Pioneer 10
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 Pioneer 10 uzay aracının sanatsal tasviri | |||||||||||||||||||||||||
| Görev türü | Dış Güneş Sistemi ve heliosfer araştırması | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uygulayıcı |  NASA / ARC | ||||||||||||||||||||||||
| COSPAR kimliği | 1972-012A  | ||||||||||||||||||||||||
| SATCAT no. | 5860 | ||||||||||||||||||||||||
| Web sitesi | Pioneer Projesi web sitesi (arşivlenmiş) NASA arşiv sayfası | ||||||||||||||||||||||||
| Görev süresi | 30 yıl, 1 ay ve 24 gün (aktif) 52 yıl, 1 ay ve 16 gün (yörüngede) | ||||||||||||||||||||||||
| Uzay aracı özellikleri | |||||||||||||||||||||||||
| Üretici | TRW | ||||||||||||||||||||||||
| Fırlatma ağırlığı | 258 kg[1] | ||||||||||||||||||||||||
| Güç | 155 watt (fırlatmada) | ||||||||||||||||||||||||
| Görev başlangıcı | |||||||||||||||||||||||||
| Fırlatma tarihi | 3 Mart 1972, 01.49:04 UTC[1] | ||||||||||||||||||||||||
| Roket | Atlas SLV-3C Centaur-D Star-37E | ||||||||||||||||||||||||
| Fırlatma yeri | Cape Canaveral LC-36A | ||||||||||||||||||||||||
| Görev sonu | |||||||||||||||||||||||||
| Son temas | Son telemetri 27 Nisan 2002; alınan son sinyal 23 Ocak 2003[2] | ||||||||||||||||||||||||
| Jüpiter uçuşu | |||||||||||||||||||||||||
| En yakın yaklaşım | 3 Aralık 1973[3] | ||||||||||||||||||||||||
| Mesafe | 132.252 km (82.178 mi) | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||
Pioneer 10 (başlangıçtaki adı Pioneer F), 3 Mart 1972 tarihinde fırlatılan ve Jüpiter gezegenine ilk görevi gerçekleştiren 260 kilogram ağırlığındaki bir Amerikan uzay sondasıdır.[4] Daha sonra, Güneş Sistemi'ni terk etmek için gereken kurtulma hızına ulaşan beş yapay nesneden ilki oldu. Bu uzay araştırma projesi Kaliforniya'daki NASA Ames Araştırma Merkezi tarafından yürütülmüştür. Uzay sondası TRW Inc. tarafından üretildi.
Pioneer 10, 2,74 metre çapında parabolik yansıtıcı yüksek kazançlı antene sahip, altıgen bir gövde etrafına monte edildi ve uzay aracı, antenin ekseni etrafında dönerek dengeli hale getirildi. Elektrik gücü, fırlatma sırasında toplam 155 watt güç sağlayan dört radyoizotop termoelektrik jeneratör tarafından sağlandı.
3 Mart 1972 01.49:00 UTC'de (2 Mart, yerel saati), Florida, Cape Canaveral'dan bir Atlas-Centaur tek kullanımlık araçla fırlatıldı. 15 Temmuz 1972 ile 15 Şubat 1973 tarihleri arasında asteroit kuşağını geçen ilk uzay aracı oldu. Jüpiter'in fotoğraflanması 6 Kasım 1973'te 25.000.000 kilometre mesafede başladı ve yaklaşık 500 görüntü iletildi. Gezegene en yakın yaklaşım 3 Aralık 1973'te 132.252 kilometre mesafede gerçekleşti. Görev sırasında, yerleşik cihazlar asteroit kuşağını, Jüpiter çevresindeki ortamı, güneş rüzgarını, kozmik ışınları ve nihayetinde Güneş Sisteminin ve heliosferin uzak noktalarını incelemek için kullanıldı.[4]
Pioneer 10 ile radyo iletişimi, 23 Ocak 2003'te radyo vericisinin elektrik enerjisi kaybı nedeniyle, Dünya'dan 12 milyar kilometre (80 AU) uzaklıktayken kaybedildi.
Yapım[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaklaşık 1969'da Pioneer ve onun kardeşi Pioneer 11 isimlerini yaşatmak için dizayn edildiler; kaşifler ilk defa ikisinden de bilgi toplama ve astroit kuşağındaki ve Jüpiter'deki koşulların raporunu elde etmeyi tasarlıyordu. Pioneer 10, TRW yöntemiyle dizayn edildi. Gönderdiğimiz diğer uzay araçlarına kıyasla daha hafifti. Pioneer 10 yakıtıyla birlikte sadece 258 kilogramdı. Voyager'lar benzeri olup radyo izotop termoelektrik jeneratörleri ile güçlendirilmişti. Plütonyum-238 ihtiva eder, fırlatılışta 155W sağlar. RTG iyi bir şekilde vücudunun dışına monte edilmiş olup radyasyonun uzay aracı aletlerini bozmasını önler.
