Melanezyalılar
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Melanezyalılar, Yeni Gine'den Vanuatu ve Fiji adalarına kadar geniş bir alana yayılmış, Melanezya'nın baskın sakinleridir. Çoğu, Avustronezya dil ailesine (özellikle Okyanusya dilleri) veya birbirleriyle soysal açıdan ilgisiz Papua dillerine ait bir dili konuşur. Konuşulan diğer dil ve kreyollar, Tok Pisin, Hiri Motu, Solomon Adaları Pijini, Bislama ve Papua Malaycasıdır.[1]
2011 yılında yapılan bir ankette, Melanezyalıların %92,1'inin Hristiyan olduğu tespit edilmiştir.[2]
Köken ve genetik[değiştir | kaynağı değiştir]
Melanezya adalar grubunun ilk sakinleri muhtemelen günümüz Papua halkının atalarıydı. Güneydoğu Asya’dan göç eden bu halklar, Makira da dahil olmak üzere Solomon Adaları’nın ana adalarına kadar doğudaki pek çok adada yaşamışlardır.[3]
Daha sonra, günümüzden 3.000 yıl önce, Avustronezyalılar özellikle Yeni Gine'nin kuzey kıyısına ve bölgenin kuzeyindeki ve doğusundaki adalara göç etmişt ve Papua dilleri konuşan yerlilerle temas kurmuşlardır.[4] Aralarındaki temasın uzunluğu ve melezleşmenin boyutu hakkında tartışmalar olsa da, bölgede kültürel, dilsel ve genetik değişimler meydana gelmiştir.[5] Günümüzde Melanezyalılar genellikle Papualı ve Avustronezyalı olarak etnolojik iki gruba ayrılırlar.[6][7]
Çalışmalar, Melanezya adalarında yaşayan gruplar arasında yüksek oranda genetik farklılaşma ve çeşitlilik tespit etmiştir ve halkların yalnızca adalar arasında değil, aynı zamanda aynı adada yaşayan ama farklı diller konuşan veya farklı bir topoğrafik bölgede yaşayan gruplar arasında da yüksek farklılaşma gösterdiği bulunmuştur. Adanın boyutuyla da çeşitlenme alakalı olmaktadır. Bu çeşitlilik, ilk yerleşimden bu yana on binlerce yıl boyunca ve Polinezya atalarının adalara daha yeni gelmesinden sonra gelişti. Özellikle Papua dilleri konuşan gruplar izole kaldıklarından farklılaştığı ve sahil şeridindeki Avustronezya dilleri konuşan grupların daha fazla birbirine karıştığı tespit edilmiştir.[4][6]
Son zamanlarda yapılan bazı araştırmalar, Afrika dışındaki bütün insanların Neandertallerden bazı genleri miras aldığını ve Melanezyalıların tarih öncesi atalarının Neandertallerin kuzeni Denisova insanı ile %4-6 oranında genom paylaştığı ortaya konmuştur. Malenezyalılar, Denisova insanlarıyla karışmış tek bilinen modern insan topluluğudur.[8]
Melanezya'da sarı saç görülme sıklığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarışınlık; Kuzey Avrupa halkları dışındaki yerli popülasyonlarda nadirdir, ancak bu özellik bazı Melanezyalılarda (ve bazı Avustralya Aborjinlerinde) bağımsız gelişmiştir.[9] Bu özellik, bu insanlara özgü olan TYRP1 alel geninden kaynaklanır ve Kuzey Avrupa'daki toplumlarda görülen sarışınlığa neden olan genle bağlantılı değildir. Kuzey Avrupa'da ve Asya'nın bazı bölgelerinde ortaya çıkan sarı saçlarda olduğu gibi, sarılık insidansı çocuklarda yetişkinlere göre daha yaygındır ve saçlar olgunlaşırken koyulaşmaya meyillidir.
-
Vanuatu'lu bir çocuk. -
Solomon Adaları'nda okul çocukları. -
Vanuatu'dan sarışın bir kız.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Dunn, Michael, Angela Terrill, Ger Reesink, Robert A. Foley, Stephen C. Levinson (2005). "Structural Phylogenetics and the Reconstruction of Ancient Language History". Science. 309 (5743). ss. 2072-2075. Bibcode:2005Sci...309.2072D. doi:10.1126/science.1114615. PMID 16179483.
- ^ Christianity in its Global Context, 1970–2020 Society, Religion, and Mission, Center for the Study of Global Christianity
- ^ Dunn, Michael, Angela Terrill, Ger Reesink, Robert A. Foley, Stephen C. Levinson (2005). "Structural Phylogenetics and the Reconstruction of Ancient Language History". Science. 309 (5743). ss. 2072-2075. Bibcode:2005Sci...309.2072D. doi:10.1126/science.1114615. PMID 16179483.
- ^ a b "Genome Scans Show Polynesians Have Little Genetic Relationship to Melanesians" 10 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Press Release, Temple University, 17 January 2008, accessed 19 July 2015
- ^ Spriggs, Matthew (1997). The Island Melanesians. Blackwell. ISBN 978-0-631-16727-3.
- ^ a b Friedlaender J, Friedlaender FR, Reed FA, Kidd KK, Kidd JR (18 Ocak 2008). "The Genetic Structure of Pacific Islanders". PLoS Genetics. 4 (3). ss. e19. doi:10.1371/journal.pgen.0040019. PMC 2211537 $2. PMID 18208337.
- ^ Jinam, Timothy A.; Phipps, Maude E.; Aghakhanian, Farhang; Majumder, Partha P.; Datar, Francisco; Stoneking, Mark; Sawai, Hiromi; Nishida, Nao; Tokunaga, Katsushi; Kawamura, Shoji; Omoto, Keiichi; Saitou, Naruya (Ağustos 2017). "Discerning the Origins of the Negritos, First Sundaland People: Deep Divergence and Archaic Admixture". Genome Biology and Evolution. 9 (8). ss. 2013-2022. doi:10.1093/gbe/evx118.
- ^ Carl Zimmer (22 Aralık 2010). "Denisovans Were Neanderthals' Cousins, DNA Analysis Reveals". NYTimes.com. 1 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2010.
- ^ Sindya N. Bhanoo (3 Mayıs 2012). "Another Genetic Quirk of the Solomon Islands: Blond Hair". The New York Times. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
