Nazi Almanyası ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hitler, 1933'te Reichsautobahn otoyol sisteminin yeni bir bölümünün temel atma töreninde.
20 Reichsmark banknotu

Diğer birçok Batılı ülke gibi Almanya da 1929 Wall Street Çöküşü etrafında yükselen işsizlikle birlikte Büyük Buhran'ın ekonomik etkilerinden acı çekti.[1] Adolf Hitler 1933'te Almanya Şansölyesi olduğunda, ekonomiyi iyileştirmeye yönelik politikalar getirdi. Değişiklikler, devlet endüstrilerinin özelleştirilmesini, otarşiyi (ulusal ekonomik kendi kendine yeterlilik) ve ithalat tarifelerini içeriyordu. Haftalık kazançlar 1933'ten 1939'a kadar reel olarak %19 arttı,[2] ancak bu büyük ölçüde çalışanların daha uzun saatler çalışmasından kaynaklanıyordu, saatlik ücret oranları ise Büyük Buhran sırasında ulaşılan en düşük seviyelere yakın kaldı.[3] Ek olarak, azalan dış ticaret, birçok Alman için kümes hayvanları, meyve ve giyim gibi tüketim mallarının karneye bağlanması anlamına geliyordu.[4] Naziler, Büyük Buhran'ın ortasında iktidara geldi. O dönemde işsizlik oranı %30'a yakındı.[5] 1938'de Almanya'da işsizlik ortadan kalktı.[6] 1933 yılında 56 olan sanayi üretimi, 1938 yılında 144'e çıktı.[7] Hitler liderliğindeki Nazilerin iktidara geldiği 1933 yılından itibaren Almanya ekonomisi üzerindeki gelişmeler ve Hitler'in izlediği ekonomi politikaları günümüzde dahi olağanüstü başarı olarak değerlendirilmektedir.[8]

Almanya'nın gayri safi milli hasıla (GSMH) ve GSMH deflatörü, 1926'dan 1939'a yüzde olarak yıldan yıla değişim.[9]

Naziler, savaşın insani ilerlemenin birincil motoru olduğuna inanıyorlardı ve bir ülkenin ekonomisinin amacının, o ülkenin savaşmasını ve genişleme savaşlarını kazanmasını sağlamak olması gerektiğini savundu.[10] Bu nedenle, iktidara geldikten hemen sonra, sivil yatırımı hızla gölgede bırakan geniş bir askeri yeniden silahlanma programına başladılar.[10] 1930'larda, Nazi Almanyası askeri harcamalarını barış zamanında diğer tüm devletlerden daha hızlı artırdı,[10] ve ordu, sonunda 1940'larda Alman ekonomisinin çoğunluğunu temsil etmeye başladı.[11] Bu, esas olarak savaştan önce açık finansman yoluyla finanse edildi ve Naziler, savaş sırasında ve sonrasında fethedilen ulusların servetini yağmalayarak borçlarını karşılamayı umuyordu.[12] Böyle bir yağma gerçekleşti, ancak sonuçları Nazi beklentilerinin çok gerisinde kaldı.[10]

Nazi hükûmeti, avantajlı sözleşmeler, sübvansiyonlar ve sendikal hareketin bastırılması karşılığında rejimin hedeflerini ve savaş çabalarını destekleyen önde gelen Alman ticari çıkarlarıyla bir ortaklık geliştirdi. [10] Naziler küçük işletme sahiplerinden önemli ölçüde seçim desteği almış olsalar da, karteller ve tekeller küçük işletmeler pahasına teşvik edildi.[13]

Nazi Almanyası, II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra büyük ölçüde genişletilen mahkumlar ve toplama kampı mahkumlarından oluşan bir köle emeği arzını sürdürdü. Yalnızca Polonya'da, savaş boyunca yaklaşık beş milyon insan (Polonya Yahudileri dahil) köle işçi olarak kullanıldı.[14] İşgal altındaki bölgelerdeki köle işçiler arasında, Thyssen, Krupp, IG Farben, Bosch, Blaupunkt, Daimler-Benz, Philips, Demag, Henschel, Junkers, Messerschmitt, Siemens ve Volkswagen gibi önde gelen Alman şirketleri tarafından yüz binlerce işçi kullanıldı.[15] 1944'e gelindiğinde, köle emeği Almanya'nın tüm iş gücünün dörtte birini oluşturuyordu ve Alman fabrikalarının çoğunda mahkumlar vardı.[16]

Brunswick Katedrali'ni tasvir eden 1942 tarihli bir 5 Reichsmark banknotunun ön ve arka yüzü.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Adam Tooze, The Wages of Destruction: The Making and Breaking of the Nazi Economy (2008)
  2. ^ Wages in Germany 1871–1945. New Jersey: Princeton University Press. 1960. ss. 331, 362. ISBN 0-87014-067-1. 
  3. ^ Wages in Germany 1871–1945. New Jersey: Princeton University Press. 1960. ss. 235-236. ISBN 0-87014-067-1. 
  4. ^ Evans, Richard J. "Business, Politics, and War." The Third Reich in Power. New York: Penguin, 2006. 392. Print
  5. ^ DeLong 1997
  6. ^ Lee, Stephen (1996). Weimar ve Nazi Almanyası. Oxford: Heinemann. P. 85. ISBN 043530920X.
  7. ^ "Nazi Almanya'sı ve ekonomi". Milliyet. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  9. ^ Statistisches Bundesamt publication Pdf-file of German publication 14 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ a b c d e Tooze 2006.
  11. ^ Evans, Richard J., The Third Reich at War (New York: Penguin, 2008), p. 333.
  12. ^ Evans 2005.
  13. ^ William L. Shirer, The Rise and Fall of the Third Reich: A History of Nazi Germany, New York, Simon & Schuster, 1960, pp. 231–232
  14. ^ "Straty ludności cywilnej" [Polish civilian losses]. Straty ludzkie poniesione przez Polskę w latach 1939–1945. Bibula – pismo niezalezne. 31 Ağustos 2009. 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2016. Według ustaleń Czesława Łuczaka, do wszelkiego rodzaju obozów odosobnienia deportowano ponad 5 mln obywateli polskich (łącznie z Żydami i Cyganami). Z liczby tej zginęło ponad 3 miliony. Translation: According to postwar research by Czesław Łuczak over 5 million Polish nationals (including Polish Jews and Roma) were deported to German camps, of whom over 3 million prisoners perished. 
  15. ^ Slave Labor in Nazi Concentration Camps. Index of Companies. OUP Oxford. 2014. s. 335. ISBN 978-0191017643. 17 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2021 – Google Books, preview vasıtasıyla. 
  16. ^ Michael Thad Allen, The Business of Genocide, The University of North Carolina Press, 2002. p. 1
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nazi_Almanyası_ekonomisi&oldid=30389191" sayfasından alınmıştır