Tel-Äviv
| Şähär Tel-Äviv Tel-Äviv—Yäffä yähüdçä תֵּל אָבִיב-יָפוֹ ğäräbçä تل أبيب 
|
Tel-Äviv yäki Tel-Äviv—Yäffä (yähüdçä תֵּל אָבִיב-יָפוֹ, ğäräbçä تل أبيب) — Urta diñgezneñ könçığış yarında urnaşqan İsrailneñ märkäze, berläşkän şähärdäge munitsipalitetı.
Xalıq sanı buyınça İsrailneñ ikençe qalası (404 750 keşe), ilneñ iqtisadi, mädäni üzäge.
1950 yılda borınğı şähär Yäffä häm yaña salınğan Tel-Äviv qalasın berläşü näticäsendä nigezlängän.
Baştaraq Tel-Äviv - Yäffä şçhäreneneñ yähüd bistäse bulğan.
Xalıq
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]2011 yılda xalıq sanı 404 750 keşen täşkil itte, barlıq yanındağı bistälär belän 3,5 mln. keşe buldı.
Milli tärkibe: 91,6 % — yähüdlär, 3,0% - möselman ğäräplär, 0,9% - xristian ğäräplär, 4,5% - bütän millätlär.
Zur Tel-Äviv Guş-Dan dip atala, eçenä Holon, Bat-Yam, Ramat-Gan, Bney-Brak, Givataim kerä.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1909 yılda Yäffä şähäreneñ yaña yähüd bistäse bularaq salınğan, ul waqıtta Akuzat-Bait dip atalğan.
1910 yılda xalıñ cıyışında yaña iseme - Tel-Äviv saylanğan.
Yähüd telennän - Yaz üre dip tärcemä itelä: Tel (תל) - ür, qurğan, Äviv (אביב) - yaz, yañarış.
1922-1948 yıllarda Berençe Bötendönya suğışınnan soñ Fälästin Britan mandatı astında bulğan, bu waqıtta Tel-Äviv bistäsenä çit ildän yähüdlär kilü üzägenä äwerelä.
Almaniädä Hitler xakimiätenä kilgännän soñ Tel-Ävivka yähüdi qaçaqlar ağımı köçäyä.
Tel-Ävivta berençe tapqır Knesset (İsrail parlamentı) cıyılğan.
Tel-Ävivta küp törle miğmari stillär bar, İsrailneñ iñ eklektik şähäre bulıp sanala.
Xalät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Tel-Äviv Urta diñgez yar buyında 13,5 ozınlığında suzıla.
BMO İminlek Şurası 478-nçe qararı buyınça İsraildäge bar çit il ilçelekläre İerusalim şähärennän Tel-Ävivka küçerelgän.
Şähärdä Tel-Äviv ünivirsitite, sänğät muzeyı, Diaspora muzeyı urnaşqan.
Şähär klimatı
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Tel-Äviv klimatı | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kürsätkeç | Ği | Fev | Mar | Apr | May | İün | İül | Avg | Sen | Okt | Noya | Dek | Yıl |
| Absolüt maksimum, °C | 26,8 | 29,6 | 35,2 | 40,4 | 46,5 | 37,6 | 37,4 | 34,4 | 35,4 | 38,4 | 35,3 | 27,9 | 46,5 |
| Urtaça maksimum, °C | 17,5 | 17,7 | 19,2 | 22,8 | 24,9 | 27,5 | 29,4 | 30,2 | 29,4 | 27,3 | 23,4 | 19,2 | 24,04 |
| Urtaça temperatura, °C | 13,0 | 13,8 | 15,4 | 18,6 | 21,1 | 24,1 | 26,2 | 27,0 | 26,0 | 23,2 | 19,0 | 15,2 | 20,3 |
| Urtaça minimum, °C | 9,6 | 9,8 | 11,5 | 14,4 | 17,3 | 20,6 | 23,0 | 23,7 | 22,5 | 19,1 | 14,6 | 11,2 | 16,44 |
| Absolüt minimum, °C | 2,5 | −1,9 | 3,5 | 7,0 | 11,2 | 15 | 19 | 20 | 15,7 | 11,6 | 6,0 | 4,0 | −1,9 |
| Yawım-töşem norması, mm | 126,9 | 90,1 | 60,6 | 18,0 | 2,3 | 0,0 | 0,0 | 0,7 | 1,4 | 26,3 | 79,3 | 126,4 | 532 |
Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Räsmi sayt 2015 елның 8 декабрь көнендә архивланган.(ингл.)
- Официальный сайт муниципалитета(иврит)(ингл.)(гар.)
- Официальный сайт муниципалитета на русском языке — архивная версия
- Тель-Авив — Энциклопедии «Вокруг света»
