Nanumea
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nanumea, Polinezya ülkesi Tuvalu'nun en kuzeybatıdaki atolüdür.[1] Yaklaşık 400 mil (640 km) boyunca yayılmış dokuz mercan adasından oluşan bir gruptur. Pasifik Okyanusu'nun ekvatorun hemen güneyinde ve Uluslararası Tarih Çizgisi'nin batısındadır. Nanumea 4 kilometrekare (1,5 sq mi) 512 kişilik bir nüfusa sahip (2017 nüfus sayımı).[2]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Polinezya üçgeninin bir kenarı boyunca yer alır. Gilbert Adaları'nın hemen güneyinde yer alır. Nanumea, bir lagünü çevreleyen bir mercan kayalığı rafında oturan bir dizi alçak adacıktan oluşan klasik bir atoldür . Yaklaşık 12 kilometre (7,5 mi) uzunluğunda 25 kilometre (16 mi) genişliğindedir ve kuru arazi alanı yaklaşık 39 kilometrekare (15 sq mi)dir . Mercan adasının kuru kara alanının %90'ını oluşturan en büyük iki adacık Nanumea ve Lakena'dır.[3]
1990'ların başından beri adanın her yerinde ağ ve mızrak kullanımı yasaklandı ve 2006 yılında Nanumea Koruma Alanı kuruldu.[4] 2010 yılında koruma alanı araştırması yapılmıştır[5][6]
En büyük köyler 187 kişiyle (2012) Haumaefa ve 187 kişiyle (2012) Lolua'dır.[2] Tek okul Kaumaile İlköğretim Okulu'dur. Matagi'deki Nanumea köyünden ve Motu Foliki'ye kadar ada boyunca ve Lakena adacığının güneydoğu ucunda dağınık haneler var. Nanumea ve Lakena'nın yanı sıra, çevreleyen resif düzlüğünün etrafına yayılmış çok daha küçük üç adacık vardır: Adları Motu Foliki, Lafogaki ve Te Afua-a-Taepoa'dır . Nanumea'nın güneyinde küçük bir yama ve Lakena adacığında bir tane olmak üzere 2 mangrov ormanı vardır.[7]
Nanumean'lar ana Nanumea adasının sivrisineksiz kalmasını istedikleri için pulaka çukurları denen, su tablasının altındaki büyük gübrelenmiş toprak çukurlarında yetiştirilirmesidir.[8]
2011 yılında, kou yaprak kurdu (Ethmia nigroapicella ), Kanava ağaçlarının (Cordia subcordata, beach cordia) yapraklarını soyarak Nanumea üzerinde yıkıcı bir etki yaptı. Kanava ağaçları kıyı koruması, rüzgar barınağı, gölge sağlar ve deniz kuşları için yaşam alanıdır. Kanava'nın çiçekleri de yerel olarak değerlidir.[9]
Mart 2015'te Nanumea, Cyclone Pam'in neden olduğu fırtına dalgalanmaları sonucunda evlere, ekinlere ve altyapıya zarar verdi.[10][11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Maps of Tuvalu". 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ a b "Population of communities in Tuvalu". Thomas Brinkhoff. 2017. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ FCG ANZDEC Ltd (7 Ağustos 2020). Tuvalu Coastal Adaptation Project: Environmental and Social Impact Assessment - Nanumaga and Nanumea. The Pacific Community. s. 45. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- ^ FCG ANZDEC Ltd (7 Ağustos 2020). Tuvalu Coastal Adaptation Project: Environmental and Social Impact Assessment - Nanumaga and Nanumea. The Pacific Community. s. 74. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- ^ "Tuvalu Marine Life Scientific Report" (PDF). an Alofa Tuvalu project with the Tuvalu Fisheries Department. December 2012. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2013.
- ^ "Tuvalu Marine Life Synthesis Report" (PDF). an Alofa Tuvalu project with the Tuvalu Fisheries Department. December 2011. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2013.
- ^ FCG ANZDEC Ltd (7 Ağustos 2020). Tuvalu Coastal Adaptation Project: Environmental and Social Impact Assessment - Nanumaga and Nanumea. The Pacific Community. s. 79. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- ^ Taulu Isako (1983). "Chapter 7 – Nanumea". Tuvalu: A History. Institute of Pacific Studies, University of the South Pacific and Government of Tuvalu. ss. 55-56.
- ^ FCG ANZDEC Ltd (7 Ağustos 2020). Tuvalu Coastal Adaptation Project: Environmental and Social Impact Assessment - Nanumaga and Nanumea. The Pacific Community. s. 76. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- ^ "Tuvalu: Tropical Cyclone Pam Situation Report No. 2 (as of 30 March 2015)". Relief Web. 30 Mart 2015. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
- ^ "Tuvalu situation update: Securing health from disastrous impacts of cyclone Pam in Tuvalu". Relief Web/World health Organisation – Western Pacific Region. 3 Nisan 2015. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2015.
