Slovenya coğrafyası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Slovenya, orta ve Güneydoğu Avrupa'nın kesişme noktasında, Alpler'e dokunan ve Adriyatik Denizi'ni çevreleyen bir konumda yer almaktadır. Jülyen Alpleri, Kamnik-Savinja Alpleri ve Karavank silsilesinin yanı sıra Pohorje masifi de dahil olmak üzere Alpler, Avusturya ile olan uzun sınırı boyunca Kuzey Slovenya coğrafyasını oluşturmaktadır. Slovenya'nın Adriyatik kıyı şeridi, İtalya'dan Hırvatistan'a yaklaşık 47 km (29 mil) boyunca uzanır. Sava nehrinin güne kısmı Balkan yarımadasına aittir.
Karst terimi, Güneybatı Slovenya'da yeraltı nehirlerinden ve mağaralardan oluşan, bir kireç taşı bölgesi olan Karst Platosu'ndan gelmektedir.[1]
Doğu ve kuzeydoğudaki Pannonia Havzası'nda, Hırvatistan ve Macaristan sınırlarına doğru yer şekli esasen düzdür. Bununla birlikte, Slovenya arazisinin çoğu dağlıktır ve yüzeyin yaklaşık %90'ı deniz seviyesinden 200 metre daha yüksektir.
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Slovenya, Güneydoğu ve Orta Avrupa'nın birleştiği, Doğu Alplerin Avusturya ile Hırvatistan arasında, Adriyatik Denizi ile buluştuğu yerde konumlanmıştır.
15. doğu meridyeni ülkenin doğu-batı yönünde neredeyse tam ortasından geçer.[2]
Coğrafi koordinatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Slovenya'nın en uç noktalarının koordinatları:
- Kuzey: 46°52′36″K 16°13′59″D / 46.87667°K 16.23306°D, Šalovci Belediyesi
- Güney: 45°25′19″K 15°10′0″D / 45.42194°K 15.16667°D, Črnomelj Belediyesi
- Doğu: 46°28′11″K 16°36′38″D / 46.46972°K 16.61056°D, Lendava Belediyesi
- Batı: 46°17′53″K 13°22′32″D / 46.29806°K 13.37556°D, Kobarid Belediyesi
Kuzeyden güneye maksimum mesafe 1°28' veya 163 km (101 mi)'dir. Doğudan batıya maksimum mesafe 3°13' veya 248 km (154 mi)'dir.
Slovenya'nın coğrafi merkezi (GEOSS) 46°07′11.8″K 14°48′55.2″D / 46.119944°K 14.815333°D koordinatında konumlanmıştır.
Yüzölçümü[değiştir | kaynağı değiştir]
- Toplam: 20.273 km2
- Kara: 20.151 km2
- Su: 122 km2
Sınırlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kara sınırları
- Toplam: 1.086 km
- Sınır komşuları: Avusturya 330 km, Hırvatistan 455 km, İtalya 199 km, Macaristan 102 km
- Kıyı şeridi: 46,6 m (~ 47 km)
Slovenya kıyı şeridinin tamamı Trieste Körfezi'nde yer almaktadır. Kıyı şeridindeki kasabalar şunlardır:
Bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihî bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Kranjska: 2a Gorenjska 2b Notranjska, 2c Dolenjska |
Eski Slovenya'nın dört Habsburg kraliyet topraklarına (Kranjska, Karintiya, Štajerska ve Primorska) ve bunların da alt idari birimlere bölünmesi sonucu ortaya çıkan geleneksel Sloven bölgeleri şunlardır:
Goriška ve Sloven İstiryası genellikle Primorska olarak birlikte kabul edilir. Aşağı Kranjska'nın bir parçası olan Bela krajina, Yukarı ve Aşağı Kranjska ile Štajerska'nın bir parçası olan Orta Sava Vadisi (Zasavje) gibi ayrı bir bölge olarak kabul edilir. Slovenya deniz kıyısında doğal bir ada bulunmasa da yakın zamanda yapay bir ada oluşturulması planlanıyor.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Slovenya'nın çoğunda okyanusal iklim (Cfb) görülürken kıyıya yakın bölgelerde nemli subtropikal iklim (Cfa) hakimdir. Kuzeydeki plato ve dağlarda karasal iklim (Dfb) görülürken en yüksek dağ zirvelerinde ve orman üst sınırında subpolar (Dfc) ve tundra (ET) iklimi görülür. Kıyıdan uzakta yağış fazladır ve yağış miktarı özellikle ilkbaharda daha da artmaktadır. Slovenya Alpleri'nde kış aylarında sık sık kar yağışı görülür.[3]
Arazi[değiştir | kaynağı değiştir]
Adriyatik Denizi'ndeki kısa kıyı şeridinde, çok sayıda nehir akan dağ vadiler bulunmaktadır. Slovenya'daki tek doğal ada ülkenin kuzeybatısındaki Bled Gölü'nde yer alan Bled Adası'dır. Bled Gölü ve Bled Adası, Slovenya'nın en popüler turistik yerlerindendir.[4] Ülkenin en alçak noktası 0 metre ile Adriyatik Denizi'ndeki Koper gel-git ölçüm istasyonunda yer alırken[5] en yüksek noktası 2.864 m (9.396 ft) ile Triglav dağında yer almaktadır.
Doğal kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Linyit kömürü, kurşun, çinko, inşaat taşı, hidroelektrik ve ormanlar ülkenin başlıca doğal kaynaklarıdır.
Arazi kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ekilebilir arazi: %8,53
- Kalıcı mahsuller: %1,43
- Diğer: %90,04 (2005)
- Sulanan arazi: 100 km2 (2003)
- Doğal afetler: hafif seller ve depremler
Çevresel sorunlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Güncel sorunlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Sava Nehri evsel ve endüstriyel atıkların artması sonucu kirlenirken kıyı suları ise ağır metaller ve toksik kimyasallarla kirlenmektedir. Hava kirliliği ve bunun sonucu ortaya çıkan asit yağmurlarından Koper yakınlarındaki ormanlık alan olumsuz yönde etkilenmektedir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Slovenya'daki dağlar listesi
- Sloven Rivierası (Slovenska obala)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Karst". etymonline.com. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ Jenko, Marjan (2005). "O pomenu meridiana 15° vzhodno od Greenwicha" [Greenwich Meridyeni'nin Doğusundaki 15. Derecenin Önemi Hakkında] (PDF). Geodetski vestnik (Slovence). 49 (4). ss. 637-638. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ "Slovenia Natural Environment". Geckogo.com. 5 March 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2021.
- ^ "Slovenia to re-direct tourism at country's most popular tourist site". 22 Aralık 2017. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ "S pomočjo mareografske postaje v Kopru do novega geodetskega izhodišča za Slovenijo" (Slovence). Slovenya Çevre Ajansı. 23 Kasım 2016. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
 | Wikimedia Commons'ta Slovenya coğrafyası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |