Thành phố trực thuộc trung ương (Trung Hoa Dân Quốc)

Thành phố trực thuộc trung ương (tiếng Trung: 直轄市; bính âm: zhíxiáshì, Hán-Việt: trực hạt thị) là một phân cấp hành chính của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan). Hiện nay Đài Loan có sáu thành phố trực thuộc trung ương gồm Cao Hùng, Đài Bắc, Đài Nam, Đài Trung, Đào ViênTân Bắc.

Thành phố trực thuộc trung ương là cấp bậc thành phố cao nhất trong ba cấp bậc thành phố tại Đài Loan:

  1. Thành phố trực thuộc trung ương
  2. Thành phố trực thuộc tỉnh (tiếng Trung: 省轄市; bính âm: shěngxiáshì, Hán-Việt: tỉnh hạt thị)
  3. Thành phố trực thuộc huyện (tiếng Trung: 縣轄市; bính âm: xiànxiáshì, Hán-Việt: huyện hạt thị)

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Giai đoạn còn kiểm soát đại lục

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong giai đoạn lịch sử khi chính phủ Trung Hoa Dân Quốc còn kiểm soát đại lục Trung Quốc, có tất cả mười hai thành phố trực thuộc trung ương, gồm:

Biên hiệu Tên Địa điểm hiện tại Biên hiệu Tên Địa điểm hiện tại Biên hiệu Tên Địa điểm hiện tại
51 Nam Kinh 南京 Nam Kinh, Giang Tô 55 Thiên Tân 天津 Thiên Tân 59 Hán Khẩu 漢口 Vũ Hán, Hồ Bắc
52 Thượng Hải 上海 Thượng Hải 56 Trùng Khánh 重慶 Trùng Khánh 60 Quảng Châu 廣州 Quảng Châu, Quảng Đông
53 Bắc Bình 北平 Bắc Kinh 57 Đại Liên 大連 Đại Liên, Liêu Ninh 61 Tây An 西安 Tây An, Thiểm Tây
54 Thanh Đảo 青島 Thanh Đảo, Sơn Đông 58 Cáp Nhĩ Tân 哈爾濱 Cáp Nhĩ Tân, Hắc Long Giang 62 Thẩm Dương 瀋陽 Thẩm Dương, Liêu Ninh

Hệ thống cấp bậc thành phố trực thuộc trung ương được ra đời vào năm 1927 sau khi chúng được phân cấp là "thành phố" trong thập niên 1920. Các thành phố này lúc đầu được gọi là các thành phố đặc biệt (tiếng Trung: 特別市; bính âm: tébíeshì, Hán-Việt: đặc biệt thị), sau đó đổi thành thành phố trực thuộc Viện (tiếng Trung: 院轄市; bính âm: Yùanxíashì, Hán-Việt: Viện trực thị).

Giai đoạn không còn kiểm soát đại lục

[sửa | sửa mã nguồn]

Sáu thành phố trực thuộc trung ương ở Đài Loan được thành lập sau khi Trung Hoa Dân Quốc lấy lại quyền kiểm soát đảo này sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Đài Bắc trở thành thành phố trực thuộc Viện vào năm 1967; Cao Hùng là năm 1979; Đài Trung và Đài Nam và Tân Bắc là năm 2010, Đào Viên năm 2014. Từ năm 1994, thành phố trực thuộc Viện (Viện trực thị) chính thực được gọi là thành phố trực thuộc trung ương (trực hạt thị) nhằm nhấn mạnh tính tự chủ của các thành phố này. Ngoài sự phát triển kinh tế, chính trị và văn hoá thì luật pháp Trung Hoa Dân Quốc còn quy định loại thành phố này phải có dân số trên 1.250.000 người.

Quản lý hành chính

[sửa | sửa mã nguồn]

Tại các thành phố trực thuộc trung ương của Đài Loan, thị trưởng là quan chức cấp cao nhất. Nhiệm kì của thị trưởng là bốn năm và dân chúng đăng ký cư trú tại thành phố đó sẽ bầu ra họ.

Danh sách các thành phố trực thuộc trung ương

[sửa | sửa mã nguồn]
STT[1] Tên Chữ Hán phồn thể Tiếng Quan thoại
Bính âm
Tiếng Phúc Kiến (Đài Loan)
Pe̍h-oē-jī
Tiếng Khách gia
Pha̍k-fa-sṳ
Dân số Diện tích (km²) Ngày
thành lập
Bản đồ
1 Cao Hùng 高雄市 Gāoxióng shì Ko-hiông-chhī Kô-hiùng-sṳ 2.779.790 2.946,2527 1 tháng 7 năm 1979
2 Đài Bắc 臺北市
台北市
Táiběi shì Tâi-pak-chhī Thòi-pet-sṳ 2.688.140 271,7997 1 tháng 7 năm 1967
3 Đài Nam 臺南市
台南市
Táinán shì Tâi-lâm-chhī Thòi-nằm-sṳ 1.883.251 2.191,6531 25 tháng 12 năm 2010
4 Đài Trung 臺中市
台中市
Táizhōng shì Tâi-tiong-chhī Thòi-chûng-sṳ 2.702.920 2.214,8968 25 tháng 12 năm 2010
5 Đào Viên 桃園市 Táoyuán shì T'ao-yüan-chhī Thô-hn̂g-sṳ 2.092.977 1.220,9540 25 tháng 12 năm 2014
6 Tân Bắc 新北市 Xīnběi shì Sin-pak-chhī Sîn-pet-sṳ 3.955.777 2.052,5667 25 tháng 12 năm 2010

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Số thứ tự