Porto
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Porto | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Porto | |
| Ülke |  Portekiz |
| Bölge | Norte |
| Alt Bölge | Grande Porto |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Rui Moreira |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 41,42 km² |
| Rakım | 104 m |
| Nüfus (2021)[2] | |
| • Şehir | 231.800[1] |
| • Yoğunluk | 6,900/km² |
| • Metropol | 1,721,038 |
| Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+01.00 (BAS) |
| Posta kodu | 4000-286 Porto |
| Alan kodu | (+351) 22 |
Resmî site www.cm-porto.pt | |
Porto şehri, Portekiz'in kuzeyinde Rio Douro nehrinin ağzında bulunmaktadır. 2021 sayımlarında 231.800 nüfusuyla (Büyükşehir Porto'nun toplam nüfusu 1.721.038'dir) ülkenin en önemli endüstri noktası ve aynı isimli vilayetin başkentidir. Doura Nehri'nin kuzey yakasında bulunan şehir merkezi 1996 yılında UNESCO tarafından Dünya mirası listesine alınmıştır. Şehrin yerleşimi Roma İmparatorluğu'nun bir karakolu olduğu yüzyıllar öncesine dayanıyor. Adının (Portugal (İngilizce)) kaynağının Latince adı Portus Cale,[3] olduğu bilinir. Porto'nun en bilinen ihraç malı Porto şarabıdır. Bu özel şarap için yetiştirilen üzüm çeşitleri, Douro Nehri boyunca yetiştirilen üzüm bağlarını kapsamaktadır. 1756'da çıkarılan bir yasayla Porto şarabın üretiminde kullanılan üzüm çeşidi ve şarabın tarifi korunmaktadır.
Região Demarcada do Douro (DOC) bölgesi üç alt bölgeden oluşmaktadır. Bunlar Baixo Corgo, Cima Corgo ve Doura Superior'dur. Futbol kulüplerinden Porto ve Boavista FC Portekiz'in birinci liginde oynamaktadırlar. Bu iki kulübün dışında SC Salgueiros da Porto'nun tanınmış kulüplerindendir.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Porto'da ılık-yaz özellikleriyle Akdeniz iklimi (Köppen iklim sınıflandırması'na göre) hüküm sürer. Sonucunda güney sahillerinin iklim karakteristik özelliklerini paylaşır: ılık, kuru yazları, yağmurlu kışları. Lakin güneyin aksin, serin ve yağışlı geçişlerle kurak mevsim kesilebilir ve mevsim ortalamasının uzunluğu genellikle daha kısadır.
Yazları 15 °C (59 °F) ve 25 °C (77 °F) arasında güneşlidir ama mevsimsel sıcak dalgaları ile 35 °C (95 °F) sıcaklıklara çıktığı da olur. Bu sıcak dalgaları sırasında havadaki nem oranı alçak kalır ama yakınlarda orman yangınlarına yol açar. Sahilleri genellikle rüzgarlı ve şehirlerden daha ılıktır. Tersi olarak, nadiren yazın yağmurlu periyotları birkaç gün sürebilir ve sağnaklar ve öğleden sonraları ulaştığı 20 °C (68 °F) sıcaklıktaki serinlikler ile karakterize edilirler.
 Porto iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 23,3 | 23,2 | 28,5 | 30,2 | 34,1 | 38,7 | 40,0 | 40,9 | 36,9 | 32,2 | 26,3 | 24,8 | 40,9 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 13,8 | 15,0 | 17,4 | 18,1 | 20,1 | 23,5 | 25,3 | 25,7 | 24,1 | 20,7 | 17,1 | 14,4 | 19,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 9,5 | 10,4 | 12,6 | 13,7 | 15,9 | 19,0 | 20,6 | 20,8 | 19,5 | 16,4 | 13,0 | 10,7 | 15,2 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 5,2 | 5,9 | 7,8 | 9,1 | 11,6 | 14,5 | 15,9 | 15,9 | 14,7 | 12,2 | 8,9 | 6,9 | 10,7 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −3,3 | −2,8 | −1,6 | 0,1 | 3,3 | 5,6 | 9,5 | 8,0 | 5,5 | 1,4 | −0,3 | −1,2 | −3,3 |
| Ortalama yağış (mm) | 147,1 | 110,5 | 95,6 | 117,6 | 89,6 | 39,9 | 20,4 | 32,9 | 71,9 | 158,3 | 172,0 | 181,0 | 1.237 |
| Kaynak: Portekiz Meteoroloji Enstitüsü[4] | |||||||||||||
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Douro nehrinin ağzına bakan tepeler boyunca kurulan, 2.000 yıllık tarihi ile olağan dışı bir kentsel manzaraya sahip Oporto tarihi şehir merkezi, 1996 yılında UNESCO tarafından dünya mirası listesine alınmıştır.[5] Kentin mimari eserleri arasında, ayakta kalan en eski yapısı Oporto Katedrali ile birlikte, küçük Romanesk Cedofeita Kilisesi, gotik Igreja de São Francisco Kilisesi, Saint Francis, surlar kalıntıları ve 15. yüzyıldan kalma evleri bulunmaktadır. Kentte barok stili de Francis ve St Claire (Santa Clara) kiliselerinin iç dekorasyonunda ayrıntılı ve yaldızlı çalışmalarla, Merhamet kiliseleri'nde (Misericórida) ve İmamlar ( Igreja dos Clerigos) ile Porto Piskoposluk Sarayı tarafından temsil edilmektedir. neoklasisizm ve romantizm 19. ve 20. yüzyıllarda şehrin peyzajına muhteşem Borsa Sarayı Palácio da Bolsa, Saint Anthony Hastanesi, belediye binası, Liberdade Meydanı'ndaki binalar ve Avenida dos Aliados, çini süslü São Bento Tren İstasyonu ve Kristal Sarayının ( Palácio de Cristal) bahçeleri gibi ilginç anıtlar eklendi. Bir rehber eşliğinde ziyaret Palácio da Bolsa ziyareti ve özellikle Arap Odasını görmek önemli bir turistik ilgi kaynağı olmuştur.
Bucaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediyede 15 bucak (Por.: freguesia) yer almaktadır.
- Aldoar
- Bonfim
- Campanhã
- Cedofeita
- Foz do Douro
- Lordelo do Ouro
- Massarelos
- Miragaia
- Nevogilde
- Paranhos
- Ramalde
- Santo Ildefonso
- São Nicolau
- Sé
- Vitória
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Porto şehrinin fotoğrafları 18 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ INE (23 Kasım 2022). "Population and Housing Census - 2021 Census". tabulador.ine.pt (İngilizce). National Institute of Statistics. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
- ^ "Online Etymology Dictionary". 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2006.
- ^ "Porto iklim verileri – 1981–2010" (Portekizce). Portekiz Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013.
- ^ "[[UNESCO]] Dünya Mirasları sitesi; Oporto tarihi merkezi (İngilizce)". 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2012.
Portekiz altbölgesi Grande Porto'nun belediyeleri | |
|---|---|
  Espinho • Gondomar • Maia • Matosinhos • Porto • Póvoa de Varzim • Valongo • Vila do Conde • Vila Nova de Gaia |
| Norte |
|
|---|---|
| Centro | |
| Lizbon |
|
| Alentejo |
|
| Azorlar | |
| Madeira | |
* Portekiz'in diğer bölgeleri ve İspanya ile paylaşılmaktadır. | |
