Subhas Chandra Bose
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Mayıs 2022) |
Subhas Chandra Bose | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 23 Ocak 1897 Cuttack, Orissa, Britanya Hindistanı |
| Ölüm | 18 Ağustos 1945 (48 yaşında)[1] Taipei, Japon egemenliği altında Tayvan |
| Milliyet | Hint |
| Eğitim | Stewart School, Cuttack |
| Mezun olduğu okul(lar) | Kalküta Üniversitesi Cambridge Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi lideri |
| Din | Hinduizm |
| Evlilik | Emilie Schenkl (1937 yılında ailesinden gizlice gayriresmî olarak, tören ve şahitsiz evlendi.)[2] |
| Çocuk(lar) | Anita Bose Pfaff |
| Akraba(lar) | Bose ailesi |
| İmza | |
 | |
Subhas Chandra Bose (Hintçe: सुभाष चन्द्र बोस / Subhāṣ Chandra Bōs, Bengalce: সুভাষচন্দ্র বসু / Subhāṣ Chondro Bosu, Oriya: ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ, d. 23 Ocak 1897 - ö. 18 Ağustos 1945), genelde "Netaji" (Hintçe: नेताजी, Netāji: "Önder") olarak hitap edilen milliyetçi, Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi lideri, Hindistan Ulusal Kongresi'nin başkanı, Özgür Hindistan Geçici Hükûmeti (Hintçe: आर्ज़ी हुक़ूमत-ए-आज़ाद हिन्द, Urduca: عارضی حکومتِ آزاد ہند, Arzi Hukumat-e-Azad Hind)'nin hükûmet başkanı ve Özgür Hindistan Ordusu (Hintçe: आज़ाद हिन्द फ़ौज / Azad Hind Fauj, İngilizce: Indian National Army：INA)'nun başkomutanı. II. Dünya Savaşı sırasında faşistlerle iş birliği yaptı.
Hindistan Ulusal Kongresi[değiştir | kaynağı değiştir]
1897'de Britanya Hindistanı'nın Orissa eyaleti'nin ticarî merkezi olan Cuttack şehrinde avukat Janakinath Bose ve Prabhavati Devi'nin on dört çocuklarının dokuzuncusu olarak doğdu. Kalküta'da bulunan Ravenshaw Collegiate School'da okuduktan sonra 1918'de Kalküta Üniversitesi'nin Scottish Church College okulundan mezun oldu. Ailesinin isteği üzerine Cambridge Üniversitesi'nin Fitzwilliam College okuluna girdi.
1921'de Gandi liderliğindeki Hindistan Bağımsız Hareketi'ne katıldı. 1924'te Culcatta Belediyesi'nin yönetim kuruluna seçildiyse de 1925'te tutuklanıp Mandalay'de hapislendi.
18 Kasım 1937'de Avrupa'ya uçtı ve 26 Aralık 1937'de Avusturyalı Emilie Schenkl ile evlendi.[3] 1942'de Viyana'da kızları Anita Pfaff dünyaya geldi.[4]
Nazi Almanyası'na iltica[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Dünya Savaşı başladıktan sonra tutuklanarak yargılanmasını beklemek üzere ağabeyinin evinde hapsedildi. 1941'de gizlice ağabeyinin evinden çıkarak yeğeni Sisir K. Bose'nun kullandığı Volkswagen markalı arabası ile Peşaver'dan Afganistan'a ulaştı.
Mayıs 1941'de eşi Emilie Schenkl ile birlikte Roma'yı ziyaret ederek altı ay kaldı. İtalan Dışişleri Bakanı Galeazzo Ciano ile görüşüp ilanın taslaığı hakkında tartıştı. Ve 5 Mayıs 1941'de Chiano vasıtasıyla Benito Mussolini ile görüştü.
