Sayıştay (Türkiye)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 29 Mayıs 1862) |
| Yargı | Yargısal nitelikli anayasal kuruluş[1] |
| Yer | İsmet İnönü Bulvarı, No: 45, 06520 Çankaya, Ankara |
| Oluşum türü | Kamu mali denetimi[2] Hesap yargısı[3] |
| Yıllık bütçe | ₺1.292.458.000[4] (2023) |
| Dil | Türkçe |
| Website | sayistay.gov.tr |
| Başkan | |
| Mevcut | Metin Yener[5] |
| Görev başı | 24 Haziran 2021[6] |
| Başkan Yardımcısı | |
| Mevcut | Ahmet Tezcan[7] |
| Görev başı | 7 Şubat 2022 |
| Başkan Yardımcısı | |
| Mevcut | Orhan Yaşa[7] |
| Görev başı | 7 Aralık 2022 |
Sayıştay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen mali yargı organıdır.
Sayıştay, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir. Sayıştay'ın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu kararlar dolayısıyla idari yargı yoluna başvurulamaz.
Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
6085 sayılı Sayıştay Kanunu'na [8] dayanan bu mahkemeler, 1982 Anayasası'nın yargı bölümünde düzenlenmiştir.
Sayıştay, ilgili kanunun 1. maddesinde şöyle tanımlanmıştır: kamuda hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık esasları çerçevesinde, kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması ve kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi adına yapılacak denetimleri, sorumluların hesap ve işlemlerinin kesin hükme bağlanmasını ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmak üzere..." kurulan kurumsal bağımsızlığı olan kuruluş olarak tanımlanmıştır.
Sayıştay Kanunu madde 2'ye göre Sayıştay denetimi esas itibarıyla düzenlilik ve performans denetimini kapsar.
Sayıştay Kanunu madde 4'e göre Sayıştay;
a) Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, sermayesindeki kamu payı doğrudan veya dolaylı olarak %50’den fazla olan özel kanunlar ile kurulmuş anonim ortaklıkları, diğer kamu idarelerini (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları hariç),
b) Kamu payı %50’den az olmamak kaydıyla (a) bendinde sayılan idarelere bağlı veya bu idarelerin kurdukları veya doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak ortak oldukları her çeşit idare, kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketleri,
c) Kamu idareleri tarafından yapılan her türlü iç ve dış borçlanma, borç verilmesi, borç geri ödemeleri, yurt dışından alınan hibelerin kullanımı, hibe verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer hususları; tüm kaynak aktarımları ve kullanımları ile Avrupa Birliği fonları dahil yurt içi ve yurt dışından sağlanan diğer kaynakların ve fonların kullanımını
ç) Kamu idareleri bütçelerinde yer alıp almadığına bakılmaksızın özel hesaplar dahil tüm kamu hesapları, fonları, kaynakları ve faaliyetlerini
denetler.
Sayıştay Kanunu madde 54'e göre, verilen kararlara karşı temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi yollarına başvurabilir.
