Prizma

Prizma Color tizimi 1913-yilda Uilyam Van Doren Kelli va Charlz Rali tomonidan ixtiro qilingan rangli kinofilmlar jarayoni edi. Dastlab, u oʻzidan oldingi Kinemacolorga oʻxshash ikki rangli qoʻshimcha rang tizimi edi.

Prizma 1917-yilda kameradagi panxromatik plyonkaning bitta chizigʻida ishlaydigan toʻrtta filtrdan iborat diskdan foydalangan holda toʻrt rangli qoʻshimcha jarayondan foydalangan holda rangli kinofilmlarni namoyish etdi. Ranglar qizil, sariq, yashil va koʻk boʻlib, yorqin ranglar bilan ekranda pulsatsiyalanuvchi effektlarni oldini olish uchun toʻlqin uzunliklari bir-biriga mos keladi. Film sekundiga 26-32 kadr tezlikda suratga olingan va 32 kadr/s tezlikda proyeksiyalangan edi. Proyeksiyada ishlatiladigan disk asosan ikkita rangdan iborat boʻlib, qizil-toʻq sariq va koʻk-yashil boʻlib, toʻrt rangli jarayonga ikkita kichik toʻq rangli filtrlarni qizil sektorlardan birining ustiga va ikkita shunga oʻxshash koʻk filtrni koʻk rangdan biri ustiga qoʻyish orqali moslashtirilgan edi.^[1][2] Bu haqda Motion Picture News quydagicha yozadi.

Ushbu jarayonning natijalari rangning oʻta nozikligi bilan ajralib turadi va boʻysundirilgan soyalar eng hayratlanarli darajada namoyon boʻladi. … Proyeksiyalovchi filtrning koʻk-yashil elementi yashilni emas, koʻkni afzal koʻradi va natijada osmon va suv yaxshi koʻrinadi. Biz hozirgacha koʻrsatilgan ob’ektlarning hech birida haqiqiy yashil rangga yaqinlashayotganini sezmadik. Hozirgi Prizma filmlarida sariq rang koʻrinmaydi, garchi kashtan-jigarrangdan toʻq qizil-toʻq sariq ranggacha boʻlgan turli xil issiq ohanglar koʻrinsa hami. Toʻliq toʻyingan ranglar bu jarayonning doirasiga kirmaydi.^[3]

Prizma-ning birinchi tizimi Kinemacolor-ga oʻxshardi, chunki kamera kamera qopqogʻiga joylashtirilgan rangli filtrlar orqali qizil-toʻq sariq va koʻk-yashil ranglarning oʻzgaruvchan ramkalarini oldi. Proyeksiyalash rangli diskni qora va oq rangli yozuv plyonkasi bilan sinxronlashda qayta ishga tushirishni oʻz ichiga oladi va doimiy koʻrish orqali ikkita ramka rangli tasvirni hosil qilish uchun ekranda birlashtiriladi.

Prizma rangida namoyish etilgan birinchi film 1917-yil 23-dekabrda Nyu-Yorkdagi 44-koʻcha teatrida " (Our Navy) Bizning dengiz floti " nomli film edi.

Tizimni umumiy qabul qilish ijobiy boʻldi, lekin aylanadigan filtr gʻildiragi texnikasi amaliy emasligini isbotladi. Filtrli gʻildirakli maxsus proyektorga ega boʻlish muammosiga qarshi turish uchun Kelli oʻz filmining muqobil ramkalarini qizil va yashil rangga boʻyashni boshladi. Biroq, burmalar, miltillash va yorugʻlikni yoʻqotish nafaqat Prizma, balki Kinemacolor tabiatining boshqa barcha qoʻshimcha tizimlarini ham bezovta qiladigan asosiy muammolar edi.

Bunga qarshi turish uchun Kelli 1917-yil fevral oyida patent topshirdi, bu esa Prizmaning ikkinchi rang tizimining asosi boʻldi.

1918-yil 28-dekabrda Kelli Prizma har haftada har qanday standart proyektorda namoyish etilishi mumkin boʻlgan rangli film (qisqa) chiqarishini eʼlon qildi. Kellining gʻoyasi ikki yil davomida ishlab chiqildi, bu haqiqiy gʻoya boʻlib, kelajakdagi barcha rang tizimlari uchun tramplin boʻldi. Bir chiziq qizil-toʻq sariq rangga, ikkinchisi koʻk-yashil rangga (koʻk) sezgir edi. Ikkala negativ ham qayta ishlangan va koʻpaytirilgan plyonkaga bosilgan, soʻngra har bir emulsiya oʻzining qoʻshimcha rangi, qizil yoki koʻk rangga ega boʻlgan. Yakuniy natija tabiatan subtractiv boʻlgan rangli tasvir edi. Ammo kameraning dizayni natijasida doimiy chekka koʻrinar edi, chunki chiziqlar yonma-yon yozib olinar edi.

1919-yil yanvar oyida Nyu-York shahridagi Rivoli teatrida „ (Everywhere With Prizma) Hamma joyda Prizma bilan“ qisqa metrajli spektakli bilan ushbu yangi jarayon premyerasi boʻlib oʻtdi.

1921-yil fevral oyida Nyu-Yorkdagi Roxy’s Capitol teatrida yana bir Prizma filmi "(Bali, the Unknown)Nomaʼlum Bali " premyerasi boʻlib oʻtdi. Toʻrt gʻaltakli xususiyat iliq sharhlar toʻpladi.

