Sosyal Demokrat Parti (Portekiz)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sosyal Demokrat Parti
Partido Social Democrata
KısaltmaPSD
Genel başkanLuís Montenegro
Genel sekreterJosé Silvano
KurucuFrancisco Sá Carneiro
Kuruluş tarihi6 Mayıs 1974
MerkezRua de Sao Caetano 9, Lizbon
Gazete(ler)Povo Livre
Gençlik koluSosyal Demokrat Gençlik
Üyelik (2016)117,757[1]
İdeolojiLiberal muhafazakarlık[2]
Siyasi pozisyonMerkez sağ[3]
Uluslararası üyelikMerkezci Demokratlar Enternasyonali
Avrupa üyeliğiAvrupa Halk Partisi
Cumhuriyet Meclisi
78 / 230
Avrupa Parlamentosu
6 / 21
Bölge Parlamentoları
41 / 104
Yerel Yönetimler
1.204 / 3.066
İnternet sitesi
Portekiz

Sosyal Demokrat Parti (Portekizce: Partido Social Democrata Portekizce telaffuz: [pɐɾˈtiðu susiˈaɫ dɨmuˈkɾatɐ]) Portekiz'deki liberal muhafazakâr[4][5] bir siyasi partidir. Yaygın olarak kısaltması baş harfleri olan PSD ile bilinir; Oy pusulasında ilk baştaki üç harfi partinin orijinal isminden gelen resmi PPD/PSD formunda görünmektedir.

Parti, 1974 yılında Karanfil Devriminden iki hafta sonra Demokratik Halkçı Parti (Partido Popular Democrata, PPD) olarak kuruldu ve 1976'da adını Sosyal Demokrat Parti (Partido Social Democrata) olarak değiştirdi. 1979'da merkez sağ partilerle Demokratik İttifak kurdu ve o yılki seçimi kazandı. 1983 seçimlerinden sonra parti, 1985 yılında yeni lider Aníbal Cavaco Silva'nın seçimini kazanmadan önce Merkezi Blok olarak bilinen Sosyalist Parti (PS) ile büyük bir koalisyon kurdu. Cavaco Silva, on yıl boyunca Başbakan olarak görev yaptı ve büyük ekonomik liberalleşme ile açık ara farkla iki seçim zaferi kazandı. PSD'de istifa ettikten sonra, parti 1995 seçimlerini kaybetti. 2002'de José Manuel Durão Barroso liderliğinde iktidara geri döndü, 2005 seçimlerinde yenildi. Mevcut lider, Pedro Passos Coelho, 26 Mart 2010'da seçildi ve bir yıl kadar sonra Başbakan oldu. Halk Partisi (CDS-PP) ile ittifak halinde Cumhuriyet Meclisi'nde 107 sandalye kazandı. 2015 yasama seçiminde 89 sandalye kazandı ve iktidarı kaybetti.

Başlangıçta sosyal demokrasinin bir partisi olan PSD, zamanla Portekiz'in merkez sağının en büyük partisi oldu. PSD, Avrupa Halk Partisi (European People's Party - EPP) ve Merkezci Demokratlar Enternasyonali'nin bir üyesidir. 1996 yılına kadar PSD, Avrupa'daki Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR) ve Liberal Enternasyonal'e üyeydi.

Parti, haftalık Povo Livre (Özgür Halk) gazetesini yayınlamaktadır.

