Tychy

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Tychy
Tychy arması
Arma
Polonya üzerinde Tychy
Tychy
Tychy
Tychy'nin Polonya'daki konumu.
ÜlkePolonya Polonya
Voyvodalık Silezya
Şehir İlçe (Powiat)Tychy
İdare
 • Belediye başkanıAndrzej Dziuba[1][2]
Yüzölçümü
 • Toplam81,81 km²
Nüfus
 (2019)
 • Toplam127.590
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (DAS)
Alan kodu+48 32
Plaka koduST

Tychy, Polonya'nın güney kesimindeki Silezya Voyvodalığı'nda bulunan bir şehirdir.[1] Yukarı Silezya adlı tarihsel bölgenin kentidir.[3] 124.139 (31 Aralık 2021)[4] nüfusu ile Polonya'nın 27. en büyük kenti olan. Benzeri görülmemiş 1951'de yılında kasaba haklarını almıştır gelişmekte olan şehir.[5] Tychy ilçesinin merkez kentidir ve özel yetkileri bulunan bir belediye idaresi bulunmaktadır. Tarihi 14. yüzyıla kadar uzanan şehir, tarihi ve mimarisi ve kültürel geçmişiyle turistler için de bir cazibe merkezidir.[6]

Idari bölümüdür[değiştir | kaynağı değiştir]

En önemli ve ilçedeki en iyi bilinen semtler Eski Tychy (eski şehirde)[5][7] ve 4 Ekim 1950 yılında gelişen Yeni Tychy (yeni şehirde).[5][8] Eski Tychy şehir bölgesi tarihi anıtlar, eski özel evler ve mikro mağazalar bulunurken, Yeni Tychy yönetim merkezleri, büyük mağazalar, süpermarketler ya da hipermarketler (insanların temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlandı), kültür merkezleri ve eğitim kurumları bulunmaktadır.

Çevre[değiştir | kaynağı değiştir]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy modern idari birim 13 km Katowice'nin[1] genel olarak, şehirleşme nispeten düzdür güneyinde yer almaktadır en yüksek noktası olan ise deniz seviyesinden 251 metre (823 ft) yüksekliğinde.[1]

Kenti metropolüyle birlikte oluşturduğu şehir takımı bölgesi Yukarı Silezya Metropolitan Birliği adıyla anılır ve toplam nüfusu 5.294.000'dir.[9] Etrafına kurulmuş olması medeniyetlerle önemli tarihsel, ticari, endüstriyel ve eğitim alanında önemli bir merkez yapmaktadır.[1]

Şehir Yukarı Silezya Endüstri Alanı'nın güney kesiminde yer almaktadır. Şehirden, (Polonya'nın en uzun nehridir) Vistül Nehri'nin bir kolu olan küçük bir nehirdir Gostynia de geçer.[10] Şehir Auschwitz Vadisi ve Silezya yaylası'nın birleştiği bir mevkide kurulmuş olup Çek Cumhuriyeti'nin Polonya ile sınırına 70 km'dir ve Slovakya ile sınırına ise 90 km'dir uzaklıktadır.

Tychy şehri bitişik kentlerle birlikte oluşan nüfusu yaklaşık 2,75 milyon olan büyük bir metropoliten bölgenin merkezindedir. Bu bölgeye dahil olan diğer şehirler şunlardır: Katowice (1999'da kurulmasından beri Silezya Voyvodalığı'nın merkezidir), Chorzow, Czeladz, Siemianowice Slaskie, Sosnowiec, Ledziny, Mikolow, Myslowice, Pszczyna, ve Ruda Slaska.[1]

Doğa[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy, 81,81 kilometrekarelik bir[1] alanı kaplamakta olup bunun yaklaşık 21,64 km²'si (%17,7) Orman alanı ve yaklaşık 1,27 km²'si ise (%1,04) alandır kentsel mekândır ağaç ve odunsu bitkilerin sergilendiği geniş yeşillik.[1][11][12]

Flora[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitkiler değişik çeşitleri bulvarlar ve geniş caddeler, parklar, meydanlar, mezarlıklar, endüstri alanı, büyük bahçeler ve ağaç çitlerinde dikimleri yapılır.[12] Çevresindeki göller, ormanlık alanlar ve bahçeler ile peyzaj parkları alanı halka açıktır.

Parklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Parkı
Parkın havuzunda, kuğular, kazlar ve ördekler yer alır.

Tychy sınırlarındaki parklar doğal yaşamı korumak için veya insanların gezmesi, eğlenmesi veya dinlenmesi amacıyla kullanılmak üzere ayrılmış arazi kentsel alan parçası. Tychy parklar listesi 9 resmi park ismi vermektedir.[13]

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

En sıcak ay temmuzdur. İlçedeki ortalama en yüksek gündüz sıcaklığı 17,5°C'dir. En soğuk ay ise ocak ayı olup, bu dönemde ortalama en düşük sıcaklık - 3,7 °C'nin altına inmektedir.[14] Bu bölge Moravian-Silesian Beskids'den güney ve güneydoğunu esen rüzgarlar neredeyse her gün sebebiyle oldukça yağışlı olup, etrafında alan sık ormanlarla kaplıdır.[14]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Olaylardan 21. yüzyıldan önceki[değiştir | kaynağı değiştir]

Armanın bir örneği (Tychy 1467'den)

İlk kez 1467'den dünyada insanlar Tychy'un hakkında konuşmaya başladı.[6] Pszczyna'e bağlı bir köy statüsünde iken[6] 1 Ocak 1951'den önce belde statüsü alarak belediyeye dönüşmüştür.[15] Ortaçağa ait ticaret yolunun kavşağında yer almaktadır şehirleşme.[16] Ticaret yol Oder Nehri - Kiev, bunlardan en önemlisi olarak kabul edileni, uzanan ticaret yolu Oder, Mikołów, Tychy, Oświęcim, Kraków, Przemyśl, Zwenohorod, Pleśnisk ve Kiev'nu birbirine bağlayan bir ortaçağ ticaret yoluydu.[16]

Azize Mecdelli Meryem Kilisesi

Ahşap Azize Mecdelli Meryem Kilisesi kutsal edilen ilk kez 1500 civarında.[6] Kilisesi yıkılarak ve yerine ikincisi de ahşap edilen. Azize Mecdelli Meryem Kilisesi 3 Kasım 1782'de kâgir olarak yeniden inşa edilir.[6]

1629'de ilk bira fabrikası Tychy açıldı Promnitz Ailesi'nin tarafından kuruldu.[8][17]

1898'de Tychy'deki - Vatandaş Brewery ikinci bira fabrikası ise açıldı Brieger Aktien-Brauerei-Gesellschaft'ın girişimiyle.[8][18]

28 Ağustos 1922 - Tychy'yi ziyaret Polonya ilk Mareşal Józef Piłsudski.[8]

Olaylardan 21. yüzyılda[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy Belediye Stadyumu

18 Temmuz 2015 açılışı yapılmıştır Belediye Stadyumu, Tychy'da bulunan çok amaçlı futbol bir stadyumdur. Başlayan proje 2013 tarihinde. 15.150 seyirci kapasiteli stadyum ve toplam 317 otopark motorlu taşıtları toplu için özel hazırlanan park yeridir.[19] Stadyum şampiyonalar arenalarından: 2017 UEFA Avrupa 21 Yaş Altı Futbol Şampiyonası - C Grubu ve yarı final (turnuvaya altı stadyum ev sahipliği yapmıştır)[20] ve 2019 FIFA U-20 Dünya Kupası.[19] Uluslararası müsabakalarda Polonyayi temsil eden kadın futbol takımı da burada yapılıyor maçları.[19] Polonya millî futbol takımı ilk uluslararası maçını 22 Ekim 2015.[21] Ikinci meydana gelmişti rekabet 7 Nisan 2016.[21] Üçüncü kadın futbol maçını karar vermek çoktan 26 Ekim 2021.[21]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy'ın en önemli gelir kaynaklarından biri de turizmdir. Bugün, şehri 5 müze[22] ve 12 sanat galerileri,[22] hangi galerileri iki tür sergi düzenler: bireysel ve kolektif.[23]

