Nintendo

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Nintendo Co., Ltd.
任天堂株式会社
TipKabushiki gaisha
Menkul değer sembolüNASDAQ: NTDOY
TYO: 7974
EndüstriVideo oyunları
Kuruluş23 Eylül 1889 (134 yıl önce) (1889-09-23)
KurucuFusajirō Yamauchi
Genel merkeziKyoto, Japonya
Önemli kişilerShuntaro Furukawa[1]
(Yönetim Kurulu Başkanı)
Shigeru Miyamoto (Ortak)
ÜrünVideo oyunu konsolları
Video oyunları
Oyun kartları
Gelirartış 1.201 trilyon JP¥ (2019)
Alt kuruluş(lar)1-Up Studio
iQue
Monolith Soft
NDcube
Nintendo European Research
& Development
Nintendo Network Service
Database
Nintendo Software Technology
Retro Studios
Çalışan sayısı6.113 (2019)
Web sitesiwww.nintendo.com
Dipnotlar / referanslar
[2][3]

Nintendo Co., Ltd. (Japonca任天堂株式会社 Nintendō kabushikigaisha), Japonya merkezli bir çok uluslu video oyunu ve elektronik şirketidir. Şirket, 23 Eylül 1889'da hanafuda oyun kartları üreticisi olarak kurulmuş olup daha sonra oyuncak ve video oyunu sektörüne girdi. Nintendo günümüzde dünyanın en büyük video oyunu şirketlerinden biridir ve Mario, The Legend of Zelda, Animal Crossing ve Pokémon gibi tüm zamanların en iyi bilinen ve en çok satan video oyun serilerinden bazılarına sahiptir. Şirketin merkezi Kyoto'da yer almaktadır.

30 Eylül 2013 itibarı ile Nintendo 660 milyondan fazla konsol ve 4.15 milyardan fazla oyun satmıştır. 2013 verilerine göre Japonya'nın en büyük 10. oyun şirketi ve Japonya'daki en büyük 1647. şirkettir.[4]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Nintendo kelimesinin Türkçe karşılığı "şansı cennete bırak"tır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluş[değiştir | kaynağı değiştir]

Nintendo'nun Kyoto'daki ilk merkezi. (1889)

Nintendo, 23 Eylül 1889 tarihinde Fusajirō Yamauchi tarafından Nintendō Karuta (任天堂骨牌) adıyla[5] hanafuda oyun kartları üreticisi olarak kuruldu.[6] El yapımı kartlar kısa sürede popüler hale geldi ve Yamauchi, talebi karşılamak için kart üretimi için uzmanları işe aldı.[7] Şirket resmi olarak 1933 yılında Yamauchi Nintendo & Co. Ltd. adında sınırsız bir ortaklık olarak kuruldu.[8]

Yeni girişimler[değiştir | kaynağı değiştir]

1956 yılında Fusajirō Yamauchi'nin torunu olan Hiroshi Yamauchi, ABD merkezli oyun kartları üreticisi United States Playing Card Company'e yaptığı bir ziyaret sonrasında oyun kartı işletmesinin sınırlı potansiyele sahip olduğunun farkında vardı. 1963 yılında şirketin adı Nintendo Playing Card Co. Ltd.'den günümüz adı olan Nintendo Co., Ltd. olarak değiştirildi.[8] Yamauchi, şirketi başka dallara yönelmek amacıyla 1963 ve 1968 yılları arasında taksi, otel, TV, yemek hizmetleri vermeye başladı fakat hiçbiri başarılı olamadı.[9] 1966 yılında Ultra Hand adında bir oyuncak kol geliştirdi. Bu oyuncak çok tuttuğu için şirket oyuncak sektörüne kaydı ve Ultra Machine, Love Tester ve Kousenjuu hafif silah oyunları da dahil olmak üzere popüler oyuncaklar üretmeye devam etti. Ancak, Nintendo pazardaki hızlı geliştirme ve üretim dönüşümü konusunda sıkıntılar yaşadı ve Bandai ve Tomy gibi büyük oyuncak şirketlerinin gölgesinde kaldı.[7] 1973 yılında şirket Kousenjuu oyuncak serilerinde kullanılan aynı hafif silah teknolojisini kullanarak "Laser Clay Shooting System" adında bir aile silah simülasyonu çıkarttı ve bunu oyun salonlarına reklam amacıyla dağıtmıştır. Fakat aşırı maliyetleri nedeniyle bu deneme de sonlandırıldı.

