Pittsburgh

Pittsburgh
Şehir
City of Pittsburgh Pittsburgh Şehri
Bayrak Arma
Takma adlar: Köprüler Şehri Çelik Şehri Şampiyonlar Şehri Burg
Pittsburgh'un'ın "Allegheny Kontluğu" ve Pensilvaniya'daki konumu
Pittsburgh Pittsburgh'un ABD'deki konumu.
Ülke	ABD
Eyalet	Pensilvanya
Kontluk	Allegheny County
İdare
• Belediye Başkanı	Ed Gainey (D)
Yüzölçümü
• Şehir	151 km²
• Su	7 km² (2 mil²)
Nüfus  (2012)Nüfus Tahmini
• Şehir	306,211 (ABD:62,)
• Yoğunluk	2140/km²
• Kent	1,733,853 (ABD:27,)
• Metropol	2,360,733 (ABD:22,)
Zaman dilimi	UTC-05.00 (EST)
• Yaz (YSU)	UTC-04.00 (EDT)
Alan kodları	412, 724, 878
Resmî site www.city.pittsburgh.pa.us

Pittsburgh, ABD'nin doğusunda Pensilvanya eyaletindeki Philadelphia'dan sonra 2. büyük şehirdir. "Allegheny County" merkez şehridir.

Şehir sınırları içindeki nüfusu (2012 Nüfus Tahmini itibarıyla) 306.211 kişi olup tüm ABD'de 62. sıradadır. Etrafındaki bağlı banliyöleri ile şehirleşmiş Pittsburg nüfusu 1.733.853 kişi olup tüm ABD'de 27. sıradadır. Büyük "Metropoliten Pittsburgh Bölgesi" ise 2.360.733 kişiyi ihtiva eder ve ABD'deki metropoliten bölgeler arasından 22. sırayı almaktadır. Bu metropoliten bölge, ABD'de "Ohio Nehri Vadisi Bölgesi" ve "Apalaş Dağları Bölgesi" içinde en büyük metropoliten bölgedir.

Şehir bir takma adıyla "Çelik Şehri" olarak da bilinir. Çünkü şehirde sayısı 300'ü aşkın çelik üretimi ve ticareti ile yakından bağları bulunan işletme bulunmaktadır. Şehrin bir diğer takma adı "Köprüler Şehri"dir. Şehir merkezi üç büyük nehrin kavşak noktasında bir yarımada üzerinde kuruludur. Allegheny Nehri ile Monongahela Nehri şehir merkezi kenarından gelip şehrin bulunduğu yarımada burnu önünde birleşirler ve bu mevki Ohio Nehri'nin başlangıç noktası olarak kabul edilir. Bu nehirler üzerinde, diğer akarsular üzerinde ve kara yolları ve demir yolları geçişleri dahil şehirde 446 tane köprünün bulunduğu ve bunun bir rekor teşkil ettiği bildirilmektedir. Şehirde 29 tane gökdelen bina, 2 tane füniküler raylı taşıma vardır. Ayrıca koloni döneminden kalma askeri korunak bulunmaktadır.

Şehrin stratejik mevki Atlas Okyanusu kıyıları ile Kuzey Amerika'nın "Orta-Batı Bölgesi" arasındaki ulaşım yollarının çok zengin maden kaynağı olan Allegheny Dağları'nın geçit bölgesinde olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle bu stratejik mevkiye sahip şehri ele geçirmek bazı ülke ve gruplar için önemliydi. Tarihe bakıldığında Fransa Koloni İmparatorluğu'na; Britanya Sömürgeci Koloni devlet idaresine, Virginia koloni idaresine; Viski Ayaklanmacılarına; Amerika İç Savaşı'nda konfederal güney baskıncı birliklerine ve günümüzde ise tekelci medya girişimcilerine hedef olduğu görülmektedir.

Şehir 1990'ların öncesinde ABD'nin en büyük demir-çelik endüstri merkezi olarak bilinir. Fakat şehir aynı zamanda alüminyum, cam, petrol maddeleri üretimi; gemi imalatı, beyaz eşya ve elektrik/elektronik ev aletleri, elektronik, bilgisayar, otomotiv endüstri ve ulaşım üzerinde de yeniliklerin getirilmesine önayak olmuş ve önemli rol oynamıştır. Bu geniş yelpazede bulunan yaratıcı güç dolayısıyla şehir 20. yüzyılın uzun bir süresince New York City ve Chicago'dan sonra en çok sayıda işletme genel merkez idareleri şehirde bulunmuştur. Aynı nedenle şehir, New York City'den sonra değer olarak banka aktiflerinin tutulduğu ikinci sıradaki şehir olmuş ve nüfus başına en yüksek sayıda hisse senedi sahiplerinin bulunduğu şehir de olmuştur. Fakat 1980'li yıllardan itibaren ABD ekonomisi artan bir hızla sanayi sektörlerini kaybedip bir "sanayisizleşme süreci" içine girmiştir. Bu "sanayisizleşme süreci" Pitsburgh nüfusuna ve iktisadına olumsuz bir etki yapmıştır. Şehir ve varoşlarında bulunan yüzbinlerce kalifiye olmayan işçi; ve yine yüz binlerce "mavi yakalı" işçi işlerinden atılmıştır. Bunların yanında şehir içinde hizmet sektöründe çalışan yüz binlerce "beyaz yakalı" denilen ofis işçileri de işsiz kalmışlardır. Şehir önemli fabrika ve sanayi tesislerinin kapatılması ile karşılaşmıştır. Gulf Oil, Sunbeam, Rockwell ve Westinghouse gibi global işletmeler ana merkezleri olan Pittsburgh şehrinden ayrılmışlardır. 1950'li yıllara kadar bir dünya sanayi, finans ve bankacılık merkezi statüsünde olan; Amerika'ya göç edenlerin sanayi üretimine katkı yapmalarını ve "Amerikan Rüyası"na girmelerini sağlayıp bir "eritme potası" görevini sağlayan ve ABD'nin en büyük 10 şehri arasında bulunan şehir, bölgesi ve 1980'li yıllara kadar etrafında bulunan metropoliten varoşları ile "karaya vurmuş bir gemiye" benzetilmektedir.

