Uluslararası Virüs Taksonomisi Komitesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Uluslararası Virüs Sınıflandırma Komitesi (International Committee on Taxonomy of Viruses), virüslerin isimlendirilmesi ve sınıflandırmasında yetkili bir komitedir.[1][2] Virüsleri isimlendiren ve canlı organizmalardaki etkilerine göre sınıflandıran bir sistem geliştirmişlerdir. Üyeleri kabul görmüş uzman vilologlardır.[3] Uluslararası Mikrobiyoloji Birliği'nin Viroloji Bölümü tarafından yönetilir.[1][4]
Görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Virüsler için uluslararası kabul görmüş taksonomi geliştirmek.
- Uluslararası kabul görmüş virüs isimleri belirlemek.
- Virologların virüs sınıflandırmalarına ilişkin varılan kararları ve yapılan toplantıları raporlayarak yayınlamak.
- Virüs sınıflandırmaları ve isimlendirmelerini korumak.
- Modern toplumda virüs etkilerini ve davranışlarını incelemek.
İsimlendirme ilkeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Komitenin virüs isimlendirmesindeki temel ilkeleri.
- İstikrar
- Hata ve karışıklıklara neden olabilecek isimlerin kullanımını önlemek veya engellemek.
- Gereksiz isim oluşturulmasını önlemek.
Sınıflandırmada biyolojik sınıflandırma sisteminin biraz değiştirilmiş halini kullanırlar. Sadece takson düzeni tanırlar, aile, altaile, cins ve tür.[1]
Komite 1962 yılında kurulmasından bu yana istikrarın sağlanmasında çok başarılı olmuştur.1980'lerde tanımlanan her cins ve aile 2005 yılında da kullanılmaya devam etmiştir.[1]
Adlandırma ve takson değiştirme.[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeni isimler, isim değişiklikleri ve taksonların yerleştirilmesi yönetim kurulunda öneriler biçiminde ele alınır. Tüm kararlar önce alt komiteler ve çalışma gruplarına danışılır.
Komite tarafından onaylanmayan bir takson adı yok statüsündedir ve kabul edilmiş hiyerarsik taksona bağlı ise onaylanır. Önerilen takson ismi kabul edilebilir değilse, komite kabul edilebilir uluslararası bir isim bulana kadar kararsız kalır ya da o isim kabul görür
Takson kuralları[değiştir | kaynağı değiştir]
Türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Tür isminde gereğinden fazla kelime olmamalıdır. Virüs ismine -virus son eki getirilerek oluşturulur. Tür ismi uygun olmalı ve tür için kesin bir kimlik sağlamalıdır. Numaralar ve harfler ve bunların kombinasyonları yaygın olarak kullanılmıştır ancak yeni isimlendirmelerde artık tek başlarına kullanılamamaktadırlar.
Cinsler[değiştir | kaynağı değiştir]
Cinsler bazı önemli özellikleri benzeşen ve sadece konak ve virülensleri farklı virüslerden oluşur. Cins ismi son eki -virus olan tek bir kelimden oluşur.
Altaileler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ortak özellikler paylaşan cinslerin bir grubudur. Karmaşık bir hiyerarşik durumu çözmek için gerektiğinde kullanılan bir taksondur. Son eki -virinae olan tek bir kelimedir.
Aileler[değiştir | kaynağı değiştir]
Aile cinslerin bir grubudur, ortak özellikler paylaşan altaileler şeklinde düzenlenmişlerdir. Son eki -viridae ile biten tek bir kelimeden oluşur
Takımlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Takım bazı ortak karakterler taşıyan ailelerin oluşturduğu bir gruptur, son eki -virales ile biten tek bir kelimedir.
Sub-viral ajanlar için kurallar[değiştir | kaynağı değiştir]
Virüslerin sınıflandırması için geçerli olan kuralar viroidler için de geçerlidir. Viroidelerin de son ekleri vardır. Türler için viroid, cinsler için -viroid, altaileler için -viroinae ve aileler için -viroidae Retrotransposonlar da sınıflandırma ve teriminolojide virus olarak geçmektediler. Satallitler (uydular) ve prionlar virüs olarak sınıflandırılmazlar.
İmla kuralları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Virüs, takım, aile, altaile ve cins isimleri italik ve baş harfleri büyük yazılır.
- Cins isimleri italik ve ilk harfi büyük yazılır.
- resmi kullanımlarda takson adı taksonomik birimin önünde gelir.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ICTV web site3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ICTV discussion forum and taxonomic proposals 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- History of the ICTVdB
- Virus Taxonomy: Ninth Report[ölü/kırık bağlantı]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d Fauquet CM, Fargette D (2005). "International Committee on Taxonomy of Viruses and the 3,142 unassigned species". Virol. J. Cilt 2. s. 64. doi:10.1186/1743-422X-2-64. PMC 1208960 $2. PMID 16105179. 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2015.
- ^ Gibbs AJ (2013). "Viral taxonomy needs a spring clean; its exploration era is over". Virol. J. Cilt 10. s. 254. doi:10.1186/1743-422X-10-254. PMC 3751428 $2. PMID 23938184.
- ^ "The Origin of ICTVdB, webpage, retrieved 22nd June 2006". 7 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2015.
