Tuʻi Tonga İmparatorluğu

Tu'i Tonga İmparatorluğu, 950 yılı civarında başlayan ve 1865'e kadar süren eski bir imparatorluk. İmparatorluğun Tuʻi Tonga olarak adlandırılan ilk hükûmdarı Ahoeʻitu, son hükûmdarı ise Laufilitonga'dır.

12.yüzyılda, Tongalılar ve hükûmdarları Tuʻi Tonga, Niue'den Tikopia'ya (Santa Cruz Adaları) kadar Büyük Okyanus boyunca biliniyordu. İlk olarak 15. yüzyılda ve ardından 17. yüzyılda Tuʻi Tonga'nın yönetimini zayıflatan iç savaşlar çıkmıştır.

Avrupalı denizcilerle temas[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupalılarla ilk temasların kurulması 1616'da Hollandalı kâşifler Willem Schouten ve Jakob Le Maire (Niuatoputapu yakınlarında bir yelkenli teknede bir Tongalıyı vurarak öldürdüler) ile olmuş ardından, 1643'te Abel Tasman ile (yerle halk ile bir miktar ticaret yaptı), ancak en önemlisi 1773'te oraya ayak basan ilk Avrupalı olan ve iki kez daha adaya geri dönen (1774 ve 1777) James Cook ile olmuştur. 1781'de Francisco Maurelle, Vavaʻu'ya ulaşmıştır. Bu temasları yirmi yıl sonra ilk misyonerlerlik faaliyetleri izlemiş, 1822 yılında adaya ayak basan Metodist Walter Lawrey bu adımın en önemli isimlerinden biri olmuştur.

Tonga Krallığı[değiştir | kaynağı değiştir]

1799'dan 1852'ye kadar tüm adalardaki Tongalı kabile kan davaları, Tonga'nın Siaosi Taufaʻahau Tupou altında birleşmesi ile sona erdi. Tüm Tonga adalarını en eski Polinezya krallığı olan Tonga Krallığı'nda birleştirdi. 9 Aralık 1865'te Tuʻi Tonga Laufilitonga varissiz öldüğünde, tahtı bırakacağı bir soyu olmaması ve tahta da bir rakip olmaması sonucu Tonga anayasası kral tarafından 16 Aralık 1865'te değiştirilerek Eylül 1875'te Britanya modeline geçiş sağlandı.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Pesi Fonua: Lapaha was home for the Tu'i Tonga, empire builders. In: fiat.to. 2002, archiviert vom Original am 30. Dezember 2012; abgerufen am 29. April 2022 ('Eva - Your Guide to Tonga - No. 57, April 2002; über die Königsstadt Lapaha).
• Stadtgeschichte Tongatapus 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF-Datei; 109 kB)
• Liste Tongaischer Herrscher 6 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.