Sovyetler Birliği'ndeki diller
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sovyetler Birliği'ndeki diller birçok farklı dil gruplarından yüzlerce farklı dil ve lehçedir.
1918'de Sovyetler Birliği'ndeki tüm ulusların kendi dillerinde eğitim alma hakkı olduğu kararlaştırıldı. Yeni yazım, coğrafya ve kültüre bağlı olarak, Kiril alfabesi, Latin alfabesi veya Arap alfabesi kullandı. 1937'den sonra, 1917'den sonra yeni alfabe alan tüm diller Kiril alfabesi kullanmaya başladı. öylece, dilsel azınlıkların hem Rusça hem de ana dillerini yazmayı öğrenmeleri daha kolay oldu.
1975'te Brejnev, "gelişmiş bir sosyalizm altında, ülkemiz ekonomileri tutarlı bir ekonomik kompleks içinde beraber erirken; yeni bir tarihsel konsept olarak-Sovyet halkı- komünizmi inşa eden birinin uluslararası iletişimin dili olarak Rus dili rolün objektif bir büyümedir, yeni bir insanın eğitiminde! Birinin kendi anadiliyle birlikte, Sovyet halkının gönüllü olarak ortak bir tarih mirası olarak kabul etttiği akıcı bir Rusça konuşması, siyasi, ekonomik ve ruhsal birliğinin daha da istikrara kavuşmasına katkıda bulunur" demiştir.
Dağılım ve durum[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyetler Birliği'nin Avrupa kesiminde hakim olan Doğu Slav dilleri (Rusça, Beyaz Rusça ve Ukraynaca), Baltık bölgesinde Baltık dilleri Litvanca ile Letonca ve Fin dilleri Estonca, güneydoğu bölgesinde ise Moldovaca (Birlik'teki tek Latin dili) Rusçanın yanında kullanılırdı. Kafkasya'da Rusça yanında, Ermenice, Azerice ve Gürcüce vardı. Rus uzak kuzeyinde, farklı Ural dilleri konuşan birkaç azınlık grubu vardı; Orta Asya'daki dillerin çoğu İranlı dili olan Tacikçe hariç olmak üzere Türk dilleriydi.
Her ne kadar SSCB 1990 yılından önce tarihinin büyük kısmında de jure resmi bir dile sahip değildi,[1] ve Rusça sadece etnik grupların iletişim dili (Rusça: язык межнационального общения) olarak tanımlanmış olsa da, de facto resmi dil rolünü üstlendi.[2] SSCB'deki rolü ve etkisi için bkz. Ruslaştırma.
Rusların 1989 yılında dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]
| Etnik grup | Total (bin) | Konuşanlar (bin) | yüzde oran | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| L1 | L2 | Total | L1 | L2 | Total | ||
| Ruslar | 145,155 | 144,836 | 219 | 145,155 | 99.8 | 0.2 | 100 |
| Rus olmayanlar | 140,587 | 18,743 | 68,791 | 87,533 | 13.3 | 48.9 | 62.3 |
| Ukraynalılar | 44,186 | 8,309 | 24,820 | 33,128 | 18.8 | 56.2 | 75.0 |
| Özbekler | 16,698 | 120 | 3,981 | 4,100 | 0.7 | 23.8 | 24.6 |
| Beyaz Ruslar | 10,036 | 2,862 | 5,487 | 8,349 | 28.5 | 54.7 | 83.2 |
| Kazaklar | 8,136 | 183 | 4,917 | 5,100 | 2.2 | 60.4 | 62.7 |
| Azeriler | 6,770 | 113 | 2,325 | 2,439 | 1.7 | 34.3 | 36.0 |
| Tatarlar | 6,649 | 1,068 | 4,706 | 5,774 | 16.1 | 70.8 | 86.8 |
| Ermeniler | 4,623 | 352 | 2,178 | 2,530 | 7.6 | 47.1 | 54.7 |
| Tacikler | 4,215 | 35 | 1,166 | 1,200 | 0.8 | 27.7 | 28.5 |
| Gürcüler | 3,981 | 66 | 1,316 | 1,382 | 1.7 | 33.1 | 34.7 |
| Moldovalılar | 3,352 | 249 | 1,805 | 2,054 | 7.4 | 53.8 | 61.3 |
| Litvanlar | 3,067 | 55 | 1,163 | 1,218 | 1.8 | 37.9 | 39.7 |
| Türkmenler | 2,729 | 27 | 757 | 783 | 1.0 | 27.7 | 28.7 |
| Kırgızlar | 2,529 | 15 | 890 | 905 | 0.6 | 35.2 | 35.8 |
| Almanlar | 2,039 | 1,035 | 918 | 1,953 | 50.8 | 45.0 | 95.8 |
| Çuvaşlar | 1,842 | 429 | 1,199 | 1,628 | 23.3 | 65.1 | 88.4 |
| Letonlar | 1,459 | 73 | 940 | 1,013 | 5.0 | 64.4 | 69.4 |
| Başkurtlar | 1,449 | 162 | 1,041 | 1,203 | 11.2 | 71.8 | 83.0 |
| Yahudiler | 1,378 | 1,194 | 140 | 1,334 | 86.6 | 10.1 | 96.7 |
| Mordvinler | 1,154 | 377 | 722 | 1,099 | 32.7 | 62.5 | 95.2 |
| Polonyalılar | 1,126 | 323 | 495 | 817 | 28.6 | 43.9 | 72.6 |
| Estonlar | 1,027 | 45 | 348 | 393 | 4.4 | 33.9 | 38.2 |
| Diğer | 12,140 | 1,651 | 7,479 | 9,130 | 13.6 | 61.6 | 75.2 |
| Total | 285,743 | 163,898 | 68,791 | 232,689 | 57.4 | 24.1 | 81.4 |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 20. yüzyılın başında, Rusçayı Rus İmparatorluğu'nun resmi dili olarak tanıtma ihtiyacı üzerine bir tartışma olmuştu. O dönem baskın Bolşevik görüşü, devlet diline ihtiyaç duyulmadığıydı. Bkz. "Нужен ли обязательный государственный язык?", Lenin (1914). Lenin'in görüşüne dayanarak Sovyet devletinde devlet dili ilan edilmedi.
1990'da Rus dili SSCB'nin resmi dili olarak ilan edildi ve kurucu cumhuriyetlerin yargı alanlarında ek devlet dilleri beyan etme hakları vardı. Bkz. SSCB Ülkeleri Dilleri Yasasının 14 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 4. maddesi (Rusça) - ^ Bernard Comrie, The Languages of the Soviet Union, page 31, the Press Syndicate of the University of Cambridge, 1981. 0-521-23230-9
- ^ "All-Soviet Census 1989. Population by ethnic group and language". Demoscope Weekly (Rusça). 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bernard Comrie. The Languages of the Soviet Union. CUP 1981. 0-521-23230-9 (hb), 0-521-29877-6 (pb)
- E. Glyn Lewis. Multilingualism in the Soviet Union: Aspects of Language Policy and Its Implementation. Lahey: Mouton Publishers, 1971.
- Языки народов СССР. 1967. Москва: Наука 5т.
.svg)