Taş Bebek (opera)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Müzik | Ahmet Adnan Saygun |
|---|---|
| Libretto | Münir Hayri Egeli |
| Gala | 17 Aralık,1934 |
| İlk gösterim yeri | Ankara Halkevi, Ankara |
| Oyuncular | Varişli (bas), Taş Bebek (soprano), Usta (Tenor), Ellik Bekir (Alto), Cüce (Tenor) |
"Taş Bebek", Ahmed Adnan Saygun’un 1934’te bestelediği, librettosu Münir Hayri Egeli’ye ait, lirik fantezi türünde tek perdelik opera eseridir. Türkiye'de sahnelenen ilk Türkçe operalardan biridir. Eser, “mükemmel” insanlardan oluşan yeni bir nesil yaratmak gerektiği fikrini işler.[1]
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün Kasım 1934’te verdiği sipariş üzerine, onun Ankara’ya gelişinin 15. yıldönümü nedeniyle 27 Aralık 1934 gecesi sahnelenmek üzere yazılmıştır. Necil Kazım Akses’in aynı nedenle bestelediği "Bay Önder" operası ile birlikte ilk defa Ankara Halkevi sahnesinde cumhurbaşkanının huzurunda 27 Aralık 1934 gecesi Saygun’un yönetiminde sahnelenmiştir.[2] Bu, eserin ilk ve tek sahnelenişidir.[1]
Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski çağlar içinde bir çağda yaşayan ve bebek yapan Akman Usta, örnek bir kadın yapmak ister. Kumabanu isimli bebek canlanır ama Akman Usta kalbini takmayı unutur.
Canlanan "Taş Bebek", ustaya aşık olur ve birlikte kaçmayı teklif eder. Teklifi kabul eden Akman Usta hazırlık için dışarı çıkar. Usta çıktığında içeri çırağı Varişli girer ve kız, ona aşık olup çırakla kaçar gider.
Akman Usta geri döndüğünde kızı bulamayınca yanına çalışan kalfa kadına yakınır. Kadın, "Sen yanlış yolu tuttun, senin işin insan yaratmak değil, ancak tanrı yarattığı insanı rûhen zenginleştirmektir" der. Bu sırada çırak, kucağında Taş Bebek ile içeri girer. Taş Bebek can çekişmektedir. Ruhtan ve gönülden yoksun olduğu için ölür.
Roller[değiştir | kaynağı değiştir]
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde Roller, 17 Aralık 1934 (Orkestra şefi: Ahmet Adnan Saygun)[1] |
|---|---|---|
| Varişli | Bas | Bay Nurullah Şevket |
| Taş Bebek | Soprano | Bayan Celile Enis |
| Usta | Tenor | Bay Avni |
| Ellik Bekir | Alto | Bayan Güzide |
| Cüce | Tenor-Konuşmacı | Bay Selahattin |
| Kelebek kızlar | (Figüranlar) | Sevim, Hayrinnisa, Harika |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "Güzide Berran Gönen, Taş Bebek Operasının Dramatik Yapısı, Operaturkiye.com Eser Analizleri sayfası, 10.07.2011, Erişim tarihi:18.12.2014". 18 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014.
- ^ "Ezgi Saydam, Cumhuriyet Döneminde Çağdaş Çoksesli Türk Müziği'nin Oluşumu ve Gelişimi, Ezgisaydam.com sitesi Nisan 2011, Erişim tarihi:18.12.2014". 18 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014.