Paul von Hindenburg

Mareşal Paul von Hindenburg
Almanya Cumhurbaşkanı
Görev süresi 12 Mayıs 1925 - 2 Ağustos 1934
Şansölye	Hans Luther (1925–1926) Wilhelm Marx (1926–1928) Hermann Müller (1928–1930) Heinrich Brüning (1930–1932) Franz von Papen (1932) Kurt von Schleicher (1932–1933) Adolf Hitler (1933–1934)
Yerine geldiği	Friedrich Ebert
Yerine gelen	Adolf Hitler (Führer olarak)
Almanya Genelkurmay Başkanı
Görev süresi 29 Ağustos 1916 - 3 Temmuz 1919
Hükümdar	II. Wilhelm
Yerine geldiği	Erich von Falkenhayn
Yerine gelen	Wilhelm Groener
Kişisel bilgiler
Doğum	Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg 2 Ekim 1847(1847-10-02) Posen, Alman Konfederasyonu
Ölüm	2 Ağustos 1934 (86 yaşında) Neudeck, Doğu Prusya, Nazi Almanyası (Günümüzde Ogrodzieniec, Polonya)
Partisi	Bağımsız
Evlilik(ler)	Gertrud von Hindenburg
Çocuk(lar)	Oskar von Hindenburg, Irmengard Pauline von Hindenburg, Annemaria von Hindenburg
Mesleği	Asker
Dini	Lutheran
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Prusya  Alman İmparatorluğu  Weimar Cumhuriyeti
Hizmet yılları	1866-1911 1914-1919
Rütbesi	Generalfeldmarschall
Çatışma/savaşları	Avusturya-Prusya Savaşı, Fransa-Prusya Savaşı, I. Dünya Savaşı

Paul von Hindenburg (2 Ekim 1847, Posen – 2 Ağustos 1934, Neudeck), Prusyalı-Alman mareşal ve devlet adamıdır. 1925-1934 yılları arasında Almanya'nın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Prusyalı aristokrat Robert von Beneckendorff und von Hindenburg (1816-1902) ve eşi Luise Schwickart 'ın (1825-1893) oğlu olarak Prusya'da, Posen'de doğdu. Hindenburg, 1866'da bir muhafız alayında Teğmen oldu. 1866 ve 1870-1871 savaşlarına katıldı. 1877-1878'de kurmay eğitimi gördü, yüzbaşılığa yükseldi ve daha sonra değişik birliklerde ve kadrolarda görevlendirildi. 1888'den 1893'e kadar Savaş Bakanlığı'nda şube başkanı, 1893'te Alay komutanı, 1894'te Yarbay, 1897'de Tümgeneral, 1900'de Korgeneral ve Tümen komutanı, 1903'te IV. Kolordu'nun Korgenerali, 1905'te Piyade Generali oldu. Prusya ordusunda uzun süre görev yaptıktan sonra 1911 yılında ilk kez emekli oldu.

I. Dünya Savaşı'nda[değiştir | kaynağı değiştir]

Paul von Hindenburg 1914'te I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinin ardından tekrar orduya çağrıldı ve sekizinci Ordu komutasına verildi. Rus ordularına karşı Masurian Gölleri Savaşı'nda ve Tannenberg Muharebesi'nde kazandığı zaferle 66 yaşında tüm ülkenin ilgi odağı oldu. Bu başarıları Hindenburg'u ulusal kahraman yaptı. Daha sonra Kasım 1914'te, Lodz Savaşı'ndan sonra, Hindenburg Mareşal rütbesine terfi etti. 1916'da tüm Alman Kara Kuvvetlerinin komutanı oldu. Eylül 1918 tarihinde, general Erich Ludendorff İtilaf Devletleri ile ateşkes yapılmasını tavsiye etti ancak Ekim ayında fikrini değiştirdi ve protestolarda istifası istendi. Ludendorff istifa etti ve onu Hindenburg'un istifasını takip edeceğini bekledi ama Hindenburg, krizin bu saatinde komutası altındaki askerleri terk edemeyeceği gerekçesiyle istifa etmeyi reddetti. Ludendorff bunun için Hindenburg'u asla affetmedi.

