Sansoen Phra Barami
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türkçe:
| ||
|---|---|---|
| Sansoen Phra Barami | ||
 Bir kartpostala basılmış "Phleng Sansoen Phra Barami" notaları, 20. yüzyılın başları | ||
 TaylandUlusal Marşı | ||
| Güfte | Narisara Nuwattiwong ve Kral Vajiravudh, 1913 | |
| Beste | Pyotr Shchurovsky, 1888 | |
| Kabul tarihi |
| |
| İptal tarihi | 1932 (millî marş olarak) | |
Sansoen Phra Barami, (Tayca: สรรเสริญพระบารมี, Fonetik: [sǎn.sɤ̌ːn pʰráʔ bāː.rā.mīː]), Tayland'ın şu anki kraliyet marşıdır. 1932 yılından önce de facto olarak Siyam'ın millî marşıydı.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyam/Tayland'ın kraliyet marşı ve fiilen millî marşı olarak kullanılacak ilk şarkı, Rattanakosin Krallığı Kralı Mongkut'un saltanatında ortaya çıktı. 1851'de Yüzbaşı Impey ve Teğmen Thomas George Knox adlı iki eski İngiliz askeri subayı Siyam Ordusu'nda görev yaptı. Kral Mongkut ve İkinci Kral Pinklao'nun birliklerini İngiliz askeri geleneğiyle eğittiler. Böylece, "God Save the King" marşını Siyam kralı için bir onur müziği olarak benimsediler. Phraya Srisunthonwohan (Noi Āchāryānkura) daha sonra bu marş için Tayca sözler yazdı ve ona "çok yaşa büyük kral" anlamına gelen "Chom Rat Chong Charoen" adını verdi.
1871'de Kral Chulalongkorn, Hollanda Doğu Hint Adaları'nda Singapur ve Batavia'yı (şimdi Cakarta) ziyaret etti; Siyam'ın o sırada Singapur'u yöneten Büyük Britanya ile aynı marşı kullandığı ortaya çıktı. Siyam'ın kraliyet marşı ve de facto millî marş olarak kullanmak için yeni ve benzersiz bir melodiye sahip olması gerekiyordu. Bu sebeple bir grup Siyamlı müzisyen, yeni marş olarak kullanılmak üzere Kral Phra Phutthaloetla Naphalai'nin (Rama II) kraliyet bestesi olan "Bulan Loi Luean" ("Gökyüzünde Yüzen Ay") adlı bir Tay şarkısını seçmişti. Kral Chulalongkorn daha sonra Kraliyet Siyam Ordusunda görev yapan Hollandalı orkestra şefi Mr. Heutsen'e şarkıyı askerî bando tarafından icra edilmek üzere batı tarzında düzenlemesini emretti. Mahidol Üniversitesi'nden doçent Sugree Charoensuk'un araştırmasına göre, bu marşın melodisi, 1911'den beri Vahşi Kaplan Kolordusu'nun marşı olarak kullanılan "Sansoen Sua Pa" adlı başka bir marşla aynı melodi olabilir.[2]
1871'den sonra Siyam'ın kraliyet marşıyla ilgili tarihî bilgiler belirsizdir ve kanıt bulmak nadirdir. Siyam kraliyet marşının müzik bestesinin bir kanıtı, 1888'de Rus besteci Pyotr Schurovsky tarafından düzenlenen Siyam milli marşının notalarının Rusya'da yazılmasıyla yeniden ortaya çıktı. O notalardaki şarkının ana melodisi, günümüzdeki "Sansoen Phra Barami"nin aynı ezgisidir. Sugree Charoensook'un bir araştırmasına göre Pyotr Shchurovsky, Siyam'ın millî marşı olarak hizmet edecek olan "Sansoen Phra Barami"[3] müziğinin bestecisiydi.[4] Prens Narisara Nuvadtivong daha sonra Kraliyet Siyam Ordusunda, tüm Siyam okullarında ve Siyam geleneksel müzik gruplarında kullanılmak üzere "Sansoen Phra Barami"nin çeşitli sözlerini yazdı. Prens Abhakara Kiartivongse ayrıca Kraliyet Siyam Donanması'nda kullanılan sözlerin bir versiyonunu da besteledi. 1913'te Kral Vajiravudh, "Sansoen Phra Barami"nin eski sözlerinin kullanımdan kaldırılmasına ve yalnızca en son sürümünün kullanılmasına karar verdi.
"Sansoen Phra Barami", 1888'den 1932'ye kadar Siyam'ın de facto olarak millî marşıydı ve yerini "Phleng Chat Siam" aldı. Bugün hâlen Tayland'ın millî marşı olarak kullanılmaktadır.
