Vatnajökull

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Vatnajökull
Ülkeİzlanda
SıradağHighlands of Iceland
Koordinatlar64°24′K 16°48′B / 64.400°K 16.800°B / 64.400; -16.800
Alan8.100 kilometrekare

Vatnajökull, İzlanda'nın en büyük buzuludur. Aynı zamanda Avrupa'nın hacimsel anlamda en büyük buzuludur. Vatnajökull, 8.100 km² ile, ki bu İzlanda'nın yaklaşık % 8'ine tekabül eder, Norveç'teki Austfonna buzulundan sonra Avrupa'nın alansal olarak ikinci büyük buzuludur. Aslında topoğrafik olarak her ikisi de bir kara parçası üzerinde buz takkesi olarak kendilerini gösterseler de, buzul olarak kabul edilirler.

Buz tabakasının kalınlığı yer yer 1000 m'yi bulur. Ada'nın birkaç aktif volkanı buzulun altında kalır. Bu dağların arasında 500 ile 800 m'lik vadiler vardır. 12 Eylül 2004 yılında Skaftafell Milli Parkı'nın genişletilmesiyle Vatnajökull'ün % 50'den fazlası millî park sınırlarına dahil olmuştur.

İzlanda'daki buzulların çoğunun altında olduğu gibi, buz tepesinin altında birkaç yanardağ vardır. Bu volkanlardan çıkan patlamalar, buzun altında büyük su ceplerinin gelişmesine yol açarak zayıflamış buzu patlatabilir ve bir jökulhlaup'a (buzul göl patlaması seline) neden olabilir. Son buzul çağında Vatnajökull altında çok sayıda volkanik patlama meydana geldi ve birçok buzul altı patlamalara neden oldu.

Daha modern zamanlarda, yanardağlar buzulların altında patlamaya devam ediyor ve birçok belgelenmiş sele neden oluyor. 1934'teki bir jökulhlaup, birkaç gün boyunca 15 km3 (3,6 cu mi) su açığa çıkmasına neden oldu. Volkanik Grímsvötn gölü, 1996 yılında büyük bir jökulhlaup'un kaynağıydı. Ayrıca Kasım 2004'ün başında bu göllerin altında önemli ancak kısa süreli bir yanardağ patlaması oldu. 21 Mayıs 2011'de Vatnajökull Milli Parkı'ndaki Grímsvötn'de saat 19.00 civarında bir volkanik patlama başladı. Tüy 17 kilometreye (11 mil) kadar ulaştı.