Burak

Burak, 17. yy'a ait bir minyatür, Burak ile ilgili tanımlamalar İslam öncesi inanç sistemlerinde yer alan heykellerle paralel imgeler içeriyor.[1]
Burak'a binerek göğün yedi katmanını gezen Muhammed çeşitli melekler ile karşılaşır. (Safevi şahı I. Tahmasp döneminde 1539-43 yılları arasında Tebriz'de basılmış Nizami'nin Hemse eserinden, Muhammed'in yüzü kapatılmış. British Library)
Miraç efsanesinde yer verilen hadislerden;[2][3] Muhammed, Burak ve Cebrail'le birlikte cehennemi ziyaret eder ve "zinakar kadınların" yabancılarla zina ettiği için ebediyen cezalandırıldıklarını görür. (İran minyatürü, 15. yüzyıl)

Burak (Arapça: براق‎), İslam inancına göre, Muhammed'in Miraç'ta kullandığı binektir.[4] Burak, anlam olarak Allah'a yaklaşan ve yaklaştıran demektir. Burak, Arapça yıldırım, şimşek, parıldamak, ışıldamak anlamlarına gelen Berk kelimesinden türetilmiştir. Kur'an'da böyle bir isim geçmemekle beraber, hadis kaynaklarında böyle bir varlığın olduğu yer almaktadır.

Ayrıca İslam inancında, eşi Sare ile yaşayan İbrahim peygamberin diğer eşi Hacer ve oğlu İsmail'i ziyaret etmek için Mekke'ye giderken Burak'ı kullandığı ve aynı gün içinde akşam vakti yine Burak ile geri döndüğü ifade edilmektedir.[5]

Hadis kaynaklarında

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buhari Salât, 8'de Burak şu şekilde geçmektedir:

Bundan sonra katırdan küçük ve merkepten büyük, beyaz renkte "Burak" isminde bir hayvana bindirildim. Bu hayvan, her adımını, gözün görebildiği son noktaya atıyordu. Bir anda Mescid-i Aksa'ya geldik. Cebrâîl, Burak'ı, bütün peygamberlerin bineklerini bağladıkları bir halkaya bağladı.[6]

Burak Türk toplumunda erkeklere verilen bir isim olarak kullanılmaktadır.[4]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ EK 2.24. Miraç anlatılarında yer alan Burak motifine benzer tasvirlerin Anadolu'daki kadim inanç sistemleri içerisinde yer aldığını gösteren bir başka örnek olan kabartma; Kargamış'ta bulunan ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhâfaza edilen insan ve aslan başlı sifenks (Johnston 2004: 612)http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/1404/a117bf7a-fac5-4cd7-b6ff-94a54f8d9538.pdf 7 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Bihar’ul- Envar, c. 8, s. 309
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  4. ^ a b "Genel Türkçe Sözlük". TDK. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009. 
  5. ^ Journeys in holy lands: The Evolution of the Abraham-Ishmael Legends in Islamic Exegesis, Reuven Firestone, State University of New York Press, New York, 1990
  6. ^ "Tek şahidinin dilinden Miraç". Zaman. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009. [ölü/kırık bağlantı]