Özgür Hindistan Geçici Hükûmeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Özgür Hindistan Ordusu[değiştir | kaynağı değiştir]
Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri genelkurmay başkanlığı Japon İmparatorluğun savaşa katılmadan önce Bangkok Askerî Ateşeliğinde görevli Binbaşı Iwaichi Fujiwara başkanlığında "Fujiwara Kikan: kısaca F Kikan" adlı özel birim kurdu ve Ekim 1941'de faaliyete başladı. Malaya Seferi'nde Japonlara teslim olan Britanya Hint Ordusu (British Indian Army: BIA) askerleri, Singapur'un düşümesinin ertesinde 17 Şubat 1942'de, Farrer Park'ta toplatırıp Hindistan'ın Bağımsızlığı için Britanya İmparatorluğu'na karşı birlikte savaşmaya çağırdı. "The Farrer Park address" olarak bilinen konuşmanın ardından gönüllü olarak savaşacak askerlerden Hindistan Ulusal Ordusu (Özgür Hindistan Ordusu) kuruldu ve komutası Yüzbaşı Mohan Singh'a verildi. 20 Mart 1942'de Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri genelkumay başkanlığı, Tokyo'da Sannō Otelinde Japonya'da ikamet eden Hindistanlılar, daha Tokyo'ya iltica etmiş olan Rash Behari Bose başkanlığındaki Hindistan Bağımsızlık Cemiyeti ve Hindistan Ulusal Ordusu'nun temsilcileri bir araya getirdi. Görüşmenin sonucunda Hindistan Ulusal Ordusu, Hindistan Bağımsızlık Cemiyeti'ne bağlandı. Fakat aralarında iktidar kavgası yaşandı. Singh ve Hindistan Ulusal Ordusu, Rash Behari Bose'yı Japonya'nın kuklası olarak görmeye başladı. Singh Japonları eleştirdiği için 29 Aralık 1942'de görevinden alındı ve tutuklanarak Singapur'un Saint John's Adası'nda hapsedildi. Rash Behari Bose, bu tutuklamasına yardımda bulunduğu için Hindistan Ulusal Ordusu'nun güvenini kaybettiği için Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri genelkurmay başkanlığı yeni lider arayışına girdi ve yeni lideri olarak Almanya'da oturan Subhas Chandra Bose'yu buldu.
Japonya'ya geçiş[değiştir | kaynağı değiştir]
8 Şubat 1943'te Berlin'den ayrıldı ve Abid Hasan ile birlikte Kriegsmarine'ye bağlı denizaltı U-180 ile Kiel'den hareket ederek 27 Nisan'ı 28 Nisan'a bağlayan gece Madagaskar açıklarında Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne bağlı denizaltı I-29'a aktardı ve 6 Mayıs'ta Sumatra Adasına vardı. Orada uçağa binerek Penang, Saigon ve Taipei'de durarak 16 Mayıs 1943'te Tokyo'ya ulaştı. Ardından Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri genelkurmay başkanı Hajime Sugiyama, Deniz Kuvvetleri Bakanı Jōtarō Shimada, Deniz Kuvvetleri genelkurmay başkanı Osami Nagano, Dışişleri Bakanı Aoi Shigemitsu ile görüştü. 10 Haziran'da ise Başbakanı Hideki Tōjō ile görüşüp 16 Haziran'da kendisi tarafından Japon İmparatorluk Meclisi 82. Olağanüstü Dönemi'nin genel toplantısına davet edildi. Aynı toplantıda Tōjō, Hindistan'ın bağımsızlığı için Japon İmparatorluğu'nun elinden geleni yapacağını ilan etti. 21 Haziran'da Bose, radyon yayımında konuşma yaparak kendisinin Tokyo'da bulunduğunu ve Tōjō'nun Hindistan'ın bağımsızlığını desteklediğini aktardı.
2 Temmuz'da Singapur'un Kallang Havalimanına inen Bose, Özgür Hindistan Ordusu'na ait bir tabur tarafından coşkuyla karşılandı. Askerler Bose ki jay (Bose'nun sağlığı dolu olsun), Inquilab Zindabad (Yaşasın İnkılap) diye bağırdılar. 5 Temmuz'da Bose'nun Özgür Hindistan Ordusu başkomutanlığına getirilmesini kutlamak için askerî geçit töreni düzenlendi ve ordunun sloganı Chalo Delhi! (Delhi'ye gidelim!) olarak açıklandı.
