Nội các Nhật Bản

Nhật Bản
Bài này nằm trong loạt bài về: Chính trị và chính phủ Nhật Bản
Hiến pháp Toàn văn Lịch sử
Quân chủ Thiên hoàng (danh sách) Naruhito Trữ quân Fumihito Cung nội Sảnh
Lập pháp Quốc hội Tham Nghị viện  (Thượng viện) Nghị trưởng Otsuji Hidehisa Phó Nghị trưởng Nagahama Hiroyuki Chúng Nghị viện  (Hạ viện) Nghị trưởng Hosoda Hiroyuki Phó Nghị trưởng Kaieda Banri
Hành pháp Thủ tướng (danh sách) Kishida Fumio Nội các Văn phòng Nội các Cục Pháp chế Nội các Hội đồng An ninh Quốc gia Cục Nhân sự Quốc gia Cơ quan hành chính độc lập
Tư pháp Tòa án Tối cao Chánh án (danh sách) Tokura Saburo Tòa án Tối cao về Sở hữu trí tuệ
Bầu cử Các cuộc bầu cử Tham Nghị viện gần đây 2010 2013 2016 2019 2022 Các cuộc bầu cử Chúng Nghị viện gần đây Tổng tuyển cử: 2012 2014 2017 2021 Tổng tuyển cử kế tiếp Các đảng chính trị Chính đảng: Dân chủ Tự do Dân chủ Hiến pháp Đảng Dân chủ vì Nhân dân Komeito Cộng sản Nhật Bản Duy Tân Hội Reiwa Shinsengumi Dân chủ Xã hội Những cô gái chính khách 48 đảng
Phân cấp hành chính Cấp thứ nhất  (tỉnh) Tỉnh Thống đốc (danh sách) Cấp phân tỉnh Phó tỉnh Huyện Cấp thứ hai  (hạt) Đô thị cấp quốc gia Thành phố trung tâm Thành phố đặc biệt Thành phố Thị trấn Làng Cấp phân hạt Luật tự trị địa phương
Quan hệ ngoại giao Chính sách đối ngoại Bộ Ngoại giao Phái bộ ngoại giao của Nhật Bản tại Nhật Bản Hộ chiếu Yêu cầu thị thực Chính sách thị thực JICA Tranh chấp lãnh thổ Tranh cãi xung quanh đền Yasukuni Điều 9 Hiến pháp Phòng vệ tập thể
Liên quan Lực lượng Phòng vệ (Biển • Mặt đất • Trên không) Học thuyết Fukuda Abenomics Kiểm duyệt Nhân quyền Phân biệt sắc tộc Chính trị cực đoan Luật pháp (Thực thi • Cục Cảnh sát Quốc gia)
Cổng thông tin Nhật Bản Quốc gia khác Bản đồ
x t s

Nội các Nhật Bản (内閣 ^{(Nội các)}, Naikaku^?) là nhánh hành pháp của chính quyền ở Nhật Bản. Đứng đầu nội các là Thủ tướng (総理大臣 ^{(Tổng lý Đại thần)}, Sori Daijin^?). Giúp việc cho Thủ tướng là các Bộ trưởng (大臣 ^{(Đại Thần)}, Daijin^?). Thủ tướng do Quốc hội Nhật Bản bổ nhiệm. Còn bổ nhiệm và miễn nhiệm các bộ trưởng sẽ thuộc quyền của Thủ tướng. Tập thể Nội các chịu trách nhiệm trước Quốc hội và phải từ chức hoặc xin Thiên hoàng giải tán Chúng Nghị viện nếu bị Chúng Nghị viện mất tín nhiệm.

Nội các Nhật Bản hiện đại được thành lập theo Hiến pháp năm 1946 của Nhật Bản. Trước đó, trong thời kỳ Đế quốc Nhật Bản, Nội các được thành lập theo Hiến pháp Đại Nhật Bản Đế quốc và là một cơ quan dưới quyền của Thiên hoàng.

Hiến pháp của Đế quốc Nhật Bản có Thiên hoàng là nguyên thủ quốc gia, nhưng Hiến pháp hiện hành của Nhật Bản không có quy định nào liên quan đến nguyên thủ quốc gia, và có nhiều giả thuyết khác nhau như giả thuyết cho rằng Nội các (hoặc thủ tướng) là nguyên thủ quốc gia.

