Phorusrhacidae
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Phorusrhacidae | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Titanis walleri'nin montelenmiş iskeleti, Florida Doğal Tarih Müzesi | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| †Phorusrhacos longissimus Ameghino, 1887 | |||||||||||||
| Alt familyalar | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
Sinonim familyalar
| |||||||||||||
Terör kuşları olarak da bilinen Phorusrhacidae, 62 milyon yıl öncesinden (Paleosen) 1,8 milyon yıl öncesine (erken Pleistosen) kadar yaşamış, büyük, etobur ve uçamayan bir kuş familyasıdır. Yaşadığı Senozoik dönemde Güney Amerika'daki en büyük süper avcılar bu ailenin türlerine mensup olmuştur.[1][2]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Ailedeki kuşların boyları 1-3 metre arasında değişiyordu. Terör kuşlarının yaşayan en yakın akrabaları, 80 cm uzunluğundaki kariyamalardır.
Büyük bir terör kuşu türü olan Titanis walleri, Kuzey Amerika'da yer alan Teksas ve Florida'da da yaşamıştır.[3]
Bir zamanlar, T. walleri'nin, Kuzey Amerika'ya yapılmış insan göçleri sırasında neslinin tükendiğine inanılıyordu;[4] ancak Titanis fosillerinin tarihlenmesi ile grubun 1,8 Ma'dan sonra hayatta kaldıklarına dair bir kanıt bulunamamıştır.[5] Bununla birlikte, Uruguay’da 18.000[6] ila 96.000[7] yıl öncesine tarihlenen küçük olası üyelerin keşfi, terör kuşlarının yakın bir zamana kadar yaşamış olabileceğini ortaya koymuştur. Buna rağmen bu iddia tartışmalı olmaktadır.[8]
Terör kuşlarının Afrika'ya bile göç etmiş olabileceği düşünülmektedir; Lavocatavis cinsine ait fosiller Cezayir'de yakın bir zamanda keşfedilmiştir; ancak gerçek bir terör kuşu olup olmadığı tartışmalıdır.[9] Kuşların Eleutherornis adlı olası bir Avrupalı formu da tanımlanmıştır. Bu keşifler grubun Paleojen'de daha geniş bir coğrafi dağılıma sahip olduğunu düşündürmektedir.[10][11]
Yakından ilgili Bathornithidae ailesi de Kuzey Amerika'da Eosen'den Erken Miyosen'e kadar benzer bir ekolojik nişi işgal etmiştir ve Paracrax cinsi gibi bazıları, en büyük terör kuşlarının boyutlarına erişmiştir.[12][13] Taksonomik olarak paylaştıkları özellikler ışığında kardeş bir şekilde sınıflandırılmasına rağmen, iki ailenin akrabalığı tartışmalı olmaktadır ve bu özelliklerin bağımsız evrilmiş olabileceği de düşünülmektedir.[14][15]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Üst familya Phorusrhacoidea
- Cins Lavocatavis – Orta Eosen, Glib Zegdou Formasyonu, Cezayir
Familya Phorusrhacidae
- Cins Patagorhacos – Erken Miyosen Chichinales Formasyonu, Rio Negro Eyaleti, Arjantin.[16]
- Alt familya Brontornithinae — yaklaşık 2.6 metre yüksekliğindeki dev türler.
