Sibin
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Sibiu Hermannstadt | |
|---|---|
.png) | |
 Bayrak  Arma | |
  Sibiu Sibiu' nun Romanya'daki konumu | |
| Ülke |  Romanya |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Astrid Fodor |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 121 km² |
| Rakım | 415 m |
| Nüfus (2019) | |
| • Şehir | 169,056 |
| • Metropol | 267,170 |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| Alan kodu | +40 269/369 |
Resmî site www.sibiu.ro | |
Sibiu veya Sibin (Almanca: Hermannstadt, Macarca: Nagyszeben), Romanya'nın Erdel bölgesinde yer alan bir şehirdir. Başkent Bükreş'in 215 km kuzeybatısında yer alıp, şehir Olt Nehri' nin en önemli yan kolu olan Cibin nehrinin iki yakasında yer almaktadır. Günümüzde Sibiu ili'nin başşehri olan şehir, 1692-1791 ve 1849-1865 yılları arasında Erdel Prensliği'ne başkentlik yapmıştır. Romanya'nın en önemli kültür merkezlerinden biri olan Sibiu, 2007 yılında Lüksemburg ile birlikte Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir. Eskiden Erdel Saksonlarının merkezi olan yerleşim, Forbes dergisi tarafından Avrupa'nın en huzurlu 8. şehri olarak belirlendi.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Almanca Hermannstadt adıyla bilinen Sibiu, her zaman Erdel’deki Alman azınlığın en önemli merkezi olmuştur.
İlk yerleşim, Erdel’de kaleler ve korunaklı köyler kuran göçmen Saksonlar tarafından 12. yüzyılda kuruldu. Şehirden tarihte ilk defa 1191 yılındaki belgelerde “Cibinium” adıyla bahsedilmiştir. 1241 ve 1242 yıllarında Avrupa’nın Moğollar tarafından istilası sonrasında yerleşimdeki savunma sistemi güçlendirilmeye başlamış olup, 15. yüzyılda Sibiu Erdel’deki en iyi savunma kalelerinden birine sahip olan yerleşim oldu. 1292 yılında bugünkü Romanya topraklarında yer alan ilk hastane Sibiu’da günümüzde de ayakta duran Asylum Kilisesi'nde kuruldu. 1366 yılında şehir statüsünü alan yerleşimden ilk defa Hermannstadt adıyla bahsedildi. Osmanlı'nın Avrupa’daki ilerleyişiyle şehrin savunması daha da güçlendirildi ve Papa tarafından Sibiu şehrine, "tüm Hristiyanlığın savunucusu" adı verildi. Osmanlı akınlarına karşı şehirde başarılı bir savunma yapıldı. Sibiu yakınlarında 1442 yılında yapılan savaşta Macaristan Krallığı ordusu Osmanlı kuvvetlerini Hermannstadt Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı. Şehir 1526 yılında tüm Erdel Prensliği'nin Osmanlı vasalı haline girmesiyle Osmanlı tahakkümüne girdi. Sıklıkla Osmanlı ordusunun harekât alanı olan şehir, 1660 yılındaki Sibin Muharebesi'ne de adını verdi. Osmanlı Sibin'deki çıkarlarını 1692 yılında fiilen, 1699 yılındaki Karlofça Antlaşması'yla da hukuken terk etti.
Osmanlı 17. yüzyılın sonunda Avusturyalılar tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra Erdel, 1692-1791 yılları arasında Avusturya İmparatorluğu'nun büyük bir prensliği haline geldi.
Sanayide gelişim gösteren Sibiu'da 1840-1918 yılları arasında 33 adet sanayi işletmesi vardı. 1896 yılında şehirde elektrik santrali kuruldu. 1906 yılında ilk defa elektrikli tramvay kullanılmaya başlandı. I. Dünya Savaşı sonrasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla yerleşim Romanya topraklarına katıldı. Şehir, 1919 yılında Sibiu adını aldı. II. Dünya Savaşı sonrasında Alman kökenli etnik nüfus sınır dışı edilmelerle azaldı. Sonraki yıllarda komünist rejimin baskısı ve ekonomik nedenler sonucu Alman etnik nüfusu Almanya ve Avusturya'ya göç etti.