Đa số các giả thuyết do Nội các đứng đầu, cơ quan có thẩm quyền ký kết các hiệp ước, miễn trừ các cơ quan đại diện ngoại giao và xử lý các mối quan hệ ngoại giao, hoặc đứng đầu là Thủ tướng, người đại diện cho Nội các với tư cách là người đứng đầu cơ quan hành chính.

Theo Hiến pháp, các Bộ trưởng được Thủ tướng lựa chọn và bổ nhiệm. Phần lớn thành viên của Nội các, bao gồm cả Thủ tướng phải là đại biểu của một trong hai viện thuộc Quốc hội và tất cả thành viên đều phải là dân sự. Theo Luật Nội các năm 2001, số lượng Bộ trưởng không được quá 14 người, tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, vẫn có thể lên đến 17 người. Trong trường hợp Nội các từ chức tập thể, Nội các vẫn phải điều hành công việc cho đến khi có một Thủ tướng mới được bổ nhiệm. Trong khi tại nhiệm, các hoạt động pháp lý vẫn có thể chống lại các Bộ trưởng mà không cần có sự đồng ý của Thủ tướng.

Nội các phải từ chức tập thể trong những trường hợp sau:

• Khi bị Chúng Nghị viện viện bỏ phiếu bất tín nhiệm, trừ phi Chúng Nghị viện giải tán trong vòng 10 ngày;
• Tùy theo quyết định trong lần nhóm họp đầu tiên của Quốc hội khi Hạ viện mới được bầu ra qua tổng tuyển cử (ngay cả khi toàn bộ bộ trưởng sau đó được tái bổ nhiệm);
• Khi vị trí Thủ tướng bị bỏ trống, hoặc khi Thủ tướng tuyên bố ý định từ chức.

Nội các Nhật Bản có thể hành xử hai loại quyền lực. Một loại thực hiện thông qua Nhật hoàng theo thỉnh cầu và tư vấn của Nội các. Một loại nữa do Nội các trực tiếp thực hiện. Trái với nhiều nước theo chế độ quân chủ lập hiến khác, hoàng đế Nhật Bản không phải là nguyên thủ quốc gia về ngành hành pháp. Hiến pháp Nhật Bản đã trao toàn bộ công việc hành pháp cho Nội các.

• Triệu tập Quốc hội
• Giải tán Hạ viện
• Tuyên bố tổng tuyển cử Quốc hội
• Tiến hành các nghi lễ.

Chương 5, điều 73 của Hiến pháp Nhật Bản quy định chức năng của nội các:^[1]

• Thi hành pháp luật một cách trung thực, quản lí nhà nước;
• Quản lí các chính sách ngoại giao;
• Kí kết hiệp ước, nhưng phải có sự phê chuẩn của Quốc hội;
• Quản lí các dịch vụ công theo các tiêu chuẩn được pháp luật quy định;
• Dự toán ngân sách sách để đệ trình Quốc hội;
• Ban hành các sắc lệnh để thi hành hiến pháp và đạo luật, tuy nhiên không thể quy định những quy tắc hình sự nếu không được ủy quyền theo quy định của pháp luật.

Qua đó, có thể hiểu quyền lực của nội các là:

• Thực thi pháp luật
• Chính sách đối ngoại
• Ký kết các hiệp ước (với sự phê chuẩn của Quốc hội)
• Quản lý các dịch vụ công cộng
• Lập dự toán ngân sách trung ương (phải được Quốc hội phê chuẩn)
• Phê chuẩn các nghị định của Nội các
• Quyết định đại xá, đặc xá, phạt, giảm tội, khôi phục quyền
• Tất cả các luật và nghị định Nội các đều do Bộ trưởng liên quan ký

