Novorossiya Federal Devleti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
 | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Şubat 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Novorossiya Federal Devleti Новороссия (Союз Народных Республик) (Rusça) Новоросія (Союз Народних Республік) (Ukraynaca) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2014-2015 | |||||||
 Bayrak  Arma | |||||||
 | |||||||
 | |||||||
| Başkent | Donetsk | ||||||
| En büyük | Donetsk | ||||||
| Resmî dil(ler) | Rusça | ||||||
| Tanınan bölgesel dil(ler) | Ukraynaca | ||||||
| Diğer diller | Rusça,Ukraynaca | ||||||
| Demonim | Çoğunluk: Ruslar Ukraynalılar | ||||||
| Hükûmet | Parlamenter cumhuriyet | ||||||
| |||||||
| Tarihçe | |||||||
| |||||||
| Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 16,230 km2 | ||||||
| Nüfus | |||||||
• Tahminî | 3,766,483[2][3] | ||||||
Novorossiya Konfederasyonu veya Yeni Rusya Konfederasyonu, Ukrayna'nın doğusunda bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin 24 Mayıs 2014'te konfederasyon halinde birleştirilmesiye kurulan devletti.[4] Devletin adı olan Novorossiya (Новороссия) sözcüğü, Rusça'da "Yeni Rusya" anlamına gelmektedir. Devlet resmi olarak sadece Güney Osetya tarafından tanındı. Konfederasyonda kısmen Sovyet tarzı bir yönetim uygulandı. Bir yıl içinde proje askıya alındı: 1 Ocak 2015'te kurucu liderlik projenin askıya alındığını ve 20 Mayıs'ta kurucu üyeler siyasi projenin dondurulduğunu açıkladı.[5][6]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Karadeniz'in kuzeyinde yer alan bölge Donbass olarak adlandırılmaktadır. 18. yüzyılın ikinci yarısında Rus-Türk Savaşları ile hakimiyet mücadelesine sahne olan bölge kısa sürede Rus Çarlığı'nın eline geçti. 19. yüzyıldan itibaren bölgede Rus nüfusu hızla arttı.[7]
Kasım 2013'te Ukrayna hükûmetinin Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşmasını askıya almasını bahane eden milliyetçi gruplar Rusya yanlısı hükûmete karşı protesto gösterilerine başladılar. Kiev'de başlayan ve ülkenin batı kesiminden destek alan isyan hareketleri giderek terörize eylemlere dönüştü. Şubat 2014'te Başkan Viktor Yanukoviç'in istifa etmesiyle iktidarı Sağ Sektör denilen güçler devraldı. Yeni iktidarın doğuda Rus azınlığın yoğun olduğu bölgelerde baskıcı bir politika uygulaması Donbass bölgesinde bağımsızlık taleplerinin ortaya çıkmasına sebep oldu.[8] 2014 yılının bahar aylarında doğu ve güneydoğu Ukrayna'da batı yanlısı iktidara karşı protesto gösterileri başladı. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde meclis Ukrayna'dan ayrılma yönünde referandum yapma kararı aldı. 16 Mart 2014'te yapılan referandum sonuçlarına göre Sivastopol halkının %95.60'ı, Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin ise %96.77'si Rusya'ya katılma yönünde oy verdi.
Kiev'deki iktidarın Rus azınlığın federalizm taleplerini dikkate almaması ve Rusçanın yasal olarak kabul edilmesine razı olmaması Harkov, Donetsk ve Lugansk başta olmak üzere Ukrayna'nın doğusundaki şehirlerde kitle gösterilerinin yaşanmasına sebep oldu. Ukrayna hükûmeti seçilmiş valileri görevden alarak bu illere kendi valilerini atadı. Bunun üzerine 6-7 Nisan 2014'te isyancılar valilik binalarını ele geçirdiler. İsyancılar Ukrayna hükûmetine özerklik talebi gibi isteklerini belirten bildiri yayınladılar.[9][10]
Halk Cumhuriyetlerinin İlanı[değiştir | kaynağı değiştir]
11 Mayıs 2014'te Donetsk ve Lugansk'ta bölgelerin statüsünü belirlemek amacıyla referandum düzenlendi. Referandum sonuçlarına göre ezici çoğunluk bağımsızlık lehine oy vererek Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasını destekledi.
