Sosyal demokrasi ile sosyal liberalizmin karşılaştırılması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sosyal demokrasi, sosyalizmin demokratik şekilde iktidara gelmesini ve ülkenin devrimle değil liberal demokrasiyle sosyalist olmasını savunmakta olan, Kautsky'nin temelini attığı revizyonist bir görüştür.[1] Ferdinand Lassalle'nin devlet sosyalizmi fikirlerinden etkilenen demokratik bir sosyalist ideolojidir.[2]
Sosyal liberalizm ise Keynesyen ekonomi modelinden etkilenen ve en büyük şekilde Amerika'da "New Deal" sonrası çıkan "refah liberalizmi"/"sosyal adaletçi liberalizm"dir.[3] Klasik liberaller gibi minarşi savunmaz, devletin kriz anlarında ekonomiye müdahale etmesini savunurlar, sosyal piyasacılardır. II. Dünya Savaşı sonrası Batı Almanya'da -daha sonra Sosyal Demokrat hükümetler tarafından da sürdürülen- sosyal piyasa ekonomi politikası, Konrad Adenauer başbakanlığındaki Hristiyan Demokrat hükümetin başbakan yardımcısı ve ekonomi bakanı olan Ludwig Erhard tarafından şöyle özetlenmiştir:
| “ | "Daha önce bir vesileyle Devletin yüksek yargıç rolünde olduğuna işaret etmiştim. İzin verirseniz burada belki biraz basmakalıp olan futbol maçı benzetmesini kullanacağım. Bence nasıl hakem oyuna dahil olamazsa, devlet de dahil olmamalıdır. İyi bir futbol maçında önemli olan, oyunun belirli kurallara uyularak oynanmasıdır; bunlar önceden belirlenmiştir. Piyasa ekonomisi politikası ile benim amaçladığım da -aynı benzetmeye devam edecek olursak- oyunun kurallarının belirlenmesi ve düzenin sağlanmasıdır."[4] | ” |
Lakin 1970-80'ler arası neoliberalizmin ve Yeni Sağ'ın çıkış ve yükselişi sonrasında sosyal demokratlar, kültürleri olan "demokratik sosyalizm"den ve Marksizm'den uzaklaşıp sosyal liberal politikalar izlemeye başlamışlardır, çoğu sosyal demokrat parti sosyal liberal eksene kaymıştır. Bu da, Yeni Sağ'a karşı "Üçüncü Yol"u doğurmuştur.[5]
Bunun en büyük örneği, Almanya'nın 1950'lerde, II. Dünya Savaşı sonrası ekonomik mucizesi olan "Wirtschaftswunder"ı yapan Ludwig von Erhard'ın ordoliberal olması ve onun politikalarının sosyal demokratlar tarafından benimsenmesidir. Almanya'daki sosyal demokrat partinin kuruluşunun aksine günümüzde sosyal liberal-sosyal piyasacı olması buna bir örnektir.[6]
Nihayetinde sosyal demokrasi, günümüzde sosyal piyasa ve sosyal liberal politikalar için kullanılan bir terimdir ve tarihsel "demokratik sosyalist" kültürlerinden çok uzaklaşmışlardır. Bu sebeple teorik sosyal demokrasiden bahsederken "klasik sosyal demokrasi" (sosyalizmin Kautsky'ci revizyonist hareketi); günümüzde Avrupa'da uygulanan sosyal demokrasiye de "modern sosyal demokrasi" (sosyal liberalizm) olarak ayrım yapılması doğru olacaktır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Social democracy". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 27 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ "Ferdinand Lassalle | German political leader". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Alterman, Eric (26 Nisan 2012). "How Classical Liberalism Morphed Into New Deal Liberalism". Center for American Progress (İngilizce). 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Erhard, Ludwig (1958). Prosperity Through Competition (PDF) (İngilizce). ABD: Frederick A. Praeger, Inc. Publishers. 9 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Aralık 2021.
- ^ pplswar (31 Ekim 2018). "Social Liberalism vs. Social Democracy: What's the Difference?". Medium (İngilizce). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ "Social Democratic Party | History, Policies, & Structure". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.