TT	Nội các	Nhiệm kỳ	Thủ tướng	Ảnh
15	Nội các Katsura lần 3	21 tháng 12 năm 1912 – 20 tháng 2 năm 1913	Katsura Tarō
16	Nội các Yamamoto lần 1	20 tháng 2 năm 1913 – 16 tháng 4 năm 1914	Yamamoto Gonbee
17	Nội các Ōkuma lần 2	16 tháng 4 năm 1914 – 9 tháng 10 năm 1916	Ōkuma Shigenobu
18	Nội các Terauchi	9 tháng 10 năm 1916 – 29 tháng 9 năm 1918	Terauchi Masatake
19	Nội các Hara	29 tháng 9 năm 1918 – 4 tháng 11 năm 1921	Hara Takashi
20	Nội các Takahashi	13 tháng 11 năm 1921 – 12 tháng 6 năm 1922	Takahashi Korekiyo
21	Nội các Katō Tomosaburō	12 tháng 6 năm 1922 – 24 tháng 8 năm 1923	Katō Tomosaburō
22	Nội các Yamamoto lần 2	2 tháng 9 năm 1923 – 7 tháng 1 năm 1924	Yamamoto Gonbee
23	Nội các Kiyoura	7 tháng 1 năm 1924 – 11 tháng 6 năm 1924	Kiyoura Keigo
24	Nội các Katō Takaaki	11 tháng 6 năm 1924 – 28 tháng 1 năm 1926	Katō Takaaki
		28 tháng 1 đến 30 tháng 1 năm 1926
25	Nội các Wakatsuki lần 1	30 tháng 1 năm 1926 – 20 tháng 4 năm 1927	Wakatsuki Reijirō

TT	Nội các	Nhiệm kỳ	Thủ tướng	Ảnh
26	Nội các Tanaka Giichi	20 tháng 4 năm 1927 – 2 tháng 7 năm 1929	Tanaka Giichi
27	Nội các Hamaguchi	2 tháng 7 năm 1929 – 14 tháng 4 năm 1931	Hamaguchi Osachi
28	Nội các Wakatsuki lần 2	14 tháng 4 năm 1931 – 13 tháng 12 năm 1931	Wakatsuki Reijirō
29	Nội các Inukai	13 tháng 12 năm 1931 – 26 tháng 5 năm 1932	Inukai Tsuyoshi
30	Nội các Saitō	26 tháng 5 năm 1932 – 8 tháng 7 năm 1934	Saitō Makoto
31	Nội các Okada	8 tháng 7 năm 1934 – 9 tháng 3 năm 1936	Okada Keisuke
32	Nội các Hirota	9 tháng 3 năm 1936 – 2 tháng 2 năm 1937	Hirota Kōki
33	Nội các Hayashi	2 tháng 2 năm 1937 – 4 tháng 6 năm 1937	Hayashi Senjūrō
34	Nội các Konoe lần 1	4 tháng 6 năm 1937 – 5 tháng 1 năm 1939	Konoe Fumimaro
35	Nội các Hiranuma	5 tháng 1 năm 1939 – 30 tháng 8 năm 1939	Hiranuma Kiichirō
36	Nội các Abe Nobuyuki	30 tháng 8 năm 1939 – 16 tháng 1 năm 1940	Abe Nobuyuki
37	Nội các Yonai	16 tháng 1 năm 1940 – 22 tháng 7 năm 1940	Yonai Mitsumasa
38	Nội các Konoe lần 2	22 tháng 7 năm 1940 – 18 tháng 7 năm 1941	Konoe Fumimaro
39	Nội các Konoe lần 3	18 tháng 7 năm 1941 - 18 tháng 10 năm 1941
40	Nội các Tōjō	18 tháng 10 năm 1941 – 22 tháng 7 năm 1944	Tōjō Hideki
41	Nội các Koiso	22 tháng 7 năm 1944 – 7 tháng 4 năm 1945	Koiso Kuniaki
42	Nội các Suzuki Kantarō	7 tháng 4 năm 1945 – 17 tháng 8 năm 1945	Suzuki Kantarō
43	Nội các Hirashikuni	17 tháng 8 năm 1945 – 9 tháng 10 năm 1945 (Nội các tồn tại ngắn nhất lịch sử)	Higashikuni Naruhiko
44	Nội các Shindehara	9 tháng 10 năm 1945 – 22 tháng 5 năm 1946	Shidehara Kijūrō
45	Nội các Yoshida lần 1	22 tháng 5 năm 1946 – 24 tháng 5 năm 1947	Yoshida Shigeru

