Westerbork transfer kampı

Westerbork Kampı (Hollandaca: Kamp Westerbork, Almanca: Durchgangslager Westerbork) II. Dünya Savaşı sırasında Hollanda'nın kuzeydoğusundaki Drenthe ilinde kurulan transit kamp.^[1] 1939 yazında Hollanda hükûmeti tarafından Hollanda'ya yasadışı yollardan giren Yahudiler için bir mülteci kampı olarak inşa edilmişti.^[2]

Kampın Amacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplamda 119 dönüm olan kamp alanı yahudilerin sınır dışı edilmesi için hazırlık aşaması olarak kullanıldı. Kamptaki koşullar Nazi standartlarına göre "insancıl" olarak görülüyordu. Naziler aileleri olan yahudileri iki oda, bir tuvalet ve yemek pişirme gibi imkanları bulunan birbirine bağlı 200 kulübeye yerleştiriyordu. Tek yaşayan yahudiler ise her cinsiyet için banyoya sahip olan barakalara yerleştirdi.

Westerbork'a nakliyeler Temmuz 1942'den Eylül 1944'e kadar devam etti. Nakil süresi boyunca yaklaşık 97.776 yahudi başka kamplara; Auschwitz'e (65 tren ile 60.330 kişi), Sobibor'a (19 tren ile 34.313 kişi), Theresienstadt toplama kampı'na ve Bergen-belsen toplama kampına (9 tren ile 4.894 kişi)^[3] nakil edildi. Alman işgali altındaki Polonya'da kurulan imha kamplarından olan Auschwitz ve Sobibor'a sürülen 94.643 kişinin neredeyse tamamı öldürüldü.

Westerbork kampında SS yetkilileri tarafından mahkûmlara hayatta kalmaları için sahte bir umut duygusu verebilmek ve ulaşım sırasında sorunları engellemek için tasarlanmış bir okul, orkestra, kuaför ve restoranlara sahipti.

Naziler tarafından mahkûmlara metal işleri, sağlık hizmeti ve diğer kültürel faaliyetler veriliyordu. Kampta özel ayrı çalışma kadrosu olarak kullanılan 2.000 kalıcı yahudi bulunuyordu. Bu grup içerisindeki yahudilerin bir kısmı kamptaki diğer yahudilerin nakil işlemleriyle ilgilenirken bir kısmı da kamptaki polis gücünü oluşturuyordu. Kampın son dönemlerine doğru daimi mahkûmların büyük bir kısmı da diğer toplama ve imha kamplarına gönderildi.

Önemli mahkûmlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazdığı günlük ile ün kazanan Anne Frank 4 Ağustos 1944 tarihinde Westerbork'a nakil edildi.^[4] Anne, 3 Eylül tarihinde Auschwitz'e nakil edilene kadar Westerbork'ta küçük bir kulübede yaşadı. Anne gibi günlükleriyle savaş sonrasında ünlenen Etty Hillesum ise kampta kalan başka bir günlük yazarıydı.^[5]

Etty Hillesum, Nisan 1942'ye kadar Nazilerin kendisini yahudi olarak etiketlemesinden kaçtı. Yahudi olarak etiketlenmesine rağmen antisemitik politikalar hakkında rapor vermeye başladı. Westerbork'a gönderilen ilk yahudi grubuna eşlik etmek için gönüllü oldu.^[5] 7 Eylül tarihinde Auschwitz'e sürgün edildiği tarihe kadar kampta yaşadı. Sürgün edildikten üç ay sonra Auschwitz'te hayatını kaybetti.

Kampta aynı zamanda Alman film ve kabera sanatçısı olan Dora Gerson ve annesinin İngiliz olması nedeniyle kamptan sağ kurtulan Profesör Sir William ve 1978 yılında yayınlanan Kinderjaren ("Çocukluk") adlı kitabında Westerbork'ta küçük bir çocuk olarak yaşadığı tecrübesini anlayan Jona Oberski yaşadı.

Kurtuluş[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 1944'te Westerbork Kampı'na nakliyeler sona durduruldu. Müttefik birlikleri Nisan 1945'te Almanlar tarafından terk edilen kampta yaklaştı. Westerbork, 12 Nisan 1945 tarihinde Kanada kuvvetleri tarafından toplam 876 mahkûm ile özgürleştirildi.

Soykırım Anıtı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kampa hapsedilen kişilerin anmak amacıyla Westerbork'tan iki mil uzakta müze kuruldu. Sınır dışı edildikten sonra hayatını kaybeden mahkûmları anmak için anıt inşa edildi. Anıt Westerbork'tan sürgün edilen ve öldürülen 102.000 kişiyi temsil eden taştan oluşturmaktadır. Ulusal Westerbork Anıtı, 4 Mayıs 1970 tarihinde Hollanda Kraliçesi Juliana tarafından tanıtıldı.^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]