Sayıştay başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
| № | Başkan | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| Divan-ı Ali-i Muhâsebât Reisleri (1862-1922) | |||
| 1 | Ahmed Vefik Paşa | 29 Mayıs 1862 | 25 Şubat 1863 |
| 2 | Mehmed Emin Efendi | 6 Temmuz 1863 | Eylül 1864 |
| 3 | Mehmed Halet Paşa | Eylül 1864 | Nisan 1868 |
| 4 | Asım Mehmed Paşa | Temmuz 1868 | 29 Nisan 1869 |
| 5 | Mustafa Nuri Paşa | 4 Mayıs 1869 | 21 Eylül 1871 |
| 6 | Ahmed Zühdü Paşa | 23 Eylül 1871 | 30 Ekim 1871 |
| 7 | Yusuf Ziya Paşa | 1 Kasım 1871 | 26 Kasım 1871 |
| 8 | Abdullah Galib Paşa | 3 Aralık 1871 | 26 Ocak 1872 |
| 9 | Mehmed Emin Paşa | 26 Ocak 1872 | 19 Mayıs 1872 |
| 10 | Ahmed Zühdü Paşa | 19 Eylül 1872 | 29 Haziran 1873 |
| 11 | İbrahim Edib Efendi | 29 Haziran 1873 | Kasım 1875 |
| 12 | Rıza Mehmed Bey | Kasım 1875 | 5 Şubat 1877 |
| 13 | Ohannes Çamiç Efendi[9] | 5 Şubat 1877 | 29 Ekim 1884 |
| 14 | Hacı Halil Akif Paşa | 30 Ekim 1884 | 17 Ağustos 1888 |
| 15 | İsmail Zühdü Bey | 16 Ağustos 1888 | 12 Aralık 1896 |
| 16 | Hüseyin Tevfik Paşa | 22 Aralık 1896 | 2 Ekim 1897 |
| 17 | Hasan Fehmi Paşa | 2 Ekim 1897 | 25 Mart 1902 |
| 18 | Mehmed Hilmi Efendi | 2 Nisan 1902 | 15 Mayıs 1906 |
| 19 | Mehmed Rasih Bey | 15 Mayıs 1906 | 3 Eylül 1908 |
| 20 | İsmail Zühdü Bey | 4 Eylül 1908 | 17 Ağustos 1909 |
| 21 | Menemenlizade Rifat Bey | 14 Eylül 1909 | 24 Ocak 1913 |
| 22 | Mehmed Tevfik Bey | 1 Ocak 1915 | 4 Mart 1919 |
| 23 | Sakızlı Armenak Efendi | 2 Haziran 1919 | 1 Kasım 1922 |
| Sayıştay Başkanları (1923-günümüz) | |||
| 1 | Fuat Ağralı[10] | 12 Aralık 1923 | 25 Ekim 1933 |
| 2 | Mehmet Seyfettin Oran | 14 Aralık 1933 | 20 Nisan 1951 |
| 3 | Mehmet Mümtaz Tarhan | 21 Aralık 1951 | 8 Mayıs 1954 |
| 4 | Muhittin Gürün | 22 Aralık 1954 | 24 Mayıs 1962 |
| 5 | Mehmet Rıza Turgay | 18 Nisan 1967 | 8 Ocak 1973 |
| 6 | Mehmet Karabacak | 14 Mart 1974 | 28 Ağustos 1977 |
| 7 | Hüseyin Cahit Eren | 6 Haziran 1978 | 2 Haziran 1984 |
| 8 | Servet Şamlıoğlu | 22 Kasım 1984 | 20 Nisan 1991 |
| 9 | Vecdi Gönül | 13 Mayıs 1991 | 4 Mayıs 1998 |
| 10 | Kamil Mutluer | 29 Haziran 1998 | 15 Haziran 2001 |
| 11 | Mehmet Damar | 23 Mayıs 2002 | 25 Haziran 2009 |
| 12 | Recai Akyel | 1 Temmuz 2009 | 29 Haziran 2016 |
| 13 | Seyit Ahmet Baş | 30 Haziran 2016 | 25 Haziran 2021 |
| 14 | Metin Yener | 25 Haziran 2021 | Görevde |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Anayasal Kuruluşlar". 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
- ^ "Sayıştayın Görevleri: Denetim". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
- ^ "Sayıştayın Görevleri: Yargılama". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
- ^ "2023 Yılı Merkezi Bütçe Kanunu" (PDF). 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
- ^ "Sayıştay Başkanlığı İçin Yapılan Seçime Dair Karar" (PDF). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ a b [1] 17 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ Birinci dönemi Kasım 1878 tarihine kadar sürdü. 8 Kasım 1879 tarihinde ikinci kez seçildi.
- ^ Birinci dönemi 1 Kasım 1927 tarihine kadar sürdü. 29 Mart 1931 tarihinde ikinci kez seçildi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Türkiye'deki bir kuruluş ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türk hukuk sistemi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