Savaştan sonraki siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1919 yılında tekrar emekli oldu ancak Hindenburg 1914 yılında başlayan ve 1918 yılında yenilgi ile sonuçlanan savaşın patlak vermesi sorumluluğunu araştıran bir Reichstag Komisyonu huzurunda ifade vermeye çağrıldı. Komisyonu huzurunda Hindenburg'un nasıl görüneceği merakla beklenen bir kamu olayı idi. Komisyonun huzuruna çıktığı zaman Alman yenilgisinin sorumluluğu hakkında sorulan sorulara cevap vermeyi reddetti ve bunun yerine Ludendorff'un avukatı tarafından önceden hazırlanan bir açıklamayı okudu.

1925 yılında muhafazakâr partilerin adayı olarak Almanya'nın Cumhurbaşkanı seçildi. Paul von Hindenburg, 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'i Şansölye olarak ataması ile hatırlanır. Bu sayede Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin iktidara yükselişinde önemli rol oynamıştır. Hindenburg şahsen Hitler'i hor görmekte, onu küçümseyerek defalarca "Bohem Onbaşı" olarak söz etmekteydi. Hitler'in taleplerini defalarca reddetmiş fakat zorla ve baskı ile şansölye olarak Hitler'i tayin etmiştir. 84 yaşında ve sağlık durumu kötü olmasına rağmen Adolf Hitler'i yenebilecek tek aday olarak kabul edildiği gibi, Hindenburg, 1932 yılında SPD'nin (Sosyal Demokrat Parti) desteği ile yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Ülkeyi olağanüstü kararnamelerle yönetip, cumhuriyet rejimine istikrar getirmeye çalışsa da başarılı olamadı. Hitler'e karşı olmasına rağmen, Weimar Cumhuriyeti'nin bozulan siyasi istikrarı, NSDAP'nin yükselişinde önemli bir rol oynamasına izin verdi. 1932'de iki kez parlamentonun dağıtılması sonucu, 1933 yılının Ocak ayında Başbakan olarak Hitler'i atadı. Hitler'in iktidar yetkilerini adım adım ele geçirmesini yeni olağanüstü kararnameler ve simgesel eylemlerle (Potsdam Günü) destekledi. Şubat ayında, çeşitli sivil özgürlükleri askıya alan Reichstag Yangın Kararnamesini yayınladı ve parlamentoyu Hitler'in idaresi altına alarak ona yasama yetkileri verdi. Bu kararname, tarihçiler tarafından Almanya'da tek parti Nazi devletinin kurulmasında önemli adımlardan biri olarak kabul edilir. 1933'ün Mart ayında Etkinleştirilme Yasası'nı imzaladı.

Hindenburg, Hitler'in başarılarını gördükçe, Hitler'e giderek daha fazla güven duydu. Ayrıca 30 Haziran 1934'te (Hitler'den önce kendisinin atadığı Şansölye Kurt von Schleicher'in öldürüldüğü) Röhm darbesinin kanlı bir şekilde bastırılmasını onayladı ve bunun için Hitler'i tebrik etti.^[1]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Paul von Hindenburg 1933 sonbaharından itibaren sık sık hastalandı ve güncel politik olaylar üzerinde etkili olamadı. Hindenburg, 2 Ağustos 1934'te Doğu Prusya'nın Neudeck kentindeki evinde akciğer kanserinden 86 yaşında ölene kadar görevde kaldı. Bir gün önce Hitler, Hindenburg'un ölüm döşeğinde olduğu haberini aldı. Daha sonra bakanlar kabinesi, Hindenburg'un ölümü üzerine başkanlık makamının kaldırılacağını ve yetkilerinin Şansölye ve Führer und Reichskanzler unvanı altında birleştirileceğini öngören "Reich'in En Yüksek Eyalet Dairesi Hakkında Kanun" u meclisten geçirdi.^[2]

