Millau Viyadüğü

Millau viyadüğü
Millau viyadüğü
Resmî adı	Le Viaduc de Millau
Taşınan	Motorlu taşıt
Konum	Millau, Fransa
Koordinatlar	44°04′46″K 03°01′20″D / 44.07944°K 3.02222°D
Sahibi	Eiffage Group
Tasarım	Michel Virlogeux, Norman Foster
Türü	Çelik kablo destekli asma köprü
Malzeme	Çelik
Ayak sayısı	7
Uzunluk	2.460 m
Genişlik	32,05 m
Yükseklik	343 m (maksimum)
En geniş açıklık	342 m.
Alt açıklık	270m.
Ortalama trafik	10.000-25.000
Başlangıç tarihi	14 Aralık 2001
Bitiş tarihi	16 Aralık 2004
Açılış	18 Aralık 2004
Kullanım	2004-Günümüz
Geçiş ücreti	6,7-8,6 € Hafif ; 10,1-12,8 € orta sınıf; 23,5 € 3,5tondan fazla (2012)

Millau Viyadüğü, Tarn Nehri'nin bulunduğu vadiden geçen ve Millau ile Güney Fransa’yı birbirine bağlayan kablo destekli bir asma köprüdür. İnşaat mühendisi ve Mimar Norman Foster tarafından tasarlanan köprü dünyanın üzerinden taşıt geçen en yüksek köprüsü unvanına sahiptir. 343 metre yüksekliği^[2]^[3] ile Eyfel Kulesi’nden biraz daha yüksek ve Empire State Binası’ndan 37 metre daha kısadır.^[4] Köprü saatte 225 km. hıza ulaşan rüzgâr hızına dayanıklı biçimde üretilmiştir. 14 Aralık 2004 günü açılış töreni gerçekleşen köprü iki gün sonra araç trafiğine açıldı.^[5] Köprünün kullanım süresi 120 yıldır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris ve İspanya arasındaki yolda yaşanan sıkıntılar, bir köprü projesi için çalışmaları başlattı. İnsanlar nehri geçerken yoğun günlerde 30 km'lik kuyrukta 3 saat boyunca bekliyorları. Araçlar sadece eski bir köprüden geçebiliyordu. 10 senelik bir çalışmanın sonucu köprünün inşaasına başlandı.^[6]

Maliyet ve malzeme[değiştir | kaynağı değiştir]

Projenin toplamı 394 milyon Avro’ya mal oldu.^[7] Eiffage Group'un 75 yıl işletmesi halinde maliyetin karşılanacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte çok karlı olan köprüyü, Fransa hükûmeti 2044 yılında işletmeye başlayabilir. Projede 127.000 metreküp beton, 19.000 ton betonu güçlendirmek amacıyla çelik ve taşıyıcı kablo ve örtülerde 5.000 ton gerilmiş çelik kullanılmıştır.^[8]

Kronoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

16 Ekim 2001: Başlangıç
Kasım 2002: İlk payandanın tamamlanması.
25-26 Şubat 2003: İlk payandanın taşınması
2003: Son ayakların tamamlanması. (P2 245 metre ve P3 221 metre dünyadaki en yüksek payandalardır.)
2. yarıyıl 2004: Zemin ve direklerin yerleştirilmesi, geçici desteklerin kaldırılması.
14 Aralık 2004: Resmi açılış.
16 Aralık 2004: Trafik akışının başlaması.
10 Ocak 2005: Başlangıçtaki açılış hedefi.

Yapılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

İnşa[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk taşın taşınmasından iki hafta sonra 14 Aralık 2001'de çalışanlar ayakların temelini kazmaya başladılar. Her bir kolon için 4 tane 15 metre uzunluğunda ve 5 metre çapında köprü ayaklarını desteklemek amacıyla destekler bulunur. Her bir ayağın dibinde, 3-5 metre arasında basamaklar kolon temelini güçlendirmek amacıyla inşa edildi. Yaklaşık 2.000 m³ beton bu basamaklar için kullanıldı. Mart 2002'de kolonlar zeminden yükselmeye başladı. İnşa hızı hızla arttırıldı. Her gün her bir kolonda 4 metre çıkıldı. Bu hız perde olarak kaydırılıp beton dökülmesinden kaynaklanıyordu. Balata demirleme sistemi ve ayaklarda bulunan raylar sayesinde her yeni beton katmanı 20 dakikada bir atılabiliyordu. Köprünün gövdesi viyadüğün bittiği kara parçasından uzunlamasına olarak bir ayaktan diğerine doğru, ek destek sağlayan 8 geçici kule ile uzatılmıştır. Hareket bilgisayar destekli sistemle kusursuz bir biçimde gövdenin altında bulunan kama çiftleri sayesinde sağlandı. Bu kama çiftleri zıt yönlerde bulunuyor ve hareketi sağlıyordu.

