Sideriyen
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Sideriyen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2500 - 2300 myö | |||||||||||
 Sideriyen'den kalma bir bantlı demir formasyonu, Dales Gorge, Batı Avustralya | |||||||||||
 Bir sanatçının Orta Sideriyen'den başlayarak Huronian buzullaşması sırasındaki Dünya'yı tasviri | |||||||||||
| Kronoloji | |||||||||||
| |||||||||||
| Önerilen yeniden tanımlamalar | 2630–2420 myö Gradstein ve diğerleri | ||||||||||
| Önerilen kapsayıcı | Neoarkeen Gradstein ve diğerleri | ||||||||||
| Etimoloji | |||||||||||
| Kullanım bilgisi | |||||||||||
| Gök cismi | Dünya | ||||||||||
| Bölgesel kullanım | Küresel (ICS) | ||||||||||
| Kullanılan zaman çizelgesi | ICS Zaman Çizelgesi | ||||||||||
| Tanım | |||||||||||
| Kronolojik birim | Dönem | ||||||||||
| Stratigrafik birim | Sistem | ||||||||||
| Zaman aralığının resmîyeti | Resmî | ||||||||||
| Alt sınırını belirleyen | Kronometrik olarak belirlenmiştir | ||||||||||
| Alt sınır KSKN | Yok | ||||||||||
| KSKN onayı | Yok | ||||||||||
| Üst sınırını belirleyen | Kronometrik olarak belirlenmiştir | ||||||||||
| Üst sınır KSKN | Yok | ||||||||||
| KSKN onayı | Yok | ||||||||||
| Atmosfer ve iklim verileri | |||||||||||
Sideriyen (Antik Yunanca σίδηρος, Latin harfleriyle: sídēros, "demir" anlamına gelir), Paleoproterozoyik Zaman'daki ilk jeolojik dönemdir ve 2500 milyon yıl öncesinden 2300 milyon yıl öncesine kadar sürmüştür. Bu tarihler stratigrafiye dayalı değildir, kronometrik olarak tanımlanmıştır.
Bantlı demir oluşumlarının birikimi bu dönemin başlarında zirve yapmıştır. Demir açısından zengin bu oluşumlar, anaerobik siyanobakterilerin metabolizma faaliyetleri sonucu ürettikleri atık oksijenin demirle birleşerek manyetiti (Fe3O4, bir demir oksit çeşidi) meydana getirmesiyle oluştu. Bu süreç, Dünya'nın okyanuslarından demiri uzaklaştırarak muhtemelen yeşil görünümlü denizleri berraklaştırdı. Sonunda okyanuslarda oksijen deposu görevini alacak demir kalmadığından, bu süreç oksijen açısından zengin bir atmosferin oluşmasını sağladı. Bu ikinci olay, bazı jeologlar tarafından Huronian buzullaşmasını tetiklediği düşünülen oksijen felaketi olarak bilinir.[1][2]
2420 milyon yıl öncesinden 2250 milyon yıl öncesine kadar olan zaman aralığı, demir birikim katmanlarının alt sınırıyla iyi bir şekilde tanımlanmıştır. Bu sebeple kronometri yerine stratigrafiye dayanan Oksijeniyen adlı alternatif bir dönem, 2012'de bir jeolojik zaman çizelgesi incelemesinde önerilmiştir.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Kasting (2006). "Paleoclimates: The First Two Billion Years". Philosophical Transactions: Biological Sciences. 361 (1470): 917–929. doi:10.1098/rstb.2006.1839. PMC 1868609 $2. PMID 16754607.
- ^ Kopp (2005). "The Paleoproterozoic Snowball Earth: A climate disaster triggered by the evolution of oxygenic photosynthesis" (PDF). PNAS. 102 (32): 11131–11136. doi:10.1073/pnas.0504878102. PMC 1183582 $2. PMID 16061801. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ The Geologic Time Scale 2012. 1. Elsevier. 2012. ss. 361–365. ISBN 978-0-44-459390-0. Bilinmeyen parametre
|editörleri-göster=görmezden gelindi (yardım)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Siderian Period". GeoWhen Database. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
- "The Siderian" 24 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dinosaurfact.net. Retrieved May 24, 2015.