TT	Nội các		Nhiệm kỳ	Thủ tướng	Ảnh
46	Nội các Katayama		24 tháng 5 năm 1947 – 10 tháng 3 năm 1948	Katayama Tetsu
47	Nội các Ashida		10 tháng 3 năm 1948 – 15 tháng 10 năm 1948	Ashida Hitoshi
48	Nội các Yoshida lần 2		15 tháng 10 năm 1948 – 16 tháng 2 năm 1949	Yoshida Shigeru
49	Nội các Yoshida lần 3		16 tháng 2 năm 1949 – 28 tháng 6 năm 1950
		Cải tổ lần 1	28 tháng 6 năm 1950 – 4 tháng 7 năm 1951
		Cải tổ lần 2	4 tháng 7 năm 1951 – 26 tháng 12 năm 1951
		Cải tổ lần 3	26 tháng 12 năm 1951 – 30 tháng 10 năm 1952
50	Nội các Yoshida lần 4		30 tháng 10 năm 1952 – 21 tháng 5 năm 1953
51	Nội các Yoshida lần 5		21 tháng 5 năm 1953 – 10 tháng 12 năm 1954
52	Nội các Hatoyama Ichiō lần 1		10 tháng 12 năm 1954 – 19 tháng 3 năm 1955	Hatoyama Ichirō
53	Nội các Hatoyama Ichiō lần 2		19 tháng 3 năm 1955 – 22 tháng 11 năm 1956
54	Nội các Hatoyama Ichiō lần 3		22 tháng 11 năm 1956 – 23 tháng 12 năm 1956
55	Nội các Ishibashi		23 tháng 12 năm 1956 – 31 tháng 1 năm 1957	Ishibashi Tanzan
56	Nội các Kishi lần 1		31 tháng 1 năm 1957 – 10 tháng 7 năm 1957	Kishi Nobusuke
		Cải tổ	10 tháng 7 năm 1957 – 12 tháng 6 năm 1958
57	Nội các Kishi lần 2		12 tháng 6 năm 1958 – 18 tháng 6 năm 1959
		Cải tổ	18 tháng 6 năm 1959 – 19 tháng 7 năm 1960
58	Nội các Ikeda lần 1		19 tháng 7 năm 1960 – 12 tháng 8 năm 1960	Ikeda Hayato
59	Nội các Ikeda lần 2		12 tháng 8 năm 1960 – 18 tháng 7 năm 1961
		Cải tổ lần 1	18 tháng 7 năm 1961 – 18 tháng 7 năm 1962
		Cải tổ lần 2	18 tháng 7 năm 1962 – 18 tháng 7 năm 1963
		Cải tổ lần 3	18 tháng 7 năm 1963 – 9 tháng 12 năm 1963
60	Nội các Ikeda lần 3		9 tháng 12 năm 1963 – 18 tháng 7 năm 1964
		Cải tổ	18 tháng 7 năm 1964 – 9 tháng 11 năm 1964
61	Nội các Satō lần 1		9 tháng 11 năm 1964 – 3 tháng 6 năm 1965	Satō Eisaku
		Cải tổ lần 1	3 tháng 6 năm 1965 – 30 tháng 11 năm 1968
		Cải tổ lần 2	30 tháng 11 năm 1968 – 14 tháng 1 năm 1970
		Cải tổ lần 3	14 tháng 1 năm 1970 – 17 tháng 2 năm 1967
62	Nội các Satō lần 2		17 tháng 2 năm 1967 – 25 tháng 11 năm 1967
		Cải tổ lần 1	25 tháng 11 năm 1967 – 30 tháng 11 năm 1968
		Cải tổ lần 2	30 tháng 11 năm 1968 – 14 tháng 1 năm 1970
63	Nội các Satō lần 3		14 tháng 1 năm 1970 – 5 tháng 7 năm 1971
		Cải tổ	5 tháng 7 năm 1971 – 7 tháng 7 năm 1972
64	Nội các Tanaka Kakuei lần 1		7 tháng 7 năm 1972 – 22 tháng 12 năm 1972	Tanaka Kakuei
65	Nội các Tanaka Kakuei lần 2		22 tháng 12 năm 1972 – 25 tháng 11 năm 1973
		Cải tổ lần 1	25 tháng 11 năm 1973 – 11 tháng 11 năm 1974
		Cải tổ lần 2	11 tháng 11 năm 1974 – 9 tháng 12 năm 1974
66	Nội các Miki		9 tháng 12 năm 1974 – 15 tháng 9 năm 1976	Miki Takeo
		Cải tổ	15 tháng 9 năm 1976 – 24 tháng 12 năm 1976
67	Nội các Fukuda Takeo		24 tháng 12 năm 1976 – 28 tháng 11 năm 1977	Fukuda Takeo
		Cải tổ	28 tháng 11 năm 1977 – 7 tháng 12 năm 1978
68	Nội các Ōhira lần 1		7 tháng 12 năm 1978 – 9 tháng 11 năm 1979	Ōhira Masayoshi Itō Masayoshi[2]
69	Nội các Ōhira lần 2		9 tháng 11 năm 1979 – 17 tháng 7 năm 1980
70	Nội các Suzuki Zenkō		17 tháng 7 năm 1980 – 30 tháng 11 năm 1981	Suzuki Zenkō
		Cải tổ	30 tháng 11 năm 1981 – 27 tháng 11 năm 1982
71	Nội các Nakasone lần 1		27 tháng 11 năm 1982 – 27 tháng 12 năm 1983	Nakasone Yasuhiro
72	Nội các Nakasone lần 2		27 tháng 12 năm 1983 – 1 tháng 11 năm 1984
		Cải tổ lần 1	1 tháng 11 năm 1984 – 28 tháng 12 năm 1985
		Cải tổ lần 2	28 tháng 12 năm 1985 – 22 tháng 7 năm 1986
73	Nội các Nakasone lần 3		22 tháng 7 năm 1986 – 6 tháng 11 năm 1987
74	Nội các Takeshita		6 tháng 11 năm 1987 – 27 tháng 12 năm 1988	Takeshita Noboru
		Cải tổ	27 tháng 12 năm 1988 – 3 tháng 6 năm 1989