Erken elektronik dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Color TV-Game
Game Boy serisi

Nintendo'nun video oyunu endüstrisine ilk girişimi, 1974'te Magnavox Odyssey video oyun konsolununun Japonya'daki distribütörlüğü idi. Nintendo, 1977'de Color TV-Game ile ilk kendi oyun konsolunu üretmeye başladı ve 1975'te şirket, EVR Race ile arcade oyunu endüstrisine geçti.[10] 1980 yılında Nintendo, Gunpei Yokoi tarafından geliştirilen Game & Watch avuçiçi video oyunu serisini başlattı.[11] Nintendo bu girişimlerde çeşitli başarılar elde etti, ancak 1981'de Shigeru Miyamoto tarafından tasarlanan Donkey Kong oyununun piyasaya sürülmesi Nintendo'nun gelirini önemli ölçüde değiştirdi. Oyunun başarısı ve birçok lisanslama fırsatı Nintendo'ya karda büyük bir destek sağladı ve buna ek olarak oyun aynı zamanda daha sonradan Japonya'da Jumpman olarak bilinen şirketin maskotu Mario'nun erken bir yinelemesini tanıttı.

1983 yılında Nintendo, Japonya'da Family Computer (Famicom) ev video oyunu konsolunu tanıttı. Sistemi belirli oyunlarla birlikte bir araya getirme uygulaması, Super Mario Bros. oyununu tarihin en çok satan video oyunlarından biri haline getirmeye yardımcı oldu.[12] Famicom diğer ülkelerde Nintendo Entertainment System (NES) olarak pazarlandı. 1988 yılında Gunpei Yokoi Game & Watch serisinin taşınabilirliğinin iki çok başarılı fikrini NES'in kaset değiştirilebilirliği ile birleştirmek amacıyla Game Boy taşınabilir oyun konsolu sistemini tasarladı.

20. yüzyılın sonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Nintendo Entertainment System

1990'da Famicom yerini Super Famicom'a bıraktı. 16-bit işlemciye dayanan Super Famicom, orijinal 8-bit Famicom'a göre grafik, ses ve oyun hızının önemli ölçüde üstün donanım özelliklerine sahipti. Konsol, Japonya dışında Super Nintendo Entertainment System (SNES) olarak satıldı. Ana rakibi, Sega'nın Kuzey Amerika'da Genesis olarak bilinen ve 8-bit NES'i zorlatan 16-bit Mega Drive idi. Bu sayede 1990'ların başında Sega ve Nintendo arasındaki bir konsol savaşı başladı.[13] 1995 yılında Nintendo, %10'u Mario serisinden olmak üzere dünya çapında bir milyar oyun kasedi sattığını açıkladı.[14] Şirket aynı yıl uygun fiyatlı bir sanal gerçeklik konsolu olan Virtual Boy'u piyasaya sürdüyse de düşük satışları nedeniyle üretimi durduruldu ve tasarımcısı Yokoi şirketten ayrıldı.[15] Yine aynı yıl, Nintendo Super Famicom için Satellaview adlı bir çevresel cihaz piyasaya sundu. Bu cihaz, kullanıcıların belirli bir süre yayın yoluyla video oyunları oynamasına izin vermekteydi.

Nintendo 64

1996'da şirket, Nintendo 64'ü piyasaya sürdü. Nintendo 64, oyun geliştirmeye ilham vermeyi amaçlayan tasarım yeniliklerinden daha yüksek performans özelliklerine odaklanan Nintendo donanım tasarımı geleneği haline geldi.[16] Sega Saturn'ün düşen pazar payları ve Sony'nin yeni PlayStation konsolunun yükselişi nedeniyle Nintendo, "Play it Loud" sloganı merkezli 185 milyon dolarlık bir pazarlama kampanyası başlatarak markasını canlandırdı.[17] Aynı yıl boyunca Nintendo, Game Boy'un platform için daha fazla satış sağlayan daha küçük bir versiyonu olan Game Boy Pocket'i Japonya'da piyasaya sürdü. 1997'de Nintendo, Super Nintendo Entertainment System'ın yeniden tasarlanmış daha küçük bir versiyonu olan SNS-101'i piyasaya sürdü. 1998'de Game Boy'un halefi Game Boy Color tanıtıldı. Sistem, sistem için özel olarak yapılmış oyunları ve Game Boy için piyasaya sürülen oyunları eklenmiş olsa da çalıştırabilen teknik özelliklere sahipti. Ekim 1998'de Retro Studios, Nintendo ve eski Iguana Entertainment'ın kurucusu Jeff Spangenberg arasında bir ortaklık olarak kuruldu. Nintendo, yeni stüdyo ile Iguana Entertainment'ın başarılı Turok serisiyle aynı şekilde daha eski bir demografiyi hedefleyen yeni GameCube için oyunlar oluşturma fırsatı buldu.[18]