Tarihi yerler ve müzeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş kentler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir yönetimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy Şehir Meclisi belde en üst düzey karar organı olup üye sayısı ise nüfusuna göre başkalaşım, ancak yirmi beşten az olamaz.[30] Poviat'larını kasabalarından biri olan Tychy'da Belediye Meclisine, belediye başkanı başkanlık eder Andrzej Dziuba 2000'de başlayan ve 2023'da sona eren.[1][2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l "Tychy". pl.db-city.com. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022. 
  2. ^ a b "Samorządowcy województwa śląskiego". www.samorzadowcy.silesia.org.pl. 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023. 
  3. ^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  4. ^ "Portal informacyjny - Polski Rocznik Demograficzny2022". stat.gov.pl. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. [ölü/kırık bağlantı]
  5. ^ a b c "Historia Tychów". umtychy.pl. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014. 
  6. ^ a b c d e "Tychy - miasto z niezwykłą historią - Magdalena Grabowska". dziennikzachodni.pl. 27 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  7. ^ "Stare Tychy - Rynek". umtychy.pl. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2014. 
  8. ^ a b c d "Historia Tychów". www.etychy.org. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  9. ^ "European Spatial Planning Observation Network (ESPON)". www.espon.eu. 28 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  10. ^ "Zlewnia Gostyni - ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO TOM: 4 (2017) - Autorzy: prof. dr hab. Mariusz Rzętała, dr Robert Machowski". ibrbs.pl. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2017. 
  11. ^ "Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r". stat.gov.pl. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  12. ^ a b "Parki, skwery, zieleńce - Tereny zieleni miejskiej objęte utrzymaniem przez Tyski Zakład Usług Komunalnych". tzuk.tychy.pl. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2016. 
  13. ^ "Parki i skwery". umtychy.pl. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2015. 
  14. ^ a b Kruczała, Andrzej (2000). Atlas klimatu województwa śląskiego (2000. bas.). Katowice. ISBN 83-85862-64-1. 
  15. ^ "Jak wyglądały budujące się w XX wieku Tychy? Zobacz zdjęcia powstającego miasta". www.nowinytyskie.pl. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  16. ^ a b "Średniowieczne szlaki handlowe - Spotkanie na Bugu i Dniestrze". kuriergalicyjski.com. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  17. ^ "Muzeum Tyskich Browarów Książęcych". www.polska.travel. 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  18. ^ Musioł, L. (1939). Tychy. Monografia historyczna, Wyd. Zarząd Gminy Tychy. s. 198-199
  19. ^ a b c "O Stadionie". gkstychy.info. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  20. ^ "Za nami konferencja One Year To Go! Finał imprezy w Krakowie!". Sport.interia.pl. 7 Haziran 2016. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  21. ^ a b c "Bilety na mecz Tychach Polska - Albania kobiet". slzpn.pl. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  22. ^ a b c "WIELKIE INWESTYCJE MUZEALNE NA TERENACH POPRZEMYSŁOWYCH W KATOWICACH I GDAŃSKU - Marta RUSNAK" (PDF). d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net. 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2015. 
  23. ^ "„Rewizyta" - wernisaż prac artystów z Niemczech w galerii Obok w Andromedzie". www.nowinytyskie.pl. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023. 
  24. ^ "Wyszukiwarka podmiotów – Spis podmiotów". gov.pl. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020. 
  25. ^ "Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach". muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2015. 
  26. ^ "Regulamin uzgodniony z Wydziałem Legislacyjnym MKiDN". muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  27. ^ a b c "Miasta partnerskie". umtychy.pl. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
  28. ^ "Oberhausen – nowe miasto partnerskie Tychów". umtychy.pl. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  29. ^ "Oberhausen miastem partnerskim Tychów". www.tychy.pl. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  30. ^ "Zarządzenie Nr 111 Wojewody Śląskiego z dnia 8 kwietnia 2010". dzienniki.slask.eu. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2010. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tychy&oldid=31390921" sayfasından alınmıştır