- Cins Brontornis (Erken Miyosen'den orta Miyosen'e, Santa Cruz ve Monte León Formasyonu, Arjantin)
- Cins Paraphysornis (Geç Oligosen'den Erken Miyosen'e, Tremembé Formasyonu, São Paulo Eyaleti, Brezilya)
- Cins Physornis (Orta Oligosen'den Geç Oligosen'e) Sarmiento Formasyonu, Santa Cruz Eyaleti, Arjantin)
- Altfamilya Phorusrhacinae — 2.5 metre yüksekliğindeki dev türler, ama Brontornithinae'den biraz daha narin ve kesinlikle daha çevik
- Cins Devincenzia (Geç Oligosen'den to Erken Miyosen (Deseadan) Fray Bentos Formasyonu, Uruguay)
- Cins Kelenken (Orta Miyosen, Collón Curá Formasyonu, Río Negro Eyaleti, Arjantin; bilinen en büyük phorusrhacid)
- Cins Phorusrhacos (Erken Miyosen'den Geç Miyosen'e, Santa Cruz Formasyonu, Arjantin)
- Cins Titanis (Erken Pliyosen'den Erken Pleistosen'e, Florida ve Teksas)
- Altfamilya Patagornithinae — 1.6 metre yüksekliğinde, orta büyüklükte ve çok çevik türler
- Cins Patagornis (Erken Miyosen'den Orta Miyosen'e, Santa Cruz Formasyonu, Santa Cruz Eyaleti, Arjantin) – Morenomerceraria, Palaeociconia ve Tolmodusu içerir
- Cins Andrewsornis (Orta Oligosen'den geç Oligosen'e, Agua de la Piedra Formasyonu, Güney Arjantin)
- Cins Andalgalornis (Geç Miyosen'den Erken Pliyosen'e, Ituzaingó Formasyonu, Kuzeybatı Arjantin)
- Altfamilya Psilopterinae — 98 santimetre yüksekliğindeki küçük türler
- Cins Eleutherornis (Orta Eosen, Rhône, Fransa ve Basel, İsviçre)[17]
- Cins ?Paleopsilopterus (Orta Paleosen, Itaboraí Formasyonu, Itaboraí, Brazil) (şüpheli bir phorusrhacid)[17][18]
- Cins Procariama (Geç Miyosen'den Erken Pliyosen'e, Cerro Azul ve Andalhualá Formasyonu, Catamarca Eyaleti, Arjantin)
- Cins Psilopterus (Orta Oligosen Santa Cruz Formasyonu ve Geç Miyosen Arroyo Chasicó Formasyonu, sırasıyla güney ve doğu Arjantin) (Uruguay'da olası geç Pleistosen kalıntıları bulunur)
- Altfamilya Mesembriornithinae – 1.3 metre yüksekliğindeki orta boyutlu türler
- Cins Mesembriornis (Geç Miyosen'den Geç Pliyosen'e, Monte Hermoso Formasyonu, Arjantin)
- Cins Llallawavis (Geç Pleistosen Playa Los Lobos Allo Formasyonu, Kuzeydoğu Arjantin)[19]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Tambussi, C.; Ubilla, M.; Perea, D. (1999). "The youngest large carnassial bird (Phorusrhacidae, Phorusrhacinae) from South America (Pliocene–Early Pleistocene of Uruguay)". Journal of Vertebrate Paleontology. 19 (2). ss. 404-406. doi:10.1080/02724634.1999.10011154.
- ^ Blanco, R. E.; Jones, W. W. (2005). "Terror birds on the run: a mechanical model to estimate its maximum running speed". Proceedings of the Royal Society B. 272 (1574). ss. 1769-1773. doi:10.1098/rspb.2005.3133. PMC 1559870 $2. PMID 16096087.
- ^ Woodburne, M. O. (14 Temmuz 2010). "The Great American Biotic Interchange: Dispersals, Tectonics, Climate, Sea Level and Holding Pens". Journal of Mammalian Evolution. 17 (4). ss. 245-264. doi:10.1007/s10914-010-9144-8. PMC 2987556 $2. PMID 21125025.
- ^ Baskin, J. A. (1995). "The giant flightless bird Titanis walleri (Aves: Phorusrhacidae) from the Pleistocene coastal plain of South Texas". Journal of Vertebrate Paleontology. 15 (4). ss. 842-844. doi:10.1080/02724634.1995.10011266.
- ^ MacFadden, Bruce J.; Labs-Hochstein, Joann; Hulbert, Richard C.; Baskin, Jon A. (2007). "Revised age of the late Neogene terror bird (Titanis) in North America during the Great American Interchange". Geology. 35 (2). ss. 123-126. doi:10.1130/G23186A.1.