Bu hidrolik olarak bu sırayla tekrar tekrar taşındı:^[9] Alttaki kama üstteki kamanın altına kayar, köprüye doğru yükseltir ve üstteki kamayı köprüyü yukarı kaldırmaya zorlar. İki kama aynı anda ileri hareket eder ve köprü kısa bir mesafe ilermiş olur. Altaki kama üstteki kamanın altından çekilir ve körpüyü indirir. Sonra üstteki kamanın köprüden ayrılmasına izin verir, sonra alttaki kama geri gider. İki kama arasında, doğrusal olarak bir mesafe artık yoktur, ilerlediği mesafe kadar gövde taşınır.

Alttaki kama geri hareket eder. Karayolu boyunca ileri geri yerleştirerek, alttaki kamanın ön ucu bitişik ve döngüleri yapmaya hazırdır. Kabaca dört dakikalık zamanda her döngüde 600 mm ilerledi.

Direğin parçaları yatay olarak uzatılarak gövdeye sürüldü. Direk daha sonra zor bir işlemle aynı anda, tek bir parça halinde, yukarı doğru hareket çıkartıldı. Böylece her direk altındaki ayağa sabitlenmiştir. Gergiler direkleri ve gövdeyi birbirine bağlar. Daha sonra bu halatlar gerilir. Daha sonrasında ağırlık tesi yapıldı ve geçici destek kolonları kaldırıldı. Köprü güneyden kuzeye doğru %3′lük bir eğimle yokuş aşağı bir eğim ile inşa edilmiştir.

Richard Hammond's Engineering Connections adlı belgeselde köprünün yapımı ve karşılaştığı sorunlara bulunan çözümler detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.

Kırdığı dünya rekorları[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünyanın en yüksek taşıyıcı kolonları: P2 ve P3 kolonları yerden 244,96 metre ve 221,05 metre yüksekliğinde.(Önceki: Fransa'da 141 metre, dünyada 181 metre (Almanya))
Dünyanın en yüksek köprü kulesi: P2 kolonunun yüksekliği 343 metre.
Dünyanın en yerden yüksekte yer alan köprü yüzeyi: Tarn Nehiri’nin 270 metre yüksekliğinde yer alıyor.

Köprü[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayaklar ve dayanaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Her bir ayak 5 metre çapında ve 15 metre uzunluğunda 4 tane yerin altında bulunan sütunlar tarafından desteklenir.

Ayak uzunlukları
P1	P2	P3	P4	P5	P6	P7
94,501	244,96	221,05	144,21	136,42	111,94	77,56

Gövde[değiştir | kaynağı değiştir]

2.460 metre uzunluğunda ve 32 metre genişliğinde olan ana gövde, çok hafif malzemeler kullanılmasına rağmen 36.000 ton ağırlığındadır. Altı tane 342 metre ve iki tane 204 metre uzunluğundaki toplam sekiz bölümden oluşur. Bu bölümlerin uzatılıp birleştirilmesi 15 ay sürmüştür. 173 merkezi kuru kirişler ile yapının merkezi ile yanal paneller kaynak yapıldı. Merkezi kutu kirişler 4 metre kalınlığında 15-22 metre uzunluğundadır. Toplam ağırlıkları 90.000 tondur. Gövdede sert rüzgâr koşullarındaki olumsuzlukları kaldırmak için kanat şekli vardır.

Direkler[değiştir | kaynağı değiştir]

700 tondan oluşan her biri 87 metre uzunluğunda 7 direk köprü ayaklarının devamı niteliğinde bulunur. Her biri arasında 11 metal kablo köprü gövdesini desteklemek amacı ile bulunur.

Gergiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Her bir direk arasında, yüz yüze olacak biçimde on bir tane gergi çifti bılunur. Bunların uzunluğuna bağlı olarak, gergiler 55 ile 91 arasında değişen çelik kablolardan, bunlar 7 çelik iplikçikten meydana gelir. Her iplik korozyona karşı korunur. (galvaniz, petrol mumu ve bir preslenmiş polietilen kılıf kaplama). Gergilerin dış örtüsü, tüm uzunluğu boyunca bir çift sarmal fitilin ile kaplıdır. Akan suyu önleme, yüksek rüzgârlarda gergilerde titreşime neden olacağından, viyadüğün kararlılığını tehlikeye atabilir. Bu gergiler Freyssinet company tarafından üretildi.

Kaplama[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanım zamanında deformasyonlara uğrayan metal gövde, Appia araştırma ekibinin geliştirmiş olduğu bir tür özel bitümen ile kaplandı. Bu kaplama, çelik gövdede kırılma olmadan deformasyonlar için üretilen hafif esnek bir malzemedir. Otoyol koşulları (yorgunluk, yoğunluk, yumuşaklık-sertlik, yapışma, kızışma izi vb) için yeterli dayanıma sahip olması gereken maddenin yapılan araştırmalarla iki yıl sonra en formülü bulundu.

Elektrik tesisatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Köprüde 30 km. uzunluğunda yüksek akım, 10 km uzunluğunda düşük akım, 20 km. uzunluğunda fiber optik ve 357 telefon soketi bulunur. Bunlar bakım ekibinin sürekli iletişim ve komuta halinde olmasını sağlar. Gövdede, çelik elektrik direklerinde ve direklerde birçok sensör bulunurlar. Anemometre, hız ölçme, eğim ölçme ve sıcaklık ölçme cihazları köprünün sağlığı açısından çok önemlidir. P2 sütunun zemininde 20 tane gerginlik ölçen fiber optik cihaz bulunur. Bu sensörler milimetrik hareketleri algılayabilirler. P2 ve P7 ayağının tepesinde de elektrikle çalışan gerginlik ölçen cihazlar bulunur. Bu cihazlar saniyenin yüzde biri hassasiyette çalışırlar. Zorlu koşullarda ve yüksek hızlı rüzgârlı havalarda, meydana gelen olaylar hakkında veri aktarmaya devam ederler. Hız ölçerler metal köprünün salınımı hakkında bilgi vermek amacıyla stratejik olarak köprü gövdesine yerleştirilirler. Gövdedeki değişimler, kolonlarda bulunan sensörler sayesinde milimetrik hassasiyetle ölçülür. Kabloların yaşlanması da titizlikle ölçülür. Ayrıca iki piezoelektrik sensör araçların ağırlığı, ortalama hızı ve trafik akışının yoğunluğu hakkında bilgi verir. Bu sistem 14 farklı araç tipini tanıyabilir. Tüm veriler ethernet ağ sayesinde kontrol odasına aktarılır.

Gişeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Köprünün (4 ya da 6) km. kuzeyinde, üzerinde 100 metre uzunluğunda ve 28 metre genişliğinde 2.500 ton ağırlığında bir tente ile korunan gişeler bulunur. Gişeler 8+8 olmak üzere 16 şeride ev sahipliği yapar. Trafiğin az olduğu zamanlarda ortadaki bölüm karşılıklı olarak servis araçları tarafından kullanılır. Bu bölümde kontrol odası, park, tuvaletler bulunur. Sadece bu yapının maliyeti 20 milyon €'dur.

İstatistikler[değiştir | kaynağı değiştir]

2,4 km toplam uzunluk.
7 tane ayak
77 metre en kısa ayak uzunluğu
343 metre en uzun ayak uzunluğu, otoyol bölümü 245 metre.
87 metre direk uzunluğu.
154 tane kaplama, örtü.
Ortalama yükseklik 270 metre.
Şerit genişliği 4,20 metre.
32,05 metre yol genişliği
85.000 m³ beton kullanıldı.
Toplam ağırlık 290.000 ton.
Günlük kullanan araç sayısı: 10.000-25.000
20 km yarıçapından geçecek biçimde eğim.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Köprüde Aralık 2004 ve 13 Mayıs 2007'de yaya yürüşüşü yapıldı. İlk organizasyona 19.000, ikinci organizasyona 10.496 kişi katıldı.
130 Km/sa olan hız limiti 110 Km/sa'e düşürüldü. Bunun sebebi köprüyü kullanan turistlerin fotoğraf çekmek amacıyla yavaşlamasıydı. Bir süre sonra araçlar, bankette durup insanlar manzara ve köprünün fotoğrafını çekmeye başladılar.