Buna rağmen bu gelişme dönemlerinden şehre büyük kültürel miraslar kalmıştır. Şehir ve etrafından uluslararası üne sahip müzeler, tıp merkezleri; araştırma merkezleri ve enfrastürüktürleri; kütüphaneler ve çok canlı ve yaygın alanlarda kültürel merkez bulunmaktadır. Şehirde en önemli iki yüksek eğitim ve araştırma kurumu Carnegie Mellon Üniversitesi ve Pittsburgh Universitesi vardir. Bunların yanında yüksek ve ileri eğitime yonelik 68 tane üniversite ve bölge koleji bulunmaktadır ve bunlardan 38'i kar gutmeyen eğitim kurumlarıdır. Bu nedenle Pittsburgh'a ciddi yayımlar tarafından "en zeki kisilerin sehri" niteliği verilmiştir.

1990'lı yılların sonrasında Pittsburgh bir yenileme sureci altına girmiş ve daha çok finans, turizm ve eğitim konularına eğilmiştir. Pittsburgh elinde bulunan geçmişten kalan kültürel mirasları ile "Places Rated Almanac", "Forbes" ve "The Economist" yayımları tarafından ABD'nin "en iyi hayat yaşanabilir" şehri olarak belirtilmişlerdir. 2004'ten itibaren de yapılan yatırımlarla şehrin turist oteli yatak odaları sayısına 3.034 oda daha eklenmiştir ve otel odalarının günlük kullanılma oranları yüksek olarak kalmıştır.

Şehir özel sektör idare merkezlerini kaybetmekle beraber günümüzde hala ABD'nin beşinci büyük bankası, 9 tane "Fortune 500" listesine dahil olan şirket ve ABD'nin 300 en büyük avukatlık-özel hukuk bürosundan 6'sının global idare merkezleri Pittsburgh'ta bulunmaktadır. Ayrıca RAND, BNY Mellon, Nova Chemicals, Bayer, FedEx ve GSK gibi küresel firmaların önemli büyük bölgesel idare merkezleri Pittsburgh'ta mevkilenmişlerdir. Şehir ve bölgesindeki perakende alışveriş merkezleri, özellikle "SouthSide Works", "Bakery Square", "Washington's Landing" adlıları, eski ıskarta edilmiş fabrika üretim alanlarına yerleşip milyonlarca dolar ciro etmeye başlamışlardır. Bu eski ıskarta edilmiş fabrika alanlarına yeni evler yapılıp ev sahipliğinin daha aşağı tabakalara indirme politikası da meyve vermektedir. 2008 Ekonomik Krizi birçok eski evin sahiplerinin ev mortagage borçlarını ödeyemez duruma geçmesi, piyasaya çok ucuza dökülmeleri ile büyük bir darbe yemiştir.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Spor	Takım	Lig	Kuruluş Yılı	Yer	Şampiyonluklar
Basketbol
	Pittsburgh Xplosion	CBA	2005	Mellon Arena Petersen Events Center	0
Buz hokeyi
	Pittsburgh Penguins	NHL	1967	Mellon Arena	2
Beyzbol
	Pittsburgh Pirates	MLB	1882	PNC Park	5
Amerikan futbolu
	Pittsburgh Steelers	NFL	1933	Heinz Field	6
	Pittsburgh Passion	NWFA	2002	George K. Cupples Stadium	1
Oda futbolu
	Pittsburgh RiverRats	AIFA		Rostraver Ice Garden
Futbol
	Pittsburgh Riverhounds	USL, Heartland Grubu	1999	CONSOL Energy Park	0

• 
  Le PNC Park
• 
  Heinz Field
• 
  Heinz Field
• 
  Heinz Field
• 
  Mellon Arena

Kardeş şehir[değiştir | kaynağı değiştir]

Pittsburgh'un resmen 10 tane kardeş şehri vardır:

Vikipedi'nin kardeş projelerinden Pittsburgh hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons'ta dosyalar

• Da Nang, Vietnam
• Bilbao, İspanya
• Charleroi, Belçika
• Donetsk, Ukrayna
• Fernando de la Mora, Paraguay
• Matanzas, Küba
• Omiya, Japonya
• Ostrava, Çekya
• Prešov, Slovakya
• Saitama, Japonya
• San Isidro, Nikaragua
• Sheffield, Birleşik Krallık
• Sofya, Bulgaristan
• Vuhan, Çin
• Zagreb, Hırvatistan
• Gaziantep, Türkiye^[1]

Fotoğraflar[değiştir | kaynağı değiştir]

Panoramalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Pittsburgh merkezinin geceleyin panoraması

Pittsburgh merkezinin panoraması safak sokerken on planda Monongahela Nehri

Pittsburgh merkezinin panoraması North Shore sahili on planda

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Pensilvanya

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Pittsburgh ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Pittsburgh Şehri Resmi site (İngilizce)
• DMOZ Open Directory Projesi "Pittsburgh" maddesi (İngilizce)
• Wikivoyage "Pittsburgh" maddesi^{[ölü/kırık bağlantı]} (İngilizce)