Arnavut kültürü
| Makale serilerinden |
| Arnavutlar |
|---|
 |
| Ülkelerine göre |
|
| Kültür |
| Din |
| Diller ve lehçeler |
Arnavut kültürü Arnavutluk ve Arnavut halkıyla bağlantılı insan aktiviteleri ve sembolik desenlerdir. Arnavutluk tarihi ve coğrafyası tarafından şekillenmiştir.
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavutluk mimarisi Arnavutların tarihi, kültürü ve kimliğinin en önemli kanıtlarından biridir. Kökeni İlk Çağ'a kadar uzanmaktadır, zenginlikleri arkeolojik buluntularla ortaya çıkmıştır. Mimarinin özgün özellikleri korunmuş ve Roma, Antik Yunan, Bizans, Venedik, Osmanlı ve Batı kültürleri ile zenginleştirilmiştir.
Zaman içinde Arnavutluk mimarisi hem yurt içinde hem de yurt dışında gelişmiştir. Son yıllarda, uluslararası faaliyet gösteren birçok yeni Arnavut mimari firması ortaya çıkmıştır.
Giyim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Geleneksel Arnavut giyimi Arnavutluk ve Arnavutların yaşadığı topraklarda giyilen 200 farklı türden giyim içermektedir. Arnavut halk giysisi güneş, kartal, ay, yıldız ve yılan gibi antik pagan kökenli sembolik elementler bulundurur.[1] Arnavutluk'un neredeyse her bölümünde geleneksel elbiseler bilhassa renkli ve detaylıdır. Plisi veya Keleşe adı verilen fes benzeri beyaz, keçe bir şapka pek çok Arnavut tarafından ülkenin ulusal ve geleneksel kıyafetlerinden sayılmaktadır.[2]
Günümüzde Arnavutların günlük giyimleri diğer Avrupa ülkeleri ile aynıdır.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Arnavutluk'un eğitim sistemi sekülerdir. Yetişkin nüfusta okuma-yazma oranı %96'dır.[3] İlköğretim zorunludur (1–9. sınıf), ama öğrencilerin çoğu ortaöğretime devam etmektedir. (10–12. sınıf). Öğrenciler 9 ve 12. sınıfın sonunda eğitimlerine devam etmek için mezuniyet sınavına girerler. Ülkede çoğu devlete ait yaklaşık 5000 okul yıl boyunca iki döneme ayrılan biçimde eğitim verir. Okul yılı eylülde başlar ve mayısın sonu ya da haziranın başı gibi biter. Devlet üniversiteleri ve özel üniversiteler bütün ülkede bulunmaktadır, bir tane de sanal üniversite vardır.
Folklor
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavut mitolojisi iki büyük gruba ayrılmaktadır: metamorfoz efsaneleri ve tarihsel efsaneler. En iyi bilinen efsanelerin bazıları Rozafa, Besa e Kostandinit, Gjergj Elez Alia, Ymer Agë Ulqini ve Cikli i Kreshnikëve'dir.
Güzel sanatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]Spor
[değiştir | kaynağı değiştir]Futbol Arnavutluk'taki en popüler spordur.
Tiyatro
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arnavut dili
- Arnavut sanatı
- Arnavut müziği
- Arnavut mutfağı
- Arnavutluk'ta din
- Arnavut yazarlar listesi
- Arnavutluk Devlet Radyo ve Televizyonu
- Yeminli bakireler
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Leyla Belkaid (2013), "Albania", Jill Condra (Ed.), Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World, I, ABC-CLIO, s. 16, ISBN 9780313376368, 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Nisan 2016
- ^ Gjergji, 2004, p. 166: "To this day many zones of the Dukagjin Plateau in Kosova and various zones inhabited by Albanians in Montenegro and Macedonia have preserved their folk costumes or some expressive element of the costume, such as the white "qeleshe" (brimless felt cap) considered as a symbol of their nationality."
- ^ "Albania - Statistics". UNICEF. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arnavutluk Kültür Bakanlığı18 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Arnavutluk Ulusal Kütüphanesi21 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 48 Arnavut Atasözü14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Arnavutluk ve Arnavut halkı hakkındaki kitaplar14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (scribd.com) Arnavutluk ve Arnavut halkı hakkındaki kaynak kitaplar (ve bazı gezi makaleleri); onların tarihleri, dilleri, kökenleri, kültürleri, edebiyatı, vs. Kamu malı kitaplar tamamen çevrimiçi ve erişilebilir.
Becerikli esnaf meslekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Profesyonel Arnavut Kadın Girişimciler ve Esnaflar Birliği22 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Arnavut Esnaflar Birliği Facebook Sayfası
