] Annesinden dolayı Gibson, İrlanda ve Amerikan çifte vatandaşlığına sahiptir.[16] Gibson aynı zamanda Avustralya'da daimi ikamet etmektedir.[17][18]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
On bir çocuklu bir ailenin altıncı çocuğu olarak dünyaya gelen oyuncu Mel Gibson, New York Merkez Tren İstasyonu’nda çalışan babasının, oğullarını hem ekonomik zorluklardan hem de Vietnam tehlikesinden kurtarmak maksadıyla geldiği Peekskill'de doğdu. Katolik lisesindeki zamanını aşçı ya da gazeteci olmak hayalleriyle geçiren Gibson, okulu bitirdikten sonra New South Wales Üniversitesi'nin drama bölümüne girdi. Ablasının kendisinin haberi olmadan kayıt yaptırması üzerine zorunlu olarak başladığı oyunculuk, yıllar geçtikçe vazgeçilmez bir tutkusu haline geldi.
Öğrencilik yıllarında “Summer City” adlı bir filmde Scollop adında genç bir sörfçüyü canlandırdı. Mezun olduktan sonra da Güney Avustralya Devlet Tiyatrosu’na katıldı. Burada birçok klasik oyunda rol alan Gibson, özellikle çağdaş oyunlardaki performanslarına hayran kalan yönetmen George Miller’ın gözüne girdi. Miller’ın teklifiyle kendini bir anda film setinde bulan oyuncu, sinemaya “Mad Max” adlı aksiyon filmiyle giriş yaptı.
Filmdeki, "geleceğin yeni kahramanı Mad Max" karakteriyle Avustralya’da büyük üne kavuşan Gibson, filmin devamı niteliğindeki “The Road Warrior” ile Amerika’da da tanındı. Yönetmen Peter Weir’ın I. Dünya Savaşı epiği “Gallipoli”deki rolüyle En İyi oyuncu dalında Avustralya Film Enstitüsü ödülünü kazanan oyuncu, “The Year of Living Dangerously”, “The Bounty” ve “Mrs. Soffel” adlı filmlerle iyi bir oyuncu olduğunu kanıtladı. Gibson, People dergisinin 1985 yılında düzenlediği yarışmada “Yaşayan En Seksi Adam” unvanının da sahibi olarak kadınların tutkusu haline geldi.
Aksiyon filmlerine devam etmekte kararlı görünen Mel Gibson, Mad Max’ten sonra “Lethal Weapon” ile çok farklı ve yine unutulmaz bir kahraman karakteri yarattı. Ölümden korkmayan depresif polis karakteriyle box office listelerinde fırtınalar estiren Gibson, Hollywood’un en popüler oyuncularından biri oldu. Elde ettiği prestijle kendi istediği filmlerde oynama lüksüne kavuşan oyuncu, “Hamlet” ve “The Man Without a Face” gibi dramatik oyunculuğu ağır basan filmlerde oynadı. Bu filmlerin beklenen ilgiyi görmemesi Gibson’ı aksiyon filmlerine dönmeye mecbur etti.
1994 yılında “Maverick” adlı çağdaş western filmiyle komedi türünü de deneyen oyuncu, oyunculuğa ara verip yönetmenliğe soyundu. İskoçya’nın İngiltere’ye karşı verdiği mücadeleyi konu alan görkemli “Braveheart”ın hem yönetmeni hem başrol oyuncusu olan oyuncu, En İyi Film ve En İyi Yönetmen olmak üzere iki Oscar ödülünün sahibi oldu.
“Randsom” adlı gerilim filminde oğlu kaçırılan bir hava alanı yetkilisini canlandıran oyuncu, 1997 yılında Julia Roberts ile birlikte “Conspiracy Theory” adlı filmde rol aldı. Ertesi yıl “Lethal Weapon” serisinin sonuncusuna imza atan Gibson, “Payback” adlı yüksek bütçeli gerilim filminde, inançsız karısı ve iki taraflı oynayan bir arkadaşından intikam almaya çalışan bir hırsızı canlandırdı.