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet Meclisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Cumhuriyet Meclisi Hükûmet Sıra Lider
Oy % ± Sandalye ±
1975 1,507,282 26.4%
81 / 250
 Kurucu Meclis 2. Francisco Sá Carneiro
1976 1,335,381 24.4% azalış 2.0
73 / 263
 azalış 8 Muhalefet 2. Francisco Sá Carneiro
1979 Demokratik İttifak ile
80 / 250
 artış 7 Çoğunluk hükûmeti 1. Francisco Sá Carneiro
1980 Demokratik İttifak ile
82 / 250
 artış 2 Çoğunluk hükûmeti 1. Francisco Sá Carneiro
1983 1,554,804 27.2%
75 / 250
 azalış 7 Merkez Blok hükûmet
PS-PSD 		2. Carlos Mota Pinto
1985 1,732,288 29.9% artış 2.7
88 / 250
 artış 13 Azınlık hükûmeti 1. Aníbal Cavaco Silva
1987 2,850,784 50.2% artış 20.3
148 / 250
 artış 60 Çoğunluk hükûmeti 1. Aníbal Cavaco Silva
1991 2,902,351 50.6% artış 0.4
135 / 230
 azalış 13 Çoğunluk hükûmeti 1. Aníbal Cavaco Silva
1995 2,014,589 34.1% azalış 16.5
88 / 230
 azalış 47 Muhalefet 2. Fernando Nogueira
1999 1,750,158 32.3% azalış 1.8
81 / 230
 azalış 7 Muhalefet 2. José Manuel Durão Barroso
2002 2,200,765 40.2% artış 7.9
105 / 230
 artış 24 Koalisyon hükûmeti
PSD-CDS–PP 		1. José Manuel Durão Barroso
2005 1,653,425 28.8% azalış 11.4
75 / 230
 azalış 30 Muhalefet 2. Pedro Santana Lopes
2009 1,653,665 29.1% artış 0.3
81 / 230
 artış 6 Muhalefet 2. Manuela Ferreira Leite
2011 2,159,181 38.7% artış 9.6
108 / 230
 artış 27 Koalisyon hükûmeti
PSD-CDS–PP 		1. Pedro Passos Coelho
2015 Önde Portekiz ile
89 / 230
 azalış 19 Muhalefet 1. Pedro Passos Coelho
2019 1,454,283 27.8%
79 / 230
 azalış 10 Muhalefet 2. Rui Rio
2022 1,618,381 29.1% artış 1.3
77 / 230
 azalış 2 Muhalefet 2. Rui Rio
2024 1,867,464 29.9% azalış 1.8
80 / 230
 artış 3 Azınlık hükûmeti 1. Luís Montenegro

Avrupa Parlamentosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Avrupa Parlamentosu Sıra Lider
Oy % ± Sandalye ±
1987 2,111,828 37.5%
10 / 24
 1. Pedro Santana Lopes
1989 1,358,958 32.8% azalış 4.7
9 / 24
 azalış 1 1. António Capucho
1994 1,046,918 34.4% artış 1.6
9 / 25
 Sabit 0 2. Eurico de Melo
1999 1,078,528 31.1% azalış 3.3
9 / 25
 Sabit 0 2. José Pacheco Pereira
2004 Aliança Portugal ile
7 / 24
 azalış 2 2. João de Deus Pinheiro
2009 1,131,744 31.7%
8 / 22
 artış 1 1. Paulo Rangel
2014 Aliança Portugal ile
6 / 21
 azalış 2 2. Paulo Rangel
2019 727,224 21.9%
6 / 21
 Sabit 0 2. Paulo Rangel

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "PSD tem 54 mil militantes com quotas em dia". Jornal de Negócios. 30 Mart 2016. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  2. ^ "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017. 
  3. ^ Dimitri Almeida (2012). The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. Taylor & Francis. ss. 99-101. ISBN 978-1-136-34039-0. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017. 
  4. ^ Josep M. Colomer (2008). "Spain and Portugal: Rule by Party Leadership". Josep M. Colomer (Ed.). Comparative European Politics (3rd edition). Routledge. s. 187. ISBN 978-1-134-07354-2. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2017. 
  5. ^ Torsten Oppelland (2007). "Das Parteiensystem der Europäischen Union". Oskar Niedermayer; Richard Stöss; Melanie Haas (Ed.). Die Parteiensysteme Westeuropas. Springer-Verlag. s. 373. ISBN 978-3-531-90061-2. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sosyal_Demokrat_Parti_(Portekiz)&oldid=32266751" sayfasından alınmıştır