TT	Nội các		Nhiệm kỳ	Thủ tướng	Ảnh
75	Nội các Uno		3 tháng 6 năm 1989 – 10 tháng 8 năm 1989	Uno Sōsuke
76	Nội các Kaifu lần 1		10 tháng 8 năm 1989 – 28 tháng 2 năm 1990	Kaifu Toshiki
77	Nội các Kaifu lần 2		28 tháng 2 năm 1990 – 29 tháng 12 năm 1990
		Cải tổ	29 tháng 12 năm 1990 – 5 tháng 11 năm 1991
78	Nội các Miyazawa		5 tháng 11 năm 1991 – 12 tháng 12 năm 1992	Miyazawa Kiichi
		Cải tổ	12 tháng 12 năm 1992 – 9 tháng 8 năm 1993
79	Nội các Hosokawa		9 tháng 8 năm 1993 – 28 tháng 4 năm 1994	Hosokawa Morihiro
80	Nội các Hata		28 tháng 4 năm 1994 – 30 tháng 6 năm 1994	Hata Tsutomu
81	Nội các Murayama		30 tháng 6 năm 1994 – 8 tháng 8 năm 1995	Murayama Tomiichi
		Cải tổ	8 tháng 8 năm 1995 – 11 tháng 1 năm 1996
82	Nội các Hashimoto lần 1		11 tháng 1 năm 1996 – 7 tháng 11 năm 1996	Hashimoto Ryūtarō
83	Nội các Hashimoto lần 2		7 tháng 11 năm 1996 – 11 tháng 9 năm 1997
		Cải tổ	11 tháng 9 năm 1997 – 30 tháng 7 năm 1998
84	Nội các Obuchi		30 tháng 7 năm 1998 – 14 tháng 1 năm 1999	Obuchi Keizō Aoki Mikio[3]
		Cải tổ lần 1	14 tháng 1 năm 1999 – 5 tháng 10 năm 1999
		Cải tổ lần 2	5 tháng 10 năm 1999 – 5 tháng 4 năm 2000
85	Nội các Mori lần 1		5 tháng 4 năm 2000 – 4 tháng 7 năm 2000	Mori Yoshirō
86	Nội các Mori lần 2		4 tháng 7 năm 2000 – 5 tháng 12 năm 2000
		Cải tổ (trước khi tổ chức lại các bộ)	5 tháng 12 năm 2000 – 6 tháng 1 năm 2001
		Cải tổ (sau khi tổ chức lại các bộ)	6 tháng 1 năm 2001 – 26 tháng 4 năm 2001
87	Nội các Koizumi lần 1		26 tháng 4 năm 2001 – 30 tháng 9 năm 2002	Koizumi Junichirō
		Cải tổ lần 1	30 tháng 9 năm 2002 – 22 tháng 9 năm 2003
		Cải tổ lần 2	22 tháng 9 năm 2003 – 19 tháng 11 năm 2003
88	Nội các Koizumi lần 2		19 tháng 11 năm 2003 – 27 tháng 9 năm 2004
		Cải tổ	27 tháng 9 năm 2004 – 21 tháng 9 năm 2005
89	Nội các Koizumi lần 3		21 tháng 9 năm 2005 – 31 tháng 10 năm 2005
		Cải tổ	31 tháng 10 năm 2005 – 26 tháng 9 năm 2006
90	Nội các Abe lần 1		26 tháng 9 năm 2006 – 27 tháng 8 năm 2007	Abe Shinzō
		Cải tổ	27 tháng 8 năm 2007 – 26 tháng 9 năm 2007
91	Nội các Fukuda Yasuo		26 tháng 9 năm 2007 – 2 tháng 8 năm 2008	Fukuda Yasuo
		Cải tổ	2 tháng 8 năm 2008 – 24 tháng 9 năm 2008
92	Nội các Asō		24 tháng 9 năm 2008 – 16 tháng 9 năm 2009	Asō Tarō
93	Nội các Hatoyama Yukio		16 tháng 9 năm 2009 – 8 tháng 6 năm 2010	Hatoyama Yukio
94	Nội các Kan		8 tháng 6 năm 2010 – 17 tháng 9 năm 2010	Kan Naoto
		Cải tổ lần 1	17 tháng 9 năm 2010 – 14 tháng 1 năm 2011
		Cải tổ lần 2	14 tháng 1 năm 2011 – 2 tháng 9 năm 2011
95	Nội các Noda		2 tháng 9 năm 2011 – 13 tháng 1 năm 2012	Noda Yoshihiko
		Cải tổ lần 1	13 tháng 1 năm 2012 – 4 tháng 6 năm 2012
		Cải tổ lần 2	4 tháng 6 năm 2012 – 1 tháng 10 năm 2012
		Cải tổ lần 3	1 tháng 10 năm 2012 – 26 tháng 12 năm 2012
96	Nội các Abe lần 2		26 tháng 12 năm 2012 – 3 tháng 9 năm 2014	Abe Shinzō
		Cải tổ	3 tháng 9 năm 2014 – 24 tháng 12 năm 2014
97	Nội các Abe lần 3		24 tháng 12 năm 2014 – 7 tháng 10 năm 2015
		Cải tổ lần 1	7 tháng 10 năm 2015 – 3 tháng 8 năm 2016
		Cải tổ lần 2	3 tháng 8 năm 2016 – 3 tháng 8 năm 2017
		Cải tổ lần 3	3 tháng 8 năm 2017 – 1 tháng 11 năm 2017
98	Nội các Abe lần 4		1 tháng 11 năm 2017 – 2 tháng 10 năm 2018
		Cải tổ lần 1	2 tháng 10 năm 2018 – 11 tháng 9 năm 2019

TT	Nội các		Nhiệm kỳ	Thủ tướng	Ảnh
98	Nội các Abe lần 4		11 tháng 9 năm 2019 – 16 tháng 9 năm 2020	Abe Shinzō
		Cải tổ lần 2
99	Nội các Suga		16 tháng 9 năm 2020 – 4 tháng 10 năm 2021	Suga Yoshihide
100	Nội các Kishida lần 1		4 tháng 10 năm 2021 – 10 tháng 11 năm 2021	Kishida Fumio
101	Nội các Kishida lần 2		10 tháng 11 năm 2021 – 10 tháng 8 năm 2022
		Cải tổ lần 1	10 tháng 8 năm 2022 – 13 tháng 9 năm 2023
		Cải tổ lần 2	13 tháng 9 năm 2023 – 1 tháng 10 năm 2024
102	Nội các Ishiba		1 tháng 10 năm 2024 –	Ishiba Shigeru

• Cơ quan hành chính Nhật Bản
• Chính phủ Nhật Bản

• Website chính thức của Thủ tướng Nhật Bản và các bộ trưởng
• Danh sách các Nội các Nhật Bản theo thời gian (bằng tiếng Nhật)