Hindenburg'un ölümünden iki saat sonra, bu yasanın bir sonucu olarak, Hitler'in artık hem Almanya'nın devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olduğu ve böylece yasal olarak görevden alınabileceği son çarenin ortadan kaldırıldığı ve mutlak diktatör statüsünü pekiştirdiği açıklandı. Hitler, cumhurbaşkanlığının Hindenburg ile "ayrılmaz bir şekilde birleştiğini" ve bu unvanın bir daha kullanılmasının uygun olmayacağını kamuoyuna duyurdu.

Gerçekte, Hitler, Hindenburg'un muhtemelen o yıl hayatta kalamayacağını Nisan 1934'ten beri biliyordu. Hindenburg'un ölümünden sonra devlet başkanı olma teklifini desteklemeleri amacıyla Alman Silahlı Kuvvetlerini ele geçirmek için hararetle çalıştı. 11 Nisan'da Hitler, Werner von Blomberg, ordu komutanı Werner von Fritsch ve deniz kuvvetleri komutanı Erich Raeder ile yaptığı bir toplantıda Hindenburg'un yerini almasını açıkça önerdi. Silahlı kuvvetlerin desteğine karşılık, SA'yı bastırmayı kabul etti ve silahlı kuvvetlerin, Almanya'daki tek silah taşıyıcısı olacağına söz verdi. Raeder hemen kabul etti, ancak Fritsch, kıdemli generallerin Hitler'i Hindenburg'un halefi olarak oybirliğiyle desteklemeyi kabul ettiği 18 Mayıs'a kadar destek vermedi.

Hitler, 19 Ağustos 1934'te, Alman halkına Führer görevini üstlenmesini onaylayıp onaylamadıkları sorulan bir halk oylaması yaptı. Ja (Evet) oyu, oyların % 90'ını oluşturdu.

Hindenburg'un iradesinin aksine, Tannenberg Anıtı'nda görkemli bir törenle eşinin yanına defnedildi. 1944'te Sovyetler yaklaşırken, oğlu Korgeneral Oskar von Hindenburg ailesinin cenazesini Batı Almanya'ya taşıdı. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Polonyalılar Tannenberg Anıtı'nı yerle bir etti.

Hindenburg ve eşinin kalıntıları şu anda Marburg'daki St. Elizabeth Kilisesi'nde gömülüdür.

Kültürel Etki[değiştir | kaynağı değiştir]

1937 yılındaki Hindenburg faciasındaki zeplinin adı kendisinden gelmekteydi. Ayrıca SMS Hindenburg isimli savaş gemisi, 1917 yılında Alman İmparatorluk Donanması içinde yaptırılan bir savaş kruvazörü ve İmparatorluk Donanmasında hizmete giren son gemi olarak aynı zamanda onun adını almıştır.

Rütbeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1866 = Sekondeleutnant
• 1872 = Premierleutnant
• 1878 = Hauptmann
• 1885 = Major
• 1891 = Oberstleutnant
• 1894 = Oberst
• 1897 = Generalmajor
• 1900 = Generalleutnant
• 1905 = General der Infanterie
• 1914 = Generaloberst
• 1914 = Generalfeldmarschall

Foto Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu Genelkurmay karargâhında Hindenburg, Kayzer II. Wilhelm ve General Ludendorff (1917)
• 
  Yeni Reich Şansölyesi Adolf Hitler, cumhurbaşkanı von Hindenburg'u Potsdam'da bir yürüyüşe davet ediyor, Mart 1933
• 
  Hindenburg ve Hitler 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarında (1933).

Vikipedi'nin kardeş projelerinden hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons'ta dosyalar
	Vikisöz'de alıntılar

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hitler Kitabı Sh:403, Yazarlar: Henrik Eberle / Matthias Uhl (ed.)