22 Mayıs'ta her iki devlet de Rusya'ya bağımsızlıklarını tanıma çağrısında bulundu. Aynı gün Donetsk halkı tarafından seçilen vali Pavel Gubarev "Yeni Rusya" adıyla bir siyasi oluşumun kurulmasından bahsetti.
24 Mayıs'ta Donetsk Başbakanı Aleksandr Boroday ve Lugansk Halk Cumhuriyeti Başbakanı Aleksey Karyakin "Yeni Rusya" Devleti anlaşmasının imzalandığını bildirdi.[11] Halk Cumhuriyetlerinin liderleri yaptıkları çağrıda Ukrayna'nın diğer bölgelerinin de bu ittifaka katılabileceklerini bildirdi.
24 Haziran'da Novorossiya devletinin yeni birlik anayasası kabul edildi. 26 Haziran'da Oleg Tsaryov Yeni Rusya Halk Cumhuriyetleri Birliği Parlamento Başkanı seçildi.
Ancak Mayıs ve Haziran aylarında Kiev'deki Ukrayna hükûmeti hedef gözetmeksizin Donetsk ve Lugansk bölgelerine havadan saldırıda bulundu. Saldırılarda pek çok sivil hayatını kaybetti.
Donbass Halk Milisleri lideri Pavel Gubarev, Ukrayna'nın doğu ve güneydoğusunda bulunan 6 bölgenin daha birliğe katılmaya hazır olduğunu, bu bölgelerde düzenlenecek referandumlarda birlik lehine sonuçlar çıkacağını belirtti. Gubarev'e göre Dnipro, Zaporijya, Odessa, Nikolayev, Harkiv ve Herson illeriyle birlikte toplam 249.000 km²'lik bir alan birliğe katılmaya hazırdı. Pavel Gubarev Temmuz 2014 itibarıyla konfederasyonun 20.000 kişilik bir askeri birliğe sahip olduğunu bildirdi. Sadece Donetsk'te 200 adet zırhlı araç mevcuttu.
25 Eylül 2014'te Rusya Dışişleri Bakanlığı Donetsk ve Lugansk bölgelerini ilk kez "Novorossiya" olarak adlandırdı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Факел Новороссии – Воля и труд!". Wikireading.ru. 12 June 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 June 2019.
- ^ "Archived copy" (PDF). 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 October 2018.
- ^ "Archived copy" (PDF). 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 October 2018.
- ^ "«Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика". 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2017.
- ^ "Russian-backed 'Novorossiya' breakaway movement collapses". Ukraine Today. 20 Mayıs 2015. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.Vladimir Dergachev; Dmitriy Kirillov (20 Mayıs 2015). Проект «Новороссия» закрыт [Project "New Russia" is closed]. Gazeta.ru (Rusça). 22 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015.
- ^ "Why the Kremlin Is Shutting Down the Novorossiya Project". Carnegie Endowment for International Peace. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2015.
- ^ "В. М. Хмарський. НОВОРОСІЙСЬКИЙ КРАЙ. // Енциклопедія історії України: Т. 7: Мі-О / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. — К.: В-во «Наукова думка», 2010. — 728 с.: іл". 28 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017.
- ^ "Что запретили и ограничили украинцам новым законом?". BBC Украина. 16 Ocak 2014. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ "Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг". РИА Новости. 12 Nisan 2014. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017.
- ^ "Сепаратисты Луганска: Если наши требования не выполнят, мы начнем открытое противостояние. Видео". ГОРДОН (интернет-издание). 7 Nisan 2014. 1 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ "Донецкая и Луганская республики объединились в Новороссию". 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017.
 | Ukrayna ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Rusya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |