Habemus Papam

Habemus Papam ("Chúng ta đã có giáo hoàng!") là lời công bố bằng tiếng Latinh do hồng y thị thần đưa ra khi một Mật nghị Hồng y đã kết thúc với kết quả là một người (thường là một Hồng y) đã được chọn làm giáo hoàng. 

Theo truyền thống, lời công bố này được đưa ra từ ban công chính của vương cung thánh đường Thánh Phêrô ở Vatican. Sau đó, vị tân Giáo hoàng sẽ ra mắt trước toàn thể giáo dân đang tập trung chờ đợi tại quảng trường Thánh Phêrô và ông sẽ ban phép lành Urbi et Orbi lần đầu tiên trên cương vị lãnh đạo Giáo hội Công giáo Rôma. 

Lời công bố Habemus Papam gần đây nhất được đưa ra bởi Hồng y Jean-Louis Tauran, Hồng y Trưởng đẳng phó tế, vào ngày 13 tháng 3 năm 2013 khi cuộc Mật nghị Hồng y kết thúc với người được chọn là Hồng y Jorge Mario Bergoglio, và ông chọn tông hiệu là Giáo hoàng Phanxicô.

Cấu trúc cho lời thông báo Habemus Papam là:

Annuntio vobis gaudium magnum:
HABEMUS PAPAM!
Eminentissimum ac reverendissimum Dominum,
Dominum (Name) Sanctæ Romanæ Ecclesiæ Cardinalem (Name),
Qui sibi nomen imposuit (Name).

Trong tiếng Việt, có thể dịch là:

Tôi thông báo cho anh chị em một niềm vui lớn lao:
Chúng ta đã có một vị giáo hoàng!
Người khả kính và đáng tôn trọng của Thiên Chúa, [tên gọi],
Hồng y của Hội Thánh Rôma, [tên họ],
Ngài sẽ gọi mình là [tông hiệu Giáo hoàng].

Trong lời thông báo Habemus Papam của Hồng y Cardinal Jorge Arturo Medina Estévez vào ngày 19 tháng 4 năm 2005 sau khi chọn tân Giáo hoàng Biển Đức XVI, lời thông báo Habemus Papam được bắt đầu bằng lời chào mừng bằng năm thứ tiếng:^[1][2]

Fratelli e sorelle carissimi (tiếng Ý)
Queridísimos hermanos y hermanas. (tiếng Tây Ban Nha)
Bien chers frères et sœurs. (tiếng Pháp)
Liebe Brüder und Schwestern. (tiếng Đức)
Dear brothers and sisters. (tiếng Anh)

Lời của thông báo Habemus Papam này lấy cảm hứng từ Tin Mừng Thánh Luca (Lc 2:10-11), trong đó ghi lại những lời của sứ thần loan báo cho các mục đồng sự ra đời của Đấng Mêsia:

"Anh em đừng sợ. Này tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại, cũng là tin mừng cho toàn dân: Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành vua Đa-vít, Người là Đấng Ki-tô Đức Chúa."

Công thức này được áp dụng từ cuộc bầu cử của Odo Colonna - Giáo hoàng Máctinô V (1417), người được chọn làm giáo hoàng mới của các hồng y và các đại diện từ các quốc gia khác nhau tại Công đồng Constance. Trong bối cảnh này, trước khi Máctinô V lên ngôi, đã có ba yêu cầu lên ngôi giáo hoàng: ngụy giáo hoàng Ngụy giáo hoàng Gioan XXIII (người đã kêu gọi các hội đồng, và bổ nhiệm hầu hết các cử tri hồng y), Ngụy giáo hoàng Biển Đức XIII (người duy nhất đã được đặt tên là Hồng y trước sự bùng nổ của phương Tây Ly Giáo) và Giáo hoàng Grêgôriô XII. Hai vị đầu tiên đã bị lật đổ bởi Hội đồng, và Gregory XII thoái vị sau khi chính thức triệu tập hội đồng đã được triệu tập và cho phép hành vi của nó bao gồm các hành động của bầu người kế nhiệm ông. Hai năm sau khi hai ứng cử đầu tiên đã bị lật đổ và sự từ chức của giáo hoàng thứ ba, Hội đồng bầu Giáo hoàng mới thông báo: "(Cuối cùng), chúng tôi có một giáo hoàng (và chỉ có một!)"^[a]

Việc áp dụng các công thức Habemus Papam chính thức thực hiện từ năm 1484, từ khi được sử dụng để thông báo cuộc bầu cử của Giovanni Battista Cybo, người chọn tên là Giáo hoàng Innocent VIII.^[4]

Trong công bố tên của Giáo hoàng mới được bầu, tên Giáo hoàng mới được công bố trong tiếng Latinh trong trường hợp đối cách (ví dụ, Eugenium,^[5][6][7] Angelum Iosephum,^[8] Ioannem Baptistam,^[9][10] Albinum,^[11] Carolum,^[12][13] Iosephum,^[1][2] Georgium Marium^[14][15]), nhưng tên thật của Giáo hoàng mới được đọc nguyên văn (ví dụ, Pacelli,^[5][6][7] Roncalli,^[8] Montini,^[9][10] Luciani,^[11] Wojtyła,^[12][13] Ratzinger,^[1][2] Bergoglio^[14][15]). Tên giáo hoàng mới thường được đưa ra trong các trường hợp sở hữu cách trong tiếng Latinh, tương ứng với dịch "những người có tên..." mặc dù nó cũng có thể được lược bỏ trong trường hợp đối cách, tương ứng với các bản dịch "những người có tên...", như là trường hợp vào năm 1963 và 2013 khi Giáo hoàng Phaolô VI^[9][10] và tên Giáo hoàng Phanxicô ^[14][15]. được công bố tông hiệu là Paulum sextum và Franciscum tương ứng. Trong tình huống mà tên được giảm trong sở hữu cách, cái tên được xem như là một sự bổ sung của danh từ "Tên", trong khi trong trường hợp mà tên bị từ chối trong các đối cách, nó được coi như là một sự ghép lại của các đối tượng trực tiếp bổ sung Tên trong đối cách. Cả hai hình thức đều đúng. Theo một số nhà ngữ pháp Latin như Nicola Fiocchini, Piera Guidotti Bacci và Sổ tay Maiorum Lingua, cho rằng đối cách là hình thức chính xác hơn.^[16]

Trong thông báo của cuộc bầu cử Giáo hoàng Phaolô VI, Phó tế Alfredo Ottaviani sử dụng liên từ et (mà cũng có nghĩa là "và") thay vì ac , từ thường được sử dụng cho "và" bên trong công thức (ông nói Eminentissimum et reverendissimum thay vì Eminentissimum ac reverendissimum ).^[9][10]

Trong thông báo của cuộc bầu cử Giáo hoàng Biển Đức XVI, tông hiệu của ông không được đọc lên bởi Hồng y Medina trong trường hợp sở hữu cách (ông nói Benedicti decimi sexti),^[1][2] nhưng trong trang web của Tòa Thánh, trang thông báo cuộc bầu cử của mình với một bản sao của các công thức Habemus Papam có tên hiệu là Benedict (Biển Đức) bị từ chối trong trường hợp đối cách (tức là, Benedictum XVI).^[17]

Nếu một tên giáo hoàng được sử dụng lần đầu tiên, các thông báo có thể có hoặc không sử dụng chữ số 'Primi (đầu tiên). Trong cuộc bầu cử của Giáo hoàng Gioan Phaolô I, từ Primi (đầu tiên) đã được sử dụng khi công bố bằng lời Habemus Papam (Hồng y Pericle Felici công bố tên của Giáo hoàng là Ioannis Pauli Primi)^[11] nhưng trong cuộc bầu cử năm 2013, Tân Giáo hoàng Phanxicô được chọn, tông hiệu giáo hoàng khi công bố không có từ Primi (đầu tiên) (Hồng y Jean-Louis Tauran công bố tên Giáo hoàng là' 'Franciscum' ').^[15]

Các chữ số trong tông hiệu của giáo hoàng nếu từng tồn tại có thể được bỏ qua và nếu tông hiệu Giáo hoàng mới là giống như một được sử dụng bởi những người tiền nhiệm ngay lập tức như là trường hợp trong tháng 10 năm 1978 khi tông hiệu Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã được công bố chỉ đơn giản là Ioannis Pauli mà không có chữ số ^[12][13] khác xa so với người tiền nhiệm, đã được gọi ngay lập tức đã được Giáo hoàng Gioan Phaolô I. Nó cũng đã xảy ra vào năm 1939 với tông hiệu của Giáo hoàng Piô XII, sau cuộc bầu cử của mình, tông hiệu của ông được công bố chỉ đơn giản là' 'Pium' '^[5][6][7], tuy thế người tiền nhiệm của ông ngay lập tức đã được gọi là Giáo hoàng Piô XI. Trong thông báo Habemus Papam của cuộc bầu cử Giáo hoàng Piô XII, tên hiệu của ông đã bị lược bỏ trong các đối cách ^[5][6][7] như các thông báo sau cho Giáo hoàng Phaolô VI của ^[9][10] và cuộc bầu cử của Giáo hoàng Phanxicô.^[14][15]

Sau đây là ví dụ về cách các tên đã được công bố như đã nêu trên video và bản ghi hiện có. Các trường hợp thắt hay loại bỏ các chữ số cho các tên của Giáo hoàng được ghi lại.

Ngay từ đầu, các "Habemus Papam" công thức không theo một mô hình nghiêm ngặt nhưng đa dạng trong hình thức đáng kể trong nhiều năm. Dưới đây là một số ví dụ về các thông báo trong quá trình lịch sử của nó:

Sau đây là danh sách Hồng y đọc công bố Habemus Papam:

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Habemus Papam.