- ^ Alvarenga, H.; Jones, W.; Rinderknecht, A. (2010). "The youngest record of phorusrhacid birds (Aves, Phorusrhacidae) from the late Pleistocene of Uruguay" (PDF). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 256 (2). ss. 229-234. doi:10.1127/0077-7749/2010/0052. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2019.
- ^ Jones, Washington; Rinderknecht, Andrés; Alvarenga, Herculano; Montenegro, Felipe; Ubilla, Martín (1 Haziran 2018). "The last terror birds (Aves, Phorusrhacidae): new evidence from the late Pleistocene of Uruguay". PalZ (İngilizce). 92 (2): 365-372. doi:10.1007/s12542-017-0388-y. ISSN 1867-6812. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Agnolin, F. (2013). La posición sistemática de Hermosiornis (Aves, Phororhacoidea) y sus implicancias filogenéticas 5 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales nueva serie, 15(1), 39-60.
- ^ Mourer-Chauviré, C. et al. (2011) "A Phororhacoid bird from the Eocene of Africa". Naturwissenschaften DOI:10.1007/s00114-011-0829-5
- ^ Delphine Angst et al. (2013). A Large Phorusrhacid Bird From the Middle Eocene of France 6 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Angst, D.; Buffetaut, E.; Lécuyer, C.; Amiot, R. (2013). ""Terror Birds" (Phorusrhacidae) from the Eocene of Europe Imply Trans-Tethys Dispersal". PLOS ONE. 8 (11). ss. e80357. doi:10.1371/journal.pone.0080357. PMC 3842325 $2. PMID 24312212.
- ^ Cracraft, J. (1968). "A review of the Bathornithidae (Aves, Gruiformes), with remarks on the relationships of the suborder Cariamae". American Museum Novitates. Cilt 2326. ss. 1-46. hdl:2246/2536.
- ^ Benton, R. C.; Terry, D. O., Jr.; Evanoff, E.; McDonald, H. G. (25 Mayıs 2015). The White River Badlands: Geology and Paleontology. Indiana University Press. s. 95. ISBN 978-0253016089.
- ^ Mayr, G.; Noriega, J. (2013). "A well-preserved partial skeleton of the poorly known early Miocene seriema Noriegavis santacrucensis (Aves, Cariamidae)". Acta Palaeontologica Polonica. doi:10.4202/app.00011.2013.
- ^ Federico L. Agnolin (2009). "Sistemática y Filogenia de las Aves Fororracoideas (Gruiformes, Cariamae)" (PDF). Fundación de Historia Natural Felix de Azara: 1–79.
- ^ Federico L. Agnolin; Pablo Chafrat (2015). "New fossil bird remains from the Chichinales Formation (Early Miocene) of northern Patagonia, Argentina". Annales de Paléontologie. 101 (2): 87-94. doi:10.1016/j.annpal.2015.02.001.
- ^ a b Angst, D.; Buffetaut, E.; Lécuyer, C.; Amiot, R. (2013). ""Terror Birds" (Phorusrhacidae) from the Eocene of Europe Imply Trans-Tethys Dispersal". PLOS ONE. 8 (11): e80357. Bibcode:2013PLoSO...880357A. doi:10.1371/journal.pone.0080357. PMC 3842325 $2. PMID 24312212.
- ^ Alvarenga, HMF; Höfling, E (2003). "Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes)" (PDF). Papéis Avulsos de Zoologia. 43 (4): 55-91. doi:10.1590/s0031-10492003000400001
. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021. - ^ Federico J. Degrange; Claudia P. Tambussi; Matías L. Taglioretti; Alejandro Dondas; Fernando Scaglia (2015). "A new Mesembriornithinae (Aves, Phorusrhacidae) provides new insights into the phylogeny and sensory capabilities of terror birds". Journal of Vertebrate Paleontology. Online edition (2): e912656. doi:10.1080/02724634.2014.912656.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hooper Müzesi 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Terör Kuşları: Daha Büyük ve Daha Hızlı 15 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Science (İngilizce)
- Darren Naish: Tetrapod Zoolojisi: "Terör Kuşlar"19 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)