Yeni inovasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wii

2001 yılında Nintendo, Game Boy'un gelişmiş ve yeniden tasarlanan modeli olan Game Boy Advance'ı tanıttı. Aynı yıl Nintendo, satışları canlandırmak için GameCube'ü de piyasaya sürdü. Ancak, GameCube önceki Nintendo 64'ün kaybettiği pazar payını geri kazanamadı. 24 Mayıs 2002 tarihinde şirketin 1949'dan beri başında olan Hiroshi Yamauchi emekliye ayrıldı[19] ve yerine Satoru Iwata geçti.[20] 2003'te Nintendo, daha sonra Nintendo'nun DS ve 3DS taşınabilir video oyun sistemlerinde kullanılacak olan kapaklı bir tasarıma sahip olan Game Boy Advance'in yeniden tasarlanmış modeli Game Boy Advance SP'yi piyasaya sürdü.

2004 yılında, Nintendo dördüncü büyük taşınabilir sistem olan Nintendo DS'i piyasaya sürdü. DS, bir ekran kalemine veya bir parmak dokunuşuna yanıt veren dokunmatik ekran özelliklerine sahip çift ekranlı bir el bilgisayarı özelliğine sahipti. Nintendogs ve Mario Kart DS gibi oyunlar sayesinde DS başarılı satışlar elde etti. 2005 yılında Nintendo, Game Boy Advance'ın yeniden tasarımı olan Game Boy Micro'yu Kuzey Amerika'da piyasaya sürdü. Game Boy serisindeki son sistem, aynı zamanda en küçük Game Boy ve en az başarılı olanıdır. Aynı yıl şirket, Nintendo Wi-Fi Connection adlı bir çevrimiçi çok oyunculu oyun hizmetini sundu.[21] Nintendo, 2006'nın ilk yarısında DS'in daha hafif, daha parlak ekran ve daha iyi pil ömrüne sahip versiyonu olan DS Lite'ı tanıttı. Aynı yılın ortasında Nintendo, Wii adlı yeni konsolunu piyasaya sürdü. Wii Remote adlı bir kumandaya sahip olan Wii, bazıları gündelik ve fitness oyunları olan tamamen yeni pazar segmentlerini hedefleyen birkaç yeni oyun serisine ilham verdi. Dünya çapında satılan 100 milyondan fazla ünite satan Wii, en çok satan yedinci nesil oyun konsoludur ve Nintendo 64 ile GameCube'ün kaybettiği pazar payını yeniden kazandı. 1 Mayıs 2007 tarihinde Nintendo, Bandai Namco'ya ait olan Monolith Soft'u %80'ini satın aldı.[22] 2008 yılında şirket, Nintendo DSi adlı DS'in daha geliştirilmiş bir versiyonunu sundu. 2009'un ortalarında da DSi LX adlı daha büyük bir modeli tanıtıldı.

Nintendo 3DS

2011 yılında Nintendo, camsız stereoskopik 3D ekrana dayanan Nintendo 3DS'i piyasaya sürdü. Şubat 2012'de Nintendo, video sıkıştırma gibi yüksek düzeyde optimize edilmiş yazılım teknolojileri konusunda uzmanlaşmış, Fransa merkezli bir araştırma ve geliştirme şirketi Mobiclip'i satın aldı ve Nintendo European Research & Development adını aldı.[23] 2012'nin dördüncü çeyreğinde Nintendo, Wii'nin halefi olan Wii U'yu piyasaya sürdü. İlk sekizinci nesil konsol olmasına rağmen beklenenden daha yavaş sattı.[24] Bununla birlikte, Eylül 2013'e kadar satışlar toparlandı. 3DS pazarını genişletmek isteyen Nintendo, 2013'te düşük maliyetli Nintendo 2DS'i piyasaya sürdü. 25 Eylül 2013'te Nintendo, Panasonic'in PUX Corporation adlı bir yan şirketinin %28'ini satın aldığını açıkladı.

11 Temmuz 2015 tarihinde şirketin başkanı Satoru Iwata safra yolu kanseri nedeniyle öldü.[20] Genyo Takeda ve Shigeru Miyamoto, 16 Eylül 2015'te Iwata'nın halefi olarak Tatsumi Kimishima'nın atanmasına kadar şirketi geçici olarak yönetti. Kimishima'nın atanmasına ek olarak, şirketin yönetim organizasyonu da yeniden yapılandırıldı. Miyamoto "yaratıcı ortak" ve Takeda "teknoloji ortağı" olarak atandılar.[25]

17 Mart 2015'te Nintendo, Japon mobil geliştirici DeNA ile akıllı cihazlar için oyunlar üretmek üzere bir ortaklık duyurdu.[26] Yine aynı yıl Nintendo, "NX" kod adında yepyeni bir konsepte sahip yeni bir oyun platformu duyurdu.[26] Bu konsept, 3 Mart 2017 tarihinde Nintendo Switch adıyla piyasaya sürüldü.[27] Switch, farklı tuşlara sahip olmasına rağmen iki kişinin aynı anda oynayabilmesini sağlayan kumandaları (Joy-Con) ve Wii U'dan farklı olarak her yerde ve televizyonsuz oynanabilme gibi özellikleriyle dikkat çekmektedir.[28]

Kurumsal yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Nintendo'nun Kyoto'daki genel merkezi.

Nintendo'nun genel merkezi Kyoto'nun Minami semtinde yer almaktadır.[29] Genel merkez, kuruluşun küresel operasyonlarını denetlemektedir ve özellikle Japonya'daki operasyonlarını yönetmektedir. Nintendo'nun dahili araştırma ve geliştirme operasyonları üç ana bölüme ayrılmaktadır. Nintendo'nun ana oyun geliştirme bölümü olan Nintendo Entertainment Planning & Development (EPD), video oyunu ve yazılım geliştirme üzerine odaklanmıştır. Nintendo Platform Technology Development (PTD), ev ve taşınabilir video oyun konsolu donanımı geliştirilmesinden sorumluyken Nintendo Business Development (NBD) ise iş stratejisini geliştirmeye ve şirketin akıllı cihaz kolunu denetlemekten sorumludur. Ayrıca Nintendo Network Service Database (NSD), internet hizmetlerinden sorumludur.

2018 yılı itibarı ile Shuntaro Furukawa şirketin yönetim kurulu başkanı iken[1] Shigeru Miyamoto ise ortak olarak görev almaktadır. Şirket, Ocak 1962 tarihinden bu yana Osaka ve Kyoto borsalarında işlem görmektedir.[5]

Bunun dışında Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletine bağlı Redmond kentinde Nintendo of America (NoA) Kuzey Amerika, Almanya'nın Großostheim kentinde bulunan Nintendo of Europe Avrupa,[30] Melbourne'da bulunan Nintendo of Australia Avustralya,[31] Seul'de bulunan Nintendo of Korea ise Güney Kore[32] operasyonlarını yönetmektedir. Yine ABD'nin Washington eyaletine bağlı Redmond kentinde Nintendo Software Technology (NST) ve Nintendo Technology Development (NTD) ve Fransa'nın başkenti Paris'te Nintendo European Research & Development (NERD) yer almaktadır. Şirket, ayrıca Çin pazarı için resmi Nintendo konsolları ve oyunları iQue markası altında üretmekte ve dağıtmaktadır.[33] Kuzey Avrupa pazarı için Bergsala[34] ve Çin pazarı için Tencent[35] Nintendo ürünlerinin distribütörlüğünü yapmaktadırlar.

Nintendo, günümüzde 1-Up Studio, Monolith Soft, NDcube ve Retro Studios gibi yan stüdyolara da sahiptir. Ayrıca, Pokémon markasını etkin bir şekilde yönetmek amacıyla Creatures ve Game Freak ile The Pokémon Company adlı ortak girişimi bulunmaktadır.[36]

Ürünler[değiştir | kaynağı değiştir]

Video oyunu konsolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Nintendo Switch
Taşınabilir konsollar