1940 yılında, Başbakan Plaek Phibunsongkhram yönetimindeki Tayland hükûmeti, kısaltılan ve "Siyam" kelimesinin "Tay" ile değiştirildiği "Sansoen Phra Barami"nin sözleriyle ilgili 8. Tay kültürel talimatını yayınladı (aşağıya bakınız). II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, bu sözler popüler olmaması nedeniyle kullanımdan kaldırıldı ve 1913'te Kral Vajiravudh tarafından revize edilen sürüme geri dönüldü.
"Sansoen Phra Barami"nin ses kaydı, Berlin Humboldt Üniversitesi'nden bir etnomüzikolog olan Carl Stumpf tarafından Edison balmumu silindirine ilk kez kaydedilmiştir. Bu kayıtta marş, 1900'de Berlin'i ziyaret eden Siyam Boosra Mahin Tiyatro Grubu tarafından seslendirilmiştir.
Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kraliyet marşı, devlet törenlerinde ve ayrıca kraliyet ailesinin üst düzey bir üyesinin bir işlev için mevcut olduğu durumlarda yapılır. Buna ek olarak, kraliyet marşı hâlen sinema salonlarında her filmin başlangıcından önce ve Tayland'da sergilenen oyunlar, müzikaller, konserler ve diğer birçok canlı müzik veya tiyatro performansında ilk perdenin başlamasından önce çalınmaktadır. Marş ayrıca televizyon ve radyo programlarının açılışında ve kapanışında da çalınır. Tayland Radyosu (NBT) ayrıca her gece saat 00.00'da marşla birlikte oturumu yayınlar.
2019'da Tayland Kraliyet Hükûmeti Gazetesi, B.E.'nin 2562 sayılı Onur Müziği Performansına İlişkin Kraliyet Ofisi Yönetmeliğini yayınladı. Bu yönetmelik, çeşitli durumlarda kral ve Tayland kraliyet ailesinin üyeleri için kraliyet marşı ve diğer onur müziğinin kullanılması hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Bu yönetmeliğe göre, kraliyet marşı "Sansoen Phra Barami" aşağıdakiler için icra edilmelidir:
- Tayland kralı
- Ana Kraliçe Sirikit
- Tayland kraliçesi
- Prenses Maha Chakri Sirindhorn, Kraliyet Prensesi
- Tahtın varisleri
- Kraliyet soyu
- Çekildiğinde veya gösterildiğinde bazı Tayland Kraliyet Forsları
Sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşağıdaki sözler, 1913'te Kral Vajiravudh tarafından revize edilen "Sansoen Phra Barami"nin güncel sözleridir.
Resmî sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า | Kha wora phuttha chao | [kʰâ: wɔ:.ráʔ pʰút.tʰáʔ t͡ɕâːw] | We, servants of His great Majesty, |
Tayland Kraliyet Ordusu tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าพิริย์พลพลา | Kha wora phuttha chao |
Tayland Kraliyet Deniz Kuvvetleri tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่ายุทธพลนาวา | Kha wora phuttha chao |
Eski drama sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
อ้าพระนฤปจง ทรงสิริวัฑฒนา | Ar phra na rue pra song |
Öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่ายุพยุพดี | Kha wora phuttha chao |
Erkek öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าดรุณกุมารา | Kha wora phuttha chao |
Kadın öğrenciler tarafından okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เหล่าดรุณกุมารี | Kha wora phuttha chao |
II. Dünya Savaşı sırasında okunan sözler[değiştir | kaynağı değiştir]
| Tayca[5] | Latinize (KTGTS) | IPA çevirisi[a] | İngilizce çevirisi |
|---|---|---|---|
ข้าวรพุทธเจ้า เอามโนและศิระกราน | Kha wora phuttha chao | [kʰâ: wɔ:.ráʔ pʰút.tʰáʔ t͡ɕâːw] | We, servants of His great Majesty, |
Not listesi[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h See Help:IPA/Thai and Thai language § Phonology.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Tayland kralı bhumibol anısına marş - Ankara Haberleri". www.haberturk.com. Habertürk. 22 Ekim 2016. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ matichon (7 Kasım 2016). "128 ปี เพลงสรรเสริญพระบารมี : สรรเสริญพระบารมีพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ โดยสุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ matichon (16 Temmuz 2017). "อาศรม มิวสิก เส้นทางเพลงสรรเสริญพระบารมี โดย:สุกรี เจริญสุข". มติชนออนไลน์ (Tayca). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ King Bhumibol Adulyadej : a life's work : Thailand's Monarchy in perspective. Christopher John Baker. Singapore: Editions Didier Millet. 2011. ISBN 978-981-4260-56-5. OCLC 768271163.
- ^ a b c d e f g h "สำ นักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร - รัฐสภา" (PDF). The Secretariat of The House of Representatives. 2012. s. 50 (51 in file). 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
 | ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
 | Wikimedia Commons'ta Sansoen Phra Barami ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