2000 yılının en çok iş yapan yaz filmlerinden “Chicken Run”da seslendirme yapan oyuncu, daha sonra Roland Emmerich’in Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı konu alan “The Patriot” adlı filmde oynadı.
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Film | Rol |
|---|---|---|
| 1993 | The Man Without a Face | |
| 1995 | Cesur Yürek | |
| 2004 | The Passion of the Christ | |
| 2006 | Apocalypto |
| Yıl | Film | Rol |
|---|---|---|
| 1992 | Forever Young | Yardımcı yapımcı |
| 1995 | Cesur Yürek | |
| 2003 | The Singing Detective | |
| 2004 | Paparazzi | |
| The Passion of the Christ | ||
| 2005 | Leonard Cohen: I'm Your Man | |
| 2006 | Apocalypto | |
| 2008 | Another Day in Paradise |
| Yıl | Film |
|---|---|
| 2004 | The Passion of the Christ |
| 2006 | Apocalypto |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ McDannell, Colleen (2008). Catholics in the Movies. Oxford University Press, USA. ISBN 978-0-19-530656-9.
- ^ "UPI Almanac for Thursday, Jan. 3, 2019". United Press International. 3 Ocak 2019. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2019.
actor/director Mel Gibson in 1956 (age 63)
- ^ Brian D. Johnson (25 Aralık 2006). "Mad Mel's passion for vengeance". Maclean's.
- ^ "This is every 'Sexiest Man Alive' winner since 1985". 7 Kasım 2022.
- ^ Grady, Constance (24 Temmuz 2018). "Mel Gibson has set the blueprint for a #MeToo comeback. Expect other men to follow it". Vox. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2018.
- ^ "'Hacksaw Ridge' wins 2 Oscar awards, honoring local Desmond Doss". 28 Şubat 2017. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2017.
- ^ "OSCAR WINNERS 2017: SEE THE COMPLETE LIST!". 27 Şubat 2017. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2017.
- ^ "Mel Gibson to be honoured at IFTA ceremony – RTÉ Ten". Raidió Teilifís Éireann. 8 Şubat 2008. 27 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2010.
- ^ Lawrence Donegan (29 Şubat 2004). "Observer profile". The Guardian. UK. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2010.
- ^ Hanrahan, John (1986). Mel Gibson – John Hanrahan – Google Books. Little Hills Press. ISBN 9780949773340. Erişim tarihi: 19 Mart 2014.
- ^ McCarty, John (1 Ocak 1997). The Films of Mel Gibson. Carol Publishing Group. ISBN 9780806519180. Erişim tarihi: 27 Kasım 2016 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Clarkson, Wensley (1 Eylül 2005). Mel Gibson: Man on a Mission. John Blake. ISBN 9781857825770. Erişim tarihi: 27 Kasım 2016 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Tea With Mel Gibson". RTÉ Archives. 23 Mart 1993. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- ^ "Mel Gibson's Wife Files for Divorce". TMZ.com. 13 Nisan 2009. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009.
- ^ Michael Dwyer, The Irish Times film critic, interviewed on RTÉ Radio 1's This week programme, 6 Ağustos 2006.
- ^ Stephen M. Silverman. "Jonathan Rhys Meyers Crowned Best Actor in Ireland". People. Erişim tarihi: 2 Mart 2008.
- ^ McMahon, Neil (9 Ocak 2016). "Mel Gibson doesn't deserve to be hailed as a prodigal son after his misogyny, racism". The Sydney Morning Herald. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ Fischer, Paul. "Mel returns to war". Femail.com.au. Trellian. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Mel Gibson ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Mel Gibson
- Film.Gen.Tr / Mel Gibson
- Sinemafanatik.com / Mel Gibson
- NNDB / Mel Gibson 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk'te Mel Gibson