Video oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Directors/Executive Officers". Nintendo. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2019. 
  2. ^ "Consolidated Financial Statements" (PDF). 3 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2019. 
  3. ^ "会社概要". Nintendo Co., Ltd. 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2019. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2014. 
  5. ^ a b "Nintendo history lesson: The Lucky Birth". N-Sider. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  6. ^ Kohler, Chris. "September 23, 1889: Success Is in the Cards for Nintendo". Wired. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  7. ^ a b Modojo (11 Ağustos 2011). "Before Mario: Nintendo's Playing Cards, Toys, and Love Hotels". Business Insider. 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  8. ^ a b "Nintendo History". Nintendo of Europe GmbH. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  9. ^ "As Nintendo turns 125, 6 things you may not know about this gaming giant". NDTV Gadgets. NDTV. 23 Eylül 2014. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  10. ^ "Iwata Asks-Punch-Out!!". Nintendo. 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  11. ^ Crigger, Lara (6 Mart 2007). "The Escapist: Searching for Gunpei Yokoi". The Escapist. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  12. ^ Nagata, Kazuaki, "Nintendo secret: It's all in the game 4 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", The Japan Times, 10 March 2009, p. 3.
  13. ^ Kent 2001, s. 431Sonic was an immediate hit, and many consumers who had been loyally waiting for Super NES to arrive now decided to purchase Genesis. ... The fiercest competition in the history of video games was about to begin.
  14. ^ "Tidbits...". Electronic Gaming Monthly, 78. Ziff Davis. Ocak 1996. s. 24. 
  15. ^ Snow, Blake (4 Mayıs 2007). "The 10 Worst-Selling Consoles of All Time". GamePro. 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  16. ^ "Ultra 64 Tech Specs". Next Generation, 14. Imagine Media. Şubat 1996. s. 40. 
  17. ^ Miller, Cyndee. "Sega Vs. Nintendo: This Fights almost as Rough as their Video Games." Marketing News 28.18 (1994): 1-. ABI/INFORM Global; ProQuest Research Library. Web. 24 May 2012.
  18. ^ Wade, Kenneth Kyle (17 Aralık 2004). "History of Retro Studios". N-sider. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019. 
  19. ^ Thomas, Lucas M. (24 Mayıs 2012). "Hiroshi Yamauchi: Nintendo's Legendary President". IGN. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  20. ^ a b Kaongeyama, Yuri (12 Temmuz 2015). "Nintendo President Satoru Iwata Dies of Tumor". Associated Press. Tokyo, Japonya. 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  21. ^ "The Zen of Wi-Fi". Famitsu (Japonca). Translation. Mart 2006. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  22. ^ Gantayat, Anoop. "Xenosaga Developer Switches Sides". IGN. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  23. ^ Fletcher. "Nintendo acquires video research/middleware company Mobiclip". Joystiq. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  24. ^ "Slow Wii U sales send Nintendo shares into a downward spiral". 19 Ocak 2014. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  25. ^ "Notice Regarding Personnel Change of a Representative Director and Role Changes of Directors" (PDF). Nintendo. 14 Eylül 2015. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  26. ^ a b "March 17, Wed. 2015 Presentation Title". nintendo.co.jp. 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  27. ^ "Nintendo: Switch is a home gaming system 'first and foremost'". Polygon. 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  28. ^ "Nintendo unveils the Nintendo Switch, a hybrid console/handheld system". yahoo.com. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  29. ^ "Fushimi Inari Taisha and Fox 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Nintendo. 21 Aralık 2019 tarihinde erişilmiştir. "12. Former head office: Before Nintendo's head office moved to Minami Ward, Kyoto City (its current location) in 2000, it was in Higashiyama Ward, Kyoto City. The former head office's location is now occupied by Nintendo Kyoto Research Center."
  30. ^ "製品技術編(2)". 社長が訊く 任天堂で働くということ (Japonca). Nintendo Co., Ltd. 30 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  31. ^ "Contact us". Nintendo of Australia. 13 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  32. ^ Paul, Loughrey. "Nintendo establishes Korean subsidiary". 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  33. ^ "Nintendo to Enter China's Video-Game Market With a New Console". Bloomberg. 24 Eylül 2003. 14 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  34. ^ Skrebels, Joe (9 Aralık 2019). "The Lie That Helped Build Nintendo". IGN. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  35. ^ Mochizuki, Takashi; Li, Shan (18 Nisan 2019). "Nintendo, With Tencent's Help, to Sell Switch Console in China". The Wall Street Journal. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 
  36. ^ "Company History". The Pokemon Company. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2019. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]