Etnik Alman kökene sahip olan ve Sibiu' da 2000-2014 yılları arasında yöneticilik yapan Klaus Iohannis, 2014 yılında Romanya Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
 Sibiu iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 15,6 | 21,3 | 30,6 | 30,2 | 32,1 | 35,4 | 38,3 | 38,4 | 39,5 | 32,5 | 27,0 | 19,3 | 39,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 1,8 | 4,5 | 10,1 | 16,0 | 21,3 | 24,2 | 26,3 | 26,2 | 21,4 | 16,2 | 9,1 | 3,1 | 15,0 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −2,8 | −1,2 | 3,8 | 9,6 | 14,9 | 18,0 | 19,7 | 19,1 | 14,4 | 9,1 | 3,4 | −1,3 | 8,9 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −6,9 | −5,9 | −1,2 | 3,9 | 8,6 | 11,6 | 13,3 | 12,7 | 8,7 | 3,5 | −1,2 | −5,3 | 3,5 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −31,8 | −31 | −24,5 | −12 | −3,6 | 1,0 | 4,2 | 1,0 | −3,6 | −9,4 | −21,3 | −29,8 | −31,8 |
| Ortalama yağış (mm) | 24,9 | 25,0 | 33,9 | 52,8 | 69,0 | 92,9 | 92,0 | 76,7 | 59,8 | 39,9 | 31,3 | 31,0 | 629,2 |
| Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü[1] ve Ogimet[2] | |||||||||||||
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
2011 yılı nüfus verilerine göre Sibiu'nun nüfusu 147.245'tir. Sibiu'nun etnik nüfusu:[3]
- Rumenler – %95,9
- Macarlar – %1,6
- Etnik Alman (Erdel Saksonları) %1,1
- Romanya Romanları %0.4
Nüfus dinamikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
| Nüfus Sayımı![4] align="center" style="background:#ccccff" colspan="3" | Etnik Yapı | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Nüfus Sibiu | Rumenler | Macarlar | Etnik Alman |
| 1850 | 12,765 | 2,089 | 977 | 8,790 |
| 1880 | 19,446 | 2,810 | 2,065 | 14,327 |
| 1890 | 21,465 | 4,581 | 3,199 | 13,148 |
| 1900 | 29,577 | 7,106 | 5,747 | 16,141 |
| 1910 | 33,489 | 8,824 | 7,252 | 16,832 |
| 1920 | 32,748 | 8,553 | 4,291 | 18,218 |
| 1930 | 49,345 | 19,006 | 6,782 | 22,045 |
| 1941 | 63,765 | 33,829 | 4,262 | 23,574 |
| 1948 | 60,602 | 37,371 | 5,060 | 16,359 |
| 1956 | 90,475 | 60,526 | 4,772 | 24,636 |
| 1966 | 109,515 | 78,548 | 5,124 | 25,387 |
| 1977 | 151,005 | 119,507 | 5,111 | 25,403 |
| 1992 | 169,610 | 158,863 | 4,163 | 5,605 |
| 2002 | 154,892 | 148,269 | 3,135 | 2,508 |
| 2011 | 147,245 | 131,414 | 2,131 | 1,481 |
Kardeş Şehirleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Bauru 1995'ten beri.
Columbia, Missouri 1994'ten beri.
Deventer 2007'den beri.[5]
Klagenfurt 1990.
Landshut 2002'den beri.- Marburg 2005'ten beri.
Mechelen 1996'dan beri.
Rennes 1999'dan beri.
Valencia, 1993'ten beri.
Şehir görüntüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "World Weather Information Service – Sibiu". Dünya Meteoroloji Örgütü. 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ "CLIMAT summary for 15260: Sibiu (Romania) – Section 2: Monthly Normals". CLIMAT monthly weather summaries. Ogimet. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ "2011 census data" (PDF). 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- ^ "Varga E. Árpád: Statistici etnice și confesionale pentru Transilvania". 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2015.
- ^ (Rumence)Sibiu Town Hall Official Site, Acordul de infratire intre Sibiu si orasul Deventer din Olanda 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 23 may, 2007