Prizma jarayoni faqat 1922-yilda Vitagraph Studios xodimi J. Styuart Blekton oʻzining „(The Glorious Adventure in Prizma)Prizmadagi shonli sarguzasht“ badiiy filmini suratga olgandan soʻng boshlandi. Diana Manners va Viktor MakLaglen ishtirok etgan film 1922-yil aprel oyida AQShda muvaffaqiyat qozondi. Vitagraf ishlab chiqarish obroʻsiga ega boʻlgan Prizma kino ishlab chiqaruvchilarning fikrida oʻsha paytda rangli fotografiyaning choʻqqisi hisoblanardi.

Prizma 1922-yil sentabr oyida Technicolor korporatsiyasini Technicolor Prizma patentlarini buzganligi sababli sudga berdi. Biroq, Prizma oxir-oqibat ishni yutqazdi.

1923-yil aprel oyida Robert Flaherti oʻzining " Moana „ (1925) hujjatli filmining bir qismini suratga olishni umid qilib, Samoaga oq-qora kamera va rangli Prizma kamerasini olib ketdi, lekin Prizma kamerasi notoʻgʻri ishladi va rangli tasvirlar olinmadi..(Moana ortoxromatik emas, balki panxromatik qora -oq plyonka yordamida suratga olingan ikkinchi badiiy film sifatida mashhur boʻldi.)

Garri K. Feyrall va Robert F. Elderning 1922-yil 27-sentabrda Los-Anjelesda ochilgan “(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Power_of_Love_(1922_film)" rel="mw:ExtLink" title="The Power of Love (1922 film)" class="mw-redirect cx-link" data-linkid="82">The Power of Love</a>) Sevgi kuchi " nomli 3D funksiyasi va 1922-yil dekabrida Nyu-York shahrida Lorens Hammondning televizion tizimining ochilishi bilan Kelli Prizma kamerasidan stereoskopik maqsadlarda foydalangan..Uning kamerasi yonma-yon suratga olayotganda, Kelli oʻz qurilmasiga prizmalar toʻplamini oʻrnatdi va shu tariqa oʻzining konvergentsiya nuqtasini kengaytirdi va mahsulotining anaglifik nashrini yaratish uchun qizil/koʻk rang tizimidan foydalangan. Uning yakuniy mahsuloti 1922-yil 24-dekabrda Rivolida premyerasi boʻlib oʻtgan Kellining "(Movies of the Future) Kelajak filmlari „ deb nomlangan Plasticon Pictures filmining birinchisi edi. Film asosan Nyu-York shahri, jumladan, Tayms maydoni, Nyu-York jamoat kutubxonasi va Luna parkining suratlaridan iborat edi.

“(Movies of the Future)Kelajak filmlari" filmining muvaffaqiyatiga asoslanib, Kelli 1923-yil bahorida oʻzining bosh fotografi Uilyam T. Krispinelga "(Through the Trees — Washington D.C.)Daraxtlar orqali — Vashington D.C. „ nomli boshqa qisqa metrajli filmni suratga oldi. Film Samoada Flaherti tomonidan foydalanilgan Prizma qurilmasi bilan emas, balki 3D fotografiyasiga ixtisoslashgan texnik Frederik E. Ives tomonidan ishlab chiqilgan qurilma bilan suratga olingan. Qisqa metrajli film texnik jihatdan yaxshiroq suratga olingan boʻlsa-da, Rizenfeld uni rad etdi, chunki unda soʻnggi filmlar oʻz ichiga olgan 3D grafikalari yoʻq edi.

Prizmaning soʻnggi yillari biroz samarali boʻldi. Samuel Goldwyn Prizmada Vanity Fair (1923) produserlik qildi va DW Griffit bu jarayondan oʻzining bir nechta filmlarida, jumladan, Way Down East (1920) filmida foydalangan. “Ehtiros alangalari" (1922), rejissor Grem Katts, bosh rollarda Mey Marsh va C. Obri Smit ; "Bokira malika" (1923), rejissor J. Styuart Blekton; va I Pagliacci (1923), Lillian Hall-Devis bilan hamkorlikda, Prizma filmga bir gʻaltakning bilan barcha Buyuk Britaniya ishlab chiqarish edi.

Prizmadan foydalangan soʻnggi filmlardan biri bu Janub dengizlarining Venerasi (1924) boʻlib, unda Annett Kellerman bosh rolni oʻynagan boʻlib, Prizma 55 daqiqalik filmning bir gʻaltak uchun ishlatilgan. Venera 2004-yilda Kongress kutubxonasi tomonidan qayta tiklangan.

1928-yilda Prizma Consolidated Film Industries tomonidan sotib olindi va Magnacolor (va keyinchalik Trucolor) nomi bilan qayta tiklandi. Rangli fotosuratda koʻplab patentlarga ega boʻlgan Kelli oʻzining patentlari va jihozlarini Kellining ilgʻor bosib chiqarish texnikasidan foydalangan Cinecolor kompaniyasiga sotdi. Ajablanarlisi shundaki, Cinecolor Kellining sobiq fotografi Uilyam T. Krispinel tomonidan asos solingan.

• Prizma I va II tarixiy film ranglari xronologiyasida, asosiy va ikkilamchi manbalar, patentlar va tarixiy film nashrlarining fotosuratlari bilan.
• IMDb’dagi Prizma filmlari roʻyxati (toʻliq emas)
• AQSh patenti: rangli fotosuratlarni ishlab chiqarish usuli, 1914-yil. Patent ikki rangli yoki uch rangli filtrli gʻildiraklardan foydalanadigan tizimlarni tavsiflaydi.buzilgan havola
• AQSh Patenti: Rangli fotosuratlar uchun film yoki shunga oʻxshash, 1914. buzilgan havola