Özgür Hindistan Geçici Hükûmeti[değiştir | kaynağı değiştir]
21 Ekim'de Özgür Hindistan Geçici Hükûmeti'ni kurdu ve 23 Ekim'de Japon İmparatorluğu tarafından kabul edildi. 25 Ekim'de Özgür Hindistan Geçici Hükûmeti Müttefik Devletlere karşı savaş ilan etti.
Büyük Doğu Asya Kongresi[değiştir | kaynağı değiştir]
5-6 Kasım 1943'te Tokyo'da Burma Devlet Başkanı Ba Maw, Mançukuo Başbakanı, Zhang Jinghui, Çin Cumhuriyeti Nanking Hükûmeti Dvlet Başkanı Wang Jingwei, Japon İmparatorluğu Başbakanı Hideki Tōjō, Tayland prensi Wan Waithayakon ve Filipinler Cumhurbaşkanı José P. Laurel'in katılımlarıyla düzenlenen Büyük Doğu Asya Kongresi'ne gözlemci olarak katıldı.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Subhas Chandra Bose, 1868-1945 yılları arasında aşırı yük yüklenmiş Japon uçağı ile, Japon yönetime bağlı Formoza'da (şimdiki Tayvan) düşmesiyle üçüncü dereceden yanıklar sonucu öldü.[1][5]
İlgili filmler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Puraido: Unmei no toki (Japonya, 1998)[6]
- Netaji Subhas Chandra Bose: The Forgotten Hero (Hindistan, 2005)[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Bayly & Harper 2007, s. 2: "If all else failed (Bose) wanted to become a prisoner of the Soviets: 'They are the only ones who will resist the British. My fate is with them. But as the Japanese plane took off from Taipei airport its engines faltered and then failed. Bose was badly burned in the crash. According to several witnesses, he died on 18 August in a Japanese military hospital, talking to the very last of India's freedom. British and Indian commissions later established convincingly that Bose had died in Taiwan. These were legendary and apocalyptic times, however. Having witnessed the first Indian leader to fight against the British since the great mutiny of 1857, many in both Southeast Asia and India refused to accept the loss of their hero. Rumours that Bose had survived and was waiting to come out of hiding and begin the final struggle for independence were rampant by the end of 1945." Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "FOOTNOTEBaylyHarper20072" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Gordon 1990, ss. 344-345: Quote: "Although we must take Emilie Schenkl at her word (about her secret marriage to Bose in 1937), there are a few nagging doubts about an actual marriage ceremony because there is no document that I have seen and no testimony by any other person. ... Other biographers have written that Bose and Miss Schenkl were married in 1942, while Krishna Bose, implying 1941, leaves the date ambiguous. The strangest and most confusing testimony comes from A. C. N. Nambiar, who was with the couple in Badgastein briefly in 1937, and was with them in Berlin during the war as second-in-command to Bose. In an answer to my question about the marriage, he wrote to me in 1978: 'I cannot state anything definite about the marriage of Bose referred to by you, since I came to know of it only a good while after the end of the last world war ... I can imagine the marriage having been a very informal one ... So what are we left with? ... We know they had a close passionate relationship and that they had a child, Anita, born November 29, 1942, in Vienna. ... And we have Emilie Schenkl's testimony that they were married secretly in 1937. Whatever the precise dates, the most important thing is the relationship."
- ^ Mihir Bose, Raj, Secrets, Revolution: A Life of Subhas Chandra Bose, Grice Chapman Publishing, 2004, ISBN 978-0-9545726-4-8, p. 141.
- ^ "Netaji's daughter speaks!". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ Bandyopādhyāẏa 2004, s. 427.
- ^ "IMDb". 16 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ "IMDb". 6 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Subhas Chandra Bose ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Jytotsna Kamat, "Netaji Subhas Chandra Bose" 21 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Subhash Chandra Bose 4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