Görev[değiştir | kaynağı değiştir]
Pioneer, 3 Aralık 1973'te Jüpiter ile karşılaşan ilk uzay aracı oldu.[5] Görev, Güneş'ten 67 AU (10 milyar km) mesafeye ulaştığında 31 Mart 1997 tarihinde resmi olarak sona erdi, fakat uzay aracı bu tarihten sonra da tutarlı veriler iletebiliyordu.[6]
Pioneer Levhaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Pioneer 10 ve Pioneer 11 uzay sondaları, üzerlerinde insanlığın mesajını içeren bir tabla taşımaktadır. Her iki sondadaki Jüpiter uçuşunu tasvir eden tablalar birbirinin aynıdır ancak Pioneer 11'in Satürn'e doğru yaptığı dönüş sonradan planlandığı için üzerindeki tablayı geçersiz kılmıştır. Eğer sonda sonsuz yolculuğu boyunca dünya dışı zeki varlıklarla karşılaşırsa aracın üzerindeki levha insanlık hakkında bilgi sağlamış olacak. Tabla, bir adam ve kadın tasvirinin yanı sıra Hidrojen atomunun bağ yapısını ve Güneş ile Dünya'ya en yakın Pulsar yıldızlarını da baz alarak çizilen Güneş sistemi'nin galaksimizdeki koordinatı gösteren bir çizim içeriyor.
Daha sonraki temas[değiştir | kaynağı değiştir]
Pioneer 10'un zayıf sinyali derin uzay haberleşme bağlantısı ile iz bırakmaya devam ediyordu. 1997'den sonra roket uçuş kontrölerlerinin eğitiminde kullanılıyordu. Uzaydan radyo sinyallerinin nasıl edineceği üzerine. Nihayet, Pioneer 10'dan 23 Ocak 2003'te, Dünya'dan 7.5 milyar mil uzakta iken çok zayıf bir sinyal alındı. 7 Şubat 2003'teki bir temas denemesi başarılı olmadı. Temas kaybı muhtemelen artan mesafe ve uzay aracının sürekli olarak azalan güç kaynağı kombinasyonundan dolayı idi. Bir son deneme 4 Mart 2006 akşamı yapıldı, son defa anten Dünya ile doğruca bağlanacaktı, fakat Pioneer'dan hiçbir cevap alınamadı.
Pioneer 10 başını Taurus (takımyıldız)'ındaki Aldebaran yıldızı'na çevirdi Pioneer 10 yıldızlar arası uzayda her yıl yaklaşık 2.6 AU mesafe alıyor. Eğer Aldebaran sıfır hıza sahip olsaydı; Pioneer'ın ona ulaşması 2 milyon yıl alacaktı.
Zaman çizelgesi[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Mart 1972 uzay aracı fırlatıldı.
- 15 Temmuz 1972 astroit kuşağına girdi.
- 3 Aralık 1973 Pioneer 10 Jüpiter'in ilk görümünü yolladı.
- 13 Haziran 1983 Pioneer 10, Neptün'ün yörüngesini geçti.
- 31 Mart 1997 görev sonu.
- 17 Şubat 1998'de Pioneer 10'la son temas; Dünya'nın 7.60 milyar mil uzağında iken.
- 2 Mart 2002 başarılı telemetry alınması. 79.83 AU'luk bir mesafeden 39 dakika temiz bilgi alındı.
- 27 Nisan 2002 son başarılı telemetry alınması. 80.22 AU'luk mesafeden 33 dakika
- 23 Ocak 2003 son çok zayıf sinyal, Pioneer 10'dan alındı. Takip eden sinyaller açıkça kuvvetli idi ortaya çıkacak kadar.
- 7 Şubat 2003 başarısız haberleşme denemesi.
- 30 Aralık 2005 Pioneer 10 Güneş'ten 89,7 AU uzakta idi.
- 4 Mart 2006 haberleşmede son deneme, Pioneer 10'dan hiçbir cevap alınamadı.
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Yapım -
Fırlatış -
Jupiter -
Pioneer 10 ve Pioneer 11'in Konumu -
Pioneer 10 ve Pioneer 11 sondalarında bulunan levha
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Pioneer 10". NASA's Solar System Exploration website. 1 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2022.
- ^ "Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration". 20 Eylül 2018. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2022.
- ^ "The Pioneer Missions". NASA. 26 Mart 2007. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
- ^ a b Fimmel, R. O.; W. Swindell; E. Burgess (1974). SP-349/396 PIONEER ODYSSEY. NASA-Ames Research Center. SP-349/396. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2011.
- ^ "The Pioneer Missions". NASA. 26 Mart 2007. 28 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Anderson, John D.; Laing, Philip A.; ve diğerleri. (Nisan 2002). "Study of the anomalous acceleration of Pioneer 10 and 11". Physical Review D. 65 (8). s. 082004. arXiv:gr-qc/0104064 $2. Bibcode:2002PhRvD..65h2004A. doi:10.1103